Eind 1976 kregen de Pistols steeds meer aandacht vanwege hun muziek, hun uiterlijk en hun fuck-you-houding nu ze bij een groot label waren getekend. De Maagd van Richard Bransonze waren de Britse top 40 binnengekomen met hun debuutsingle Anarchy in the UK en maakten hun eerste tv-optreden in de muziekshow So It Goes, die werd uitgezonden in het noordwesten. Ze waren ook briljante ‘modellen’ voor de steeds verfijndere en duurdere unisex-ontwerpen van Westwood en McLaren, waaronder mousseline-overhemden met lange mouwen met de gebruikelijke confronterende afbeeldingen en slogans, maar ook bondagebroeken, goed gemaakte, dwangbuisachtige overhemden en jassen van katoen of tartan, schitterend met meerdere ritsen, gespen en riemen. Deze vormden de basis van de elegantie die werd aangetroffen in de daaropvolgende transformatie aan King’s Road 430 – het werd SEX Opruiers. Een toepasselijke naam: Opruiing wordt door het woordenboek gedefinieerd als ‘gedrag of toespraak die mensen ertoe aanzet in opstand te komen tegen het gezag van een staat of monarchie’.
Seditionaries is gemaakt door Westwood en McLaren in samenwerking met een opkomende interieurontwerper Ben Kelly EN Koninklijk College voor Kunst architectuur student David Connor. Kelly vertelde me: “Ze wilden een volledig confronterende gevel voor de winkel. Ze hielden van het idee van verrassing, dus je zou er heel graag naar binnen willen.” De conventies van een etalage en opvallende bewegwijzering werden verlaten ten gunste van cryptische branding. Het resultaat? De vrijstaande gevel, met een witte houten omlijsting en matwit glas – “Vivienne’s idee”, zegt Kelly – zodat voorbijgangers niet konden zien wat erin zat. Daarbij kwam een diagonale TL-buis boven de deur. Rechts van de ingang hing een klein koperen plaatje waarop eenvoudigweg in hoofdletters stond: Malcolm McLaren Vivienne Westwood Seditionaries. “Mensen wisten niet zeker wat de Sedials waren,” grinnikt Kelly. ‘Een advocatenkantoor? Een gokwinkel?’ Ongetwijfeld kenden Westwood en McLaren een dergelijke verwarring. Het winkelinterieur was Connors eerste commerciële werk. “Ik vond Vivienne en Malcolm geweldig!” zegt hij. “Eerst begreep ik niet echt waar ze het over hadden, maar ze waren zo creatief en hadden een grote invloed op mij.” Hij herinnert zich dat de werkzaamheden een paar weken in beslag namen en dat het budget voor het interieur ongeveer £ 2.000 bedroeg, “destijds een vrij klein bedrag”. Hij werd voor zijn werk betaald met £ 30 contant en een complete set onberispelijke Seditionari-uitrusting (helaas gooide zijn afkeurende moeder het later allemaal in de prullenbak!).
Iedereen die de Seditionaries binnenging toen het eind 1976 werd geopend, werd geconfronteerd met felle lichten en muurschilderingen van zwart-witfoto’s van de gebombardeerde stad Dresden, gemaakt aan het einde van de Tweede Wereldoorlog. “Ik heb de beelden aangeleverd aan de Keizerlijk Oorlogsmuseum McLaren had een gat in het plafond gemaakt om deze artistieke vernietiging nog meer te benadrukken. Achter de bar lag een groot omgekeerd beeld van Piccadilly Circus over de kastdeuren, een symbool van de omverwerping van de oude orde. De tralies van het oude gymnasium van de oude school werden herbestemd als tentoonstellingsrails waaraan kleding kon worden gehangen, terwijl overal spiergrijze vloerbedekking en Adeptus-stoelen, met nylon bedekt oranje schuim, de zorgvuldig samengestelde omgeving aanvulden. “De Seditionaries zagen er beslist slanker en beter ontworpen uit dan SEX”, zegt Costiff toen het interieur in 2006 natuurgetrouw werd nagebouwd. Metropolitan Museum of Art in New York AngloManie: Traditie en transgressie op de Britse modetentoonstelling, het zag er buitengewoon modern uit.
De stilistische experimenten die eerder bij SEX werden getest als situationistische anti-mode, zouden in de jaren na Seditionaries mode worden. Het aantal klanten nam toe en mensen van over de hele wereld kwamen naar de winkel. Net als veel andere nieuwigheidszoekers waren Costiff en zijn vrouw Gerlinde gefascineerd door de Sedictionaries en werden weggegooid. (Een enorm archief met originele onderdelen gekocht door het echtpaar bij verschillende Westwood- en McLaren-winkels werd uiteindelijk in 2002 verworven door V&A voor zijn vaste collectie.) “Het dragen van een bondagejurk met bandjes en revers betekende toen dat mensen naar je staarden en je het gevoel gaven dat je de wereld kon regeren!” Dure wonderen. Maar de immer stalen Pamela Rooke, ook bekend als Jordan (overleden in 2022), hield iedereen scherp. “We ondervroegen klanten. ‘Waarom koop je dit? Wat betekent het voor jou?’ We hadden het gevoel dat ze een kunstwerk kochten, iets dat ze moesten koesteren”, vertelde hij me in 2019, toen zijn autobiografie Defying Gravity: Jordan’s Story verscheen.
De confronterende benadering van stijl door The Seditious en een golf van nieuwe bands hebben een groeiend leger punkjongens en -meisjes over de hele wereld geïnspireerd om verder te experimenteren met doe-het-zelf-stijl: kort, stekelig haar dat thuis in opzichtige tinten is geverfd; geïmproviseerde sieraden en accessoires van veiligheidsspelden, kettingen, kussentjes en insignes; gescheurde kleding uit liefdadigheidswinkels met slogans erop beklad met balpen of stift; tweedehands leren skinny broeken en bikerjacks; zelfs zwarte vuilniszakken werden omgetoverd tot protestbovenkleding. Dit alles heeft vooral in de daaropvolgende decennia veel ontwerpers beïnvloed Jean-Paul Gaultier, Rei Kawakubo, Stephan Sprouse EN Junya Watanabe – en wordt nog steeds regelmatig opgenomen in seizoensmodecollecties.
Eind jaren zeventig stond King’s Road over de hele wereld bekend vanwege de parade van punkers op zaterdagmiddag, die allemaal een pelgrimstocht maakten naar nr. 430. Maar de Sex Pistols waren bitter uit elkaar gegaan. Drugs, vooral heroïne, waren een ding geworden, dat het leven uit sommige pioniers van de scene had gezogen. De ruiten van de opruiers waren talloze keren ingegooid, terwijl geweld tussen de strijdende punkers en alle anderen buiten de winkel regelmatig voorkwam. En andere winkels over de hele wereld kopieerden nu schaamteloos het werk van McLaren en Westwood. Het stel wist dat het moment tot een hoogtepunt was gekomen. Natuurlijk waren ze al een nieuwe richting voor de winkel aan het plannen. Met een initiële blauwdruk opgesteld door Connor, nam het zijn volgende en definitieve vorm aan, het eerder genoemde Einde van de Wereld, waarmee begin het volgende decennium de succesvolle, reguliere Nieuw-Romantische beweging werd ingeluid. De winkel kreeg zijn huidige incarnatie, onveranderd sinds de jaren tachtig. De 13-uurs klok tikt buiten nog steeds, en tegenwoordig worden vooral de Gold Label-collectie en archiefstukken van Westwood verkocht.
Terugkijkend op die baanbrekende interacties met Westwood en McLaren uit het midden van de jaren zeventig concludeert Connor: “Vivienne en Malcolm waren twee inspirerende mensen die iets ongelooflijks hebben laten gebeuren. Ze hebben een mondiaal imperium gecreëerd.” Kelly is het daarmee eens: “Ze waren politiek gemotiveerd, het waren agenten-provocateurs die de boel wilden ophitsen en dat deden ze. Seditionaries was een kleine winkel, maar het was als een explosie!”
Foto met dank aan Shutterstock. Afkomstig van 10 mannen nummer 62 – VERJAARDAG, EVOLUTIE, TRANSFORMATIE – nu in de kiosk. Bestel uw exemplaar Hier.
