Dit bericht bevat spoilers voor “Paycheck” en het originele materiaal.
Sciencefictionlegende Philip K. Dick heeft een buitengewone erfenis nagelaten. In de loop van 40 romans en 120 korte verhalen, Dick vervaagde de grens tussen de realiteit en wat had kunnen zijnhet graveren van gedenkwaardige karakters die geplaagd worden door twijfels of teleurstellingen. In 1953, toen Dicks carrière net een vlucht begon te nemen, schreef hij een deel van zijn werk in een vlaag van inspiratie – of misschien gewoon in een poging de kost te verdienen.
‘Salaris’ is een van deze items. Deze roman uit 1953 speelt zich af in een dystopische samenleving waar werknemers uit hun geheugen worden gewist nadat ze aan hun contractuele verplichtingen hebben voldaan. Jennings, onze hoofdrolspeler in de elektrotechniek, realiseert zich dat zijn voorgeheugen-zelf voor hem heeft gezorgd. Er ontstaat een mysterieuze symbiose tussen het verleden en het heden, terwijl Jennings zijn eigen denkproces moet bevorderen om te overleven in een land dat plotseling wordt gecontroleerd door een onderdrukkende regering. Hoewel deze roman niet een van Dicks bekendste werken is, is het een prachtig stukje fictie dat met een eenvoudig idee veel bereikt.
Helaas is de enige poging tot nu toe om “Paycheck” aan te passen voor het scherm teleurstellend. John Woo’s “Paycheck” uit 2003 is een film vol sterrenmet mensen als Uma Thurman, Ben Affleck, Aaron Eckhart en Paul Giamatti die het solide uitgangspunt naar de conclusie loodsen. Hoewel het meeste ervan vermakelijk genoeg is, doet het geen recht aan het diepgaande bronmateriaal en mist het de uitbundige pit die de meeste films van Woo van begin tot eind van nature belichamen. Dat gezegd hebbende, houdt “Paycheck” nog steeds stand?
Paycheck is een middelmatige film van John Woo en een slechte bewerking van Philip K Dick
In Woo’s “Paycheck” wordt Jennings (Affleck) verondersteld een gewone man te zijn die regelmatig zijn geheugen laat wissen om gevoelige klantinformatie te beschermen. Jennings wordt gecontacteerd door voormalige vriend James Rethrick (Eckhart), de CEO van Allcom, die hem een periode van drie jaar bij het bedrijf aanbiedt, gevolgd door een verplichte geheugenopruiming. Jennings ontmoet bioloog Rachel Porter (Thurman) bij Allcom en de twee ontwikkelen gaandeweg een relatie. Nadat Jennings zich heeft onderworpen aan het wissen, ontdekt hij dat zijn vroegere zelf de aandelen heeft weggegeven die bedoeld waren als betaling en hem een schijnbaar willekeurig assortiment items heeft nagelaten die wachten om geclaimd te worden.
Dit verontrustende verhaal komt overeen met het origineel, maar Woo benadert het zonder de tastbare paranoia waarmee Dick elke lezer omhult. De Dickiaanse hyperrealiteit wordt ingeruild voor een technisch onderlegde toekomst vol niet-overtuigende personages die klaar staan om met grote finesse de achtervolging in te zetten op motoren/helikopters. Deze actiescènes zijn tenslotte geen probleem John Woo, die erin slaagt om zelfs de meest inerte man-tegen-man-gevechten kinetisch en opwindend te laten lijken. Dat gezegd hebbende, ontberen zelfs deze ogenschijnlijk grappige momenten oprechtheid, alsof Woo zijn neiging om alles te geven in toom houdt. Dat komt omdat… hij EN. ‘Paycheck’ moet subtiel zijn in de manier waarop de personages zich verzetten of rebelleren, waarbij Jennings een rustiger, meer cerebraal pad bewandelt naar zijn zwaarbevochten vrijheid.
Dick’s drijfveer achter het schrijven van “Paycheck” was het besef dat kleine, alledaagse voorwerpen – zoals de munten die nodig zijn om te bellen of de sleutels van iemands huis – het verschil kunnen betekenen tussen leven en dood. Dit centrale idee bestaat helaas totaal niet in de visie van Woo.
