Mark Borthwick: “Fotografie is een ontzettend mooie manier van luisteren”

Er is een licht dat in de wereld zweeft als we ruimte creëren – als we het leven uit zichzelf laten gebeuren. Marco Borthwick hij kent dit licht goed: het filtert, straalt en stroomt in zijn foto’s. Hij heeft fouten altijd omarmd als openingen en herinnert ons eraan dat de meest onthullende momenten de momenten zijn die nooit gepland zijn.

Als zijn nieuwe boek de titel heeft Niet bijgewerkt – een verwijzing naar Pola Pan, een inmiddels uitgestorven 35 mm zwart-wit polaroidfilm, waarmee hij in de jaren tachtig en negentig Parijs en New York fotografeerde – misschien is het passender om het te begrijpen als voorbij de datum, voorbij de tijd: zijn fotografie en zijn poëzie vormen een portaal langs de lemniscaat van het leven. “Je leert dat omdat je door de jaren heen dezelfde dingen documenteert, alles waar je van houdt, je eigenlijk alleen maar een spiegelbeeld van jezelf documenteert”, zegt hij.

Borthwick heeft altijd in de blinde vlek geleefd tussen het echte leven en zijn hallucinaties. Hij groeide op op het Engelse platteland en zocht zijn toevlucht in het bos, geleid door licht, door stemmen, door feeën: de eerste glimpen van de spirituele wereld die de plantengeneeskunde decennia later zou heropenen. Door hen leerde hij dat betekenis niet met het denken wordt gezocht, maar met instinct wordt gevoeld: met aandacht, met luisteren.

In het gesprek dat volgt deelt de fotograaf, dichter en muzikant zijn reflecties over tijd, aanwezigheid, creativiteit en het universum dat zich openbaart als je er ruimte voor maakt.

Madeleine Rothery: Ik heb onlangs nagedacht over de tijd – hoe de westerse cultuur aandringt op lineariteit – en hoe het loslaten ervan alles openstelt. En dat is precies wat uw boek doet: het kijkt terug in de tijd en vertegenwoordigt u tegelijkertijd op dit moment.

Mark Borthwick: Absoluut. We worden beperkt door dit begrip van tijd, maar we zijn ons er ook van bewust – als we het onszelf toestaan ​​– dat we daarbuiten kunnen functioneren. Er schuilt een zekere eenvoud in het weten dat wij de scheppers van onze tijd zijn en dat we binnen dat rijk kunnen creëren. Vraag jezelf af: Waar let je in de eerste plaats op? En schenk dan aandacht aan dit ongelooflijke geschenk dat ons elke dag wordt gegeven.

MR: Ik begin te beseffen dat hoe minder ik van plan ben, hoe meer ik gedaan krijg.

MB: En dat is heel logisch. We verspillen zoveel tijd met nadenken over dingen, terwijl het zoveel gemakkelijker is om ze gewoon te doen. Volg dus je instinct en laat de dingen uit zichzelf gebeuren.

Ik doe niet vaak modeshoots, maar als ik dat doe, denk ik er nooit van tevoren over na. Want als ik aankom ben ik opgewonden en gebeurt er iets magisch – iets totaal onverwachts – en dat zorgt voor een energie die de hele dag door stroomt. Als ik van tevoren wist wat ik deed, zou ik niet openstaan ​​voor magie. Er gebeuren altijd dingen waar je geen controle over hebt.

Ik ben onlangs begonnen met het geven van lezingen en ze zeggen: “We willen graag eerst praten over waar we over willen praten.” En ik zeg: “Wacht, alsjeblieft, ik wil niets weten!” Ik ben geen denker; Ik ben een agent. Weten waar we over zullen praten of ons moeten voorbereiden… maakt een einde aan de eenzaamheid.

“Ga naar binnen. Daar leeft de woordenschat van je werk al” – Mark Borthwick

MR: Denk je dat fotografie een manier van luisteren is?

MB: Ik vind fotografie een ontzettend mooie manier van luisteren, een manier van interactie met alles. Vertraag de tijd. Het wekt een gevoel van aanwezigheid op. Vang de geest. Iedereen heeft natuurlijk andere ogen. Ik kan alleen vanuit mezelf spreken. Ik heb nooit fotografie gestudeerd, ik heb er nooit onderzoek naar gedaan, ik heb er nooit veel tijd naar gekeken. Ik ben al genoeg overweldigd door mijn zintuigen, door gevoel, door instinct. Er is altijd een kleine mystieke vonk geweest die mij naar de schepping leidt. Ik kijk nooit echt door de cameralens, de camera zit hier – aan de zijkant van mijn hoofd – omdat mijn ogen zo geobsedeerd zijn door wat zich voor me bevindt.

Modefotografie is slechts een klein onderdeel van dit alles. De meeste van mijn foto’s waren van mijn opgroeiende kinderen, en ik heb ze nooit gedeeld omdat die wereld te persoonlijk en te heilig leek. Hetzelfde met de natuur. Ik heb door de jaren heen kleine glimpjes gedeeld, maar de meeste zijn nog nooit gezien.

MR: Dus waarom heb je ervoor gekozen om deze foto’s nu te delen?

MB: Ik werd wakker met kruidengeneeskunde. Ik heb er nooit aan gedacht om dit werk niet te delen – ik heb er gewoon nooit over nagedacht. In die zin ben ik niet ambitieus. Ik heb nooit gedacht: “Ik moet dit laten zien, ik moet deze galerij hebben.” Ik heb altijd een leven lang voor me.

Toen mijn kinderen werden geboren, gebeurde er iets wonderbaarlijks. Ik had geen nauwe band met mijn vader en ik weet dat we een aangeboren manier hebben om onze ouders te herhalen, maar mijn spirituele gidsen namen me onder hun hoede. Dus toen Bibi (de dochter van Borthwick) langskwam, zette ik fotografie opzij en voedde mijn kinderen op. Dat werd de beste tijd van mijn leven.

Ik documenteerde elke stap. Toch was ik me er destijds van bewust dat er zoveel geweldige fotografen waren wier werk hierom draaide. Maar ik besloot dat ik dit verhaal op mijn eigen manier zou vertellen – en ik vertelde al zoveel andere verhalen via mijn modewerk – en ik dacht: “Dit zijn de verhalen van iemands leven, laten we ze de ruimte geven en op een dag zal ik dat boek publiceren”. Minder is meer voor mij. Als ik te veel verhalen per jaar zou maken, zou ik mezelf herhalen.

NL: Ik weet wat je bedoelt. Als ik mijn oude geschriften herlees, ook al is er zoveel veranderd, zie ik mezelf nog steeds.

MB: Precies. Toen ik de tekst voor het boek Pola Pan samenstelde – al mijn geschriften van 1976 tot 1996 – zag ik dat er eigenlijk niets was veranderd. De fouten, de naïviteit, de schaamte… ze hebben allemaal betekenis omdat het portalen zijn die je terugbrengen naar wie je toen was. Het zou zo dwaas zijn om te zeggen ‘dit is goed’ of ‘dit is slecht’, omdat ik niet probeer een ‘grote schrijver’ of een ‘dichter’ te zijn. Dit is gewoon mijn manier om mezelf uit te drukken… een vorm van loslaten. Woorden leiden een eigen leven: ze transformeren, ze bewegen, ze transporteren licht. En sommige woorden blijven je tientallen jaren bij.

MR: Er is iets geruststellends aan het feit dat iedereen dezelfde woorden deelt en ze op de een of andere manier persoonlijk maakt.

MB: Woorden zijn er om ons te fascineren. En in ieder geval is niets echt ‘van ons’. Ik heb ooit lesgegeven aan Yale en een student werd uitgelachen omdat hij mij ‘kopieerde’ bij het fotograferen van bomen. Maar ik heb de boom niet gemaakt: Moeder Natuur heeft dat gedaan. Als hij twintig jaar lang bomen fotografeert, wordt dat universum van hem.

Alles komt ergens vandaan. Let op waar het mee trilt: verlaten gebouwen, oceanen, stadswandelingen, wildernis, films, dieren. Kerstverlichting! Keuze is een krachtig instrument. Ga naar binnen. Dat is waar de woordenschat van je werk al leeft.

MR: Nu is er druk om dingen complex te maken, alsof complexiteit gelijk staat aan waarde.

MB: Mens zijn is al complex genoeg. Kies voor eenvoud. Kies het gevoel. Kies het universum dat al in je zit. En wat dat betreft, denk ik dat het tijd is om te gaan dansen!

Niet bijgewerkt: Pola Pan 1984-1996 van Mark Borthwick is uitgegeven door Rizzoli en is nu verkrijgbaar.