Oekraïne moet er alles aan doen zodat het einde van de oorlog niet “het einde van Oekraïne” betekent, zei president Volodymyr Zelenskiy vrijdag, en gaf toe dat het land momenteel “een van de moeilijkste momenten in onze geschiedenis” doormaakt.
“De druk op Oekraïne is momenteel een van de sterkste”, zei hij. Verwijzend naar het 28-puntenplan dat is opgesteld door de Verenigde Staten en Rusland, zei Zelenski dat hij zou strijden om “ervoor te zorgen dat ten minste twee punten in het plan niet over het hoofd worden gezien”.
“Dit is de waardigheid en vrijheid van de Oekraïners, omdat al het andere hierop gebaseerd is”, benadrukte hij.
Zelenski onderstreepte dat het land “nu voor een zeer moeilijke keuze kan staan: óf het verlies van waardigheid, óf het risico een belangrijke partner te verliezen.”
“Ofwel 28 moeilijke plekken, ofwel een extreem strenge winter, de moeilijkste tot nu toe, en nog meer risico’s”, zei hij. “Een leven zonder vrijheid, zonder waardigheid, zonder gerechtigheid. En er wordt van ons verwacht dat we iemand vertrouwen die ons al twee keer heeft aangevallen.”
De Verenigde Staten en Rusland zetten Kiev onder druk met een nieuw ontwerp om de oorlog van Moskou tegen Oekraïne te beëindigen.
Het raamwerk, dat naar verluidt eerder deze week door de Amerikaanse president Donald Trump is goedgekeurd, omvat talrijke concessies van Oekraïne en vrijwel geen van Rusland.
Rusland wil dat Oekraïne grondgebied afstaat
Volgens het uitgelekte plan beweert Rusland dat de Krim, Loegansk en Donetsk ‘de facto Russisch zijn, ook door de Verenigde Staten’.
Het is onduidelijk of Washington dit verzoek ook heeft aanvaard, omdat het ontwerp Moskou’s verzoeken omvat voor “internationale erkenning van de gehele Donetsk-regio van Oekraïne als gebied dat tot de Russische Federatie behoort.”
Rusland wil dat Oekraïne zijn troepen terugtrekt uit de Donetsk-regio en zegt dat deze “terugtrekkingszone” zal worden beschouwd als een “neutrale gedemilitariseerde bufferzone, internationaal erkend als grondgebied dat aan Rusland toebehoort.” Volgens het plan zouden Russische troepen dit gebied niet betreden.
Rusland heeft sinds de eerste invasie in 2014 geprobeerd de hele regio’s Donetsk en Loehansk – samen bekend als Donbas – te bezetten. Tot nu toe hebben de troepen van Moskou deze gebieden niet volledig gecontroleerd.
Het Kremlin zou in ruil daarvoor een staakt-het-vuren aanvaarden in de regio’s Cherson en Zaporizja langs de huidige contactlijn.
De stad Cherson was de enige regionale hoofdstad die Rusland in 2022 kort wist te bezetten. Oekraïense troepen bevrijdden de stad acht maanden later en duwden de troepen van Moskou over de Dnipro naar de linkeroever. Sinds het najaar van 2022 is de contactlijn hier nauwelijks verplaatst.
In de regio Zaporizja veranderde de contactlijn niet veel tot voor kort, toen Rusland zijn aanval in het oosten van Zaporizja hervatte.
Oekraïne heeft, samen met de EU en voorheen de Verenigde Staten, voorgesteld de gevechten op de huidige contactlijn aan alle Oekraïense frontlinies te bevriezen en pas na het staakt-het-vuren verdere onderhandelingen te beginnen.
Het Kremlin wil ook dat Oekraïne zijn militaire macht terugbrengt tot 600.000 man, met Europese straaljagers gestationeerd in buurland Polen, evenals plannen voor Oekraïne om veel van zijn wapens op te geven.
Rusland ‘verwachtte’ de buurlanden niet binnen te vallen
Het gelekte plan bevat ook nogal vage aanwijzingen dat Moskou geen andere landen dan Oekraïne zal binnenvallen.
“Er wordt niet verwacht dat Rusland de buurlanden zal binnenvallen.”
“Rusland zal zijn niet-agressiebeleid jegens Europa en Oekraïne in de wet verankeren.”
In ruil daarvoor vraagt Moskou de NAVO “niet verder uit te breiden” en “geen troepen te stationeren in Oekraïne”.
Bovendien wil Rusland dat Oekraïne ermee instemt “in zijn grondwet te verankeren dat het niet tot de NAVO zal toetreden” en dat de alliantie “in zijn handvest een bepaling opneemt dat Oekraïne in de toekomst niet zal worden toegelaten.”
Het lijkt erop dat Rusland alleen krachtig protesteert tegen de NAVO-aspiraties van Oekraïne.
Zowel Finland als Zweden sloten zich aan bij de defensiealliantie na de grootschalige invasie van Oekraïne door Rusland, zonder enig commentaar van Moskou.
Het Kremlin wil ook dat de Verenigde Staten bemiddelen in een ‘dialoog’ tussen Moskou en de NAVO ‘om alle veiligheidsproblemen op te lossen en voorwaarden te scheppen voor de-escalatie om de mondiale veiligheid te waarborgen en de mogelijkheden voor samenwerking en toekomstige economische ontwikkeling te vergroten.’
Rusland wil terugkeren naar het wereldtoneel
Het gelekte plan stelt duidelijk dat Rusland “gereïntegreerd wil worden in de wereldeconomie” waarbij de opheffing van de sancties “gefaseerd en van geval tot geval moet worden besproken en overeengekomen”.
Moskou’s hernieuwde drang naar onderhandelingen met de Verenigde Staten wordt grotendeels gedreven door de zware sancties die Washington in oktober heeft opgelegd aan zijn oliereuzen Lukoil en Rosneft.
Het Kremlin zegt dat het wil dat de Verenigde Staten “een economische samenwerkingsovereenkomst voor de lange termijn aangaan voor de wederzijdse ontwikkeling op het gebied van energie, natuurlijke hulpbronnen, infrastructuur, kunstmatige intelligentie, datacentra, mijnbouwprojecten voor zeldzame aardmetalen in het Noordpoolgebied en andere wederzijds voordelige zakelijke kansen.”
Bovendien wil Moskou opnieuw worden uitgenodigd voor de G8. Rusland werd in 2014 verdreven na de annexatie van de Krim.
Het ontwerp bevat ook verschillende punten met betrekking tot de verantwoordelijkheid van Rusland voor zijn acties in Oekraïne en daarbuiten.
“Alle partijen die bij dit conflict betrokken zijn, zullen volledige amnestie krijgen voor hun daden tijdens de oorlog en zullen zich ertoe verbinden in de toekomst geen claims in te dienen of klachten in behandeling te nemen”, suggereert het ontwerp van regelgeving.
Dit zou betekenen dat de troepen van Moskou niet verantwoordelijk zullen worden gehouden voor de wreedheden die in Oekraïne tegen soldaten en burgers worden begaan.
Moskou eist ook dat er “een alomvattend niet-aanvalsverdrag” wordt gesloten, niet alleen met Oekraïne, maar ook met Europa. “Alle onduidelijkheden van de afgelopen dertig jaar zullen als opgelost worden beschouwd.”
Dit zou de Russische acties in Moldavië kunnen omvatten, een andere kandidaat voor het EU-lidmaatschap, waar door Moskou gesteunde separatisten Transnistrië sinds het begin van de jaren negentig hebben bezet en gecontroleerd.
