In haar nieuwe tentoonstelling tilt Caroline Walker de dagelijkse rituelen van het moederschap en talloze vormen van zorg naar een hoger niveau kan nemen
De waarde die wordt toegekend aan het zogenaamde ‘vrouwenwerk’ heeft de Schotse kunstenaar lange tijd gefascineerd Caroline Walker. In 2016 begon hij de Londense dienstverlenende sector goed te bekijken: eerst de nagelstudio’s, met hun rijen nagellak die glinsterden als een schilderspalet, daarna de kleermakersateliers, de hotelgangen, de ziekenhuislaboratoria. In deze stille observaties was Walker zich bewust van de grotendeels onzichtbare economische en emotionele architecturen die de stad in stand houden en de subtiele manieren waarop dagelijkse routines worden gewaardeerd, of beter gezegd ondergewaardeerd, zowel sociaal als economisch.
In zijn volgende tentoonstelling Moederschap In de Pallant House Gallery in Chichester brengt Walker deze zorgen onder de aandacht, waarbij hij de gedeelde dialecten van moederschap en zorg benadrukt. Mothering omvat vijf jaar werk – voornamelijk olieverfschilderijen en inkttekeningen – waarin een breed scala aan vrouwelijke onderwerpen wordt belicht terwijl ze vaak over het hoofd gezien werk verrichten in ziekenhuizen, kinderdagverblijven, vakantieparken en huishoudelijke ruimtes.
“Vroeger was ik vaak een buitenstaander die naar binnen keek. Veel van het onzichtbare werk dat ik nu beschrijf, is waar ik rechtstreeks mee bezig ben in mijn leven door voor mijn jonge gezin te zorgen”, vertelt Walker aan AnOther. “Ik was geïnteresseerd in de titel Mothering omdat het een handeling is, een manier van zorgen, en niet zozeer een identiteit die wordt voorgeschreven aan de persoon die de zorg doet.”
Het was in feite een medewerker van de crèche van haar dochter die onbedoeld de titel bedacht en benadrukte dat het ‘bemoederen’ van kinderen van fundamenteel belang was voor hun opvoeding. Walker breidt deze meervoudige definities van moederschap uit in twee nieuwe series: de ene toont het dagelijkse leven op de Little Bugs-kwekerij, de andere richt zich op de kenmerkende arbeidsecologie van een vakantiepark en zijn parallellen.
Het is waarschijnlijk dat toen Walker de foto’s maakte die later de schilderijen van Mothering zouden vormen, de scènes allesbehalve sereen waren: de metronomische hartslag van een ziekenhuisafdeling, baby’s die in de kleine uurtjes huilden, longen die zichzelf met gorgelend en gepiep aan de wereld aankondigden, kinderen die langzaam bewogen en speelden. Toch behouden de werken een onbetwistbare onbeweeglijkheid, alsof het leven even wordt opgeschort; pauzeert zwanger van de stille erkenning van het bestaan van een moeder, die uitzet en samentrekt om ruimte te maken voor een nieuwe.
Met de komst van haar eerste kind in 2021 is Walkers observerende benadering van schilderen naar binnen gekeerd en iets veel intiemer en autobiografisch geworden. “Ik werkte aan de schilderijen van mijn moeder toen ik zwanger raakte van mijn dochter”, zegt ze. “De gedachte dat ik zelf moeder zou worden, gaf deze schilderijen een nieuwe betekenis, gezien ze in de context van generaties vrouwen die de zorg voor het huishouden uitvoerden.”
Walkers moeder verschijnt tijdens de tentoonstelling, net als haar twee kinderen, Daphne en Laurie, die tussen de frames passeren en voor onze ogen ouder worden. In Daphne (2021) zien we bijvoorbeeld de dochter van de kunstenaar als kind door het raam van het huis van de familie in Londen, leunend op een salontafel en geknuffeld door een warm licht. In een van haar meest recente werken, Granny’s Hair Salon (2025), keert ze terug naar de leeftijd van vijf jaar met haar grootmoeder, die lacht en zachtjes haar haar droogt terwijl ze kronkelt. Een zeldzaam zelfportret toont Walker terwijl hij zijn zes weken oude zoon wiegt, terwijl zijn gereflecteerde blik – zwaar van uitputting maar verzacht door tederheid – de onze ontmoet terwijl hij hem in slaap brengt.
“De grootste les die het moederschap mij als kunstenaar heeft geleerd, is om mijn tijd goed te gebruiken!” zij deelt. “Het was niet opzettelijk, maar ik denk dat het werk natuurlijk persoonlijker is geworden, niet alleen omdat mijn onderwerpen parallel liepen met mijn gezinsleven, maar ook omdat het praktisch logisch is. Mijn tijd is veel meer verdeeld, dus de intensiteit van het moederschap en mijn artistieke leven zijn onvermijdelijk met elkaar verweven geraakt.”
Deze synchroniciteit wordt misschien wel het meest acuut gevoeld in haar serie Birth Reflections, die zijn oorsprong vond in het ziekenhuis waar haar dochter werd geboren. Tijdens de prenatale afspraken van Walker liep ze door de kraamafdelingen en begon ze ‘een hele nieuwe wereld van vrouwenwerk die zich aan het openen was’ te herkennen – een continuüm dat de arbeidskamers in ziekenhuizen verbond met zorgsituaties dichter bij huis: haar schoonzus met haar pasgeboren baby en herinneringen aan haar moeder in haar ouderlijk huis.
“Door over deze onderwerpen te leren, niet alleen vanuit het objectieve standpunt van een waarnemer, kreeg ik een heel ander perspectief”, reflecteert Walker. “De schilderijen zijn doordrenkt met een gevoel van hoe het voelde om daar te zijn en hoe ik het me herinner.” Gesteund door de ziekenhuisconservator en de hoofdverpleegkundige en begeleid door een vroedvrouw die ze tijdens haar zwangerschap had ontmoet, bezocht ze de afdeling met catalogi en toestemmingsformulieren in de hand, een camera om haar nek, en won ze geleidelijk het vertrouwen van zwangere vrouwen en nieuwe moeders. “Ik voelde me zeer bevoorrecht dat ik op de manier waarop ik dat deed inzicht kon krijgen in deze ongelooflijke privémomenten”, zegt ze, “en ik heb de verantwoordelijkheid om ze tot hun recht te laten komen in de schilderijen.”
Omdat veel van Walkers werken meer dan een meter hoog zijn, krijgen de innerlijke aspecten van het leven die zijn doeken bekleden een eminentie die historisch gereserveerd is voor grote bijbelse, mythologische of historische verhalen. Borstkolven, flessen, boeken en speelgoed bedekken het canvas, het totemieke afval van de inspanningen van hun proefpersonen. “Ik denk dat er een inherente politieke dimensie zit in de keuze om scènes uit het dagelijks leven op deze schaal te schilderen”, reflecteert hij.
Ondanks al hun eerlijkheid zijn de schilderijen van Walker niet bruut of grandioos, zonder nuance of genegenheid. Haar beeld van het moederschap is van vitaal belang en complex, waardoor onze focus wordt verbreed van moederschap naar de geleefde en veelzijdige realiteit van zorgverlening.
Moederschap van Caroline Walker is tot en met 26 april 2026 te zien in de Pallant House Gallery in Chichester.
