Creatieve ontwrichting van de wereldorde

In tijden van algemene onrust zoals die we momenteel ervaren, komt de beste gids voor de toekomst voort uit het kijken naar even onheilspellende perioden uit het lange verleden.

Dit is precies wat Hui Huang op briljante wijze deed in een Wijze Noema waarin de huidige mondiale omwenteling van kunstmatige intelligentie en synthetische biologie naar geopolitiek wordt vergeleken met de overgang van de afnemende stabiliteit van de lente- en herfstperiode in het oude China naar de tumultueuze periode van de Strijdende Staten, die die wereld opnieuw op één lijn bracht met de nieuwe realiteiten. Het was een tijd van vernietiging, maar ook van ongekende innovatie en creatie.

Huang schrijft vanuit Shanghai en begint met de systemische schok die wordt veroorzaakt door het eenzijdig opleggen van tarieven door president Trump, de eerste stap van zijn ‘strijdende statenmentaliteit’.

“Donald Trump kondigde verregaande tarieven aan voor de belangrijkste handelspartners van Amerika. Voor critici was het een roekeloze daad van economische oorlogsvoering. Voor Trump en zijn bondgenoten was het een al lang verwachte afwijzing van een naïeve wereldorde.

“In een opvallende historische parallel, in de lente- en herfstperiode van het oude China, weigerde hertog Xiang van Song op beroemde wijze een vijand aan te vallen voordat hij zijn troepen op de juiste manier had ingezet, en hield hij zich daarbij aan de codes van rituele oorlogsvoering. Voorspelbaar verloor hij. Tegenwoordig wordt een soortgelijke beschuldiging geuit aan het adres van de Verenigde Staten: dat het zichzelf heeft ingehouden met verouderde morele verwachtingen, terwijl rivalen als China en Rusland vrijelijk manoeuvreren, niet gehinderd door idealisme. Het Trumpisme en het wereldbeeld van figuren als JD Vance vertegenwoordigen een scherpe afwijzing van de zogenaamde welwillendheid van Xiang. Hun boodschap is simpel: Amerika moet zich aanpassen aan een wereld waarin gematigdheid niet langer een universele deugd is.

Huang vervolgt: “Dit is niet simpelweg een moment van ontwrichting, maar markeert een paradigmatische verschuiving in de mondiale logica. De wereld beweegt zich van een systeem van gemedieerde stabiliteit naar een systeem van openlijke rivaliteit.

Om dit moment te begrijpen biedt de eigen geschiedenis van China een bruikbare analogie. In de lente- en herfstperiode (770 tot 476 v.Chr.) werd oorlogvoering geritualiseerd, waarbij de legitimiteit symbolisch werd ondersteund door koning Zhou. Maar toen de oude orde verzwakte, ontstond de periode van de Strijdende Staten (475 tot 221 v.Chr.), een periode van hevige concurrentie, innovatie en systemische transformatie.

“Trumpisme verwerpt niet alleen het mondiale liberalisme; het vindt de architectuur van de Amerikaanse macht opnieuw uit. Zijn fundamentele instinct is niet isolationistisch of nihilistisch, maar fundamenteel tegengesteld aan gevestigde diplomatieke normen en rituelen, een doelbewuste afwijking van oude manieren om consensus te zoeken. In dit wereldbeeld komt legitimiteit niet voort uit internationale goedkeuring, maar uit resultaten: industriële kracht, culturele cohesie en strategische helderheid. Rituelen zijn niet iets dat moet worden gerespecteerd, maar dat moet worden omzeild.”

Voor Huang is deze mentaliteit niet uit het niets ontstaan. “Gedurende een groot deel van de naoorlogse periode leek de door de VS geleide internationale orde op de Chinese lente- en herfstperiode: een fragiel maar duurzaam evenwicht, ondersteund door normen, rituelen en symbolische legitimiteit. Henry Kissinger, de belangrijkste architect van die tijd, geloofde in dubbelzinnigheid, gematigdheid en evenwicht. Instellingen als de Verenigde Naties speelden de rol van een Zhou-koning, zonder harde macht maar die wel respect afdwong. Zelfs tijdens de spanningen in de Koude Oorlog bleef de wereld gebonden aan de regels. Rode lijnen gehandhaafd, secundaire kanalen werkten, de afschrikking was wederzijds.

“Maar de Zhou-wereld is verdwenen. Het Trumpisme markeert geen aberratie maar een keerpunt, een erkenning dat minder actoren de oude riten gehoorzamen, en degenen die dat nog steeds doen, het risico lopen irrelevant te worden. Net als de Zhou-orde ervoor, vervaagt het huidige internationale systeem niet vanwege ideologische rebellie, maar omdat de onderliggende voorwaarden ervan niet langer standhouden. Vanuit het perspectief van Trump waren de tarievenoorlogen een reactie op deze veranderende omstandigheden. Instituties zoals de WTO, zo betoogde hij, garanderen niet langer wederkerigheid en groei. De onevenwichtigheden weerspiegelden de manier waarop de liberale economische orde er niet in was geslaagd de nationale belangen te beschermen.”

Wat er vandaag de dag gaande is, is, net als de overgang van de lente- en herfstperiode naar de periode van de Strijdende Staten, veel meer dan een verandering in het politieke klimaat. Zoals Huang schrijft, markeerde die transitie in China een van de meest diepgaande systemische veranderingen in de geschiedenis van het land, waarbij ‘een fundamentele transformatie betrokken was die de productiewijzen, sociale hiërarchieën en de fundamenten van legitimiteit door de eeuwen heen opnieuw vormgaf. Het vertegenwoordigde een diepgaande omslag, gedreven door nieuwe materiële en strategische realiteiten die oude Zhou-rituelen overbodig maakten. Deze historische lens suggereert dat de huidige mondiale verandering niet alleen gaat over veranderende allianties of retoriek, maar over een diepere, structurele en potentieel baanbrekende verschuiving.’

Een wereldwijd gesynchroniseerde heroverweging

Huang is een wijze student van het verleden en heeft geen spijt van de toekomst. “Wat we betreden is misschien geen ineenstorting, maar een modeltijdperk: een nieuwe wereld van strijdende staten, chaotisch en wreed, maar ook helder. Voor degenen die in systemen denken en code inbouwen, is dit niet het einde van de geschiedenis. Het is het begin.

“Het tijdperk van de Strijdende Staten was niet alleen een tijdperk van oorlog. Het was een tijdperk van pracht. Tijdens de politieke omwentelingen van die periode bracht de Chinese beschaving enkele van haar grootste geesten voort: Mencius, Zhuangzi, Han Feizi en Mozi, wier structuren vandaag de dag nog steeds het politieke en morele redeneren bepalen. Karl Jaspers noemde dit bredere fenomeen het Axiale Tijdperk, toen de samenlevingen van China, India, Perzië, Judea en Griekenland tegelijkertijd opnieuw uitvonden wat het betekende om menselijke filosofie, rechtvaardigheid en recht te zijn. zijn niet geboren uit vrede, maar uit breuk.

“Meer dan twee millennia na het begin van het Axiale Tijdperk gaan we misschien een nieuwe, mondiaal gesynchroniseerde heroverweging in. Zonder een gedeelde ideologie en met een afnemend vertrouwen in overgeërfde instituties wordt de mensheid gedwongen terug te keren naar de eerste beginselen. Wat is rechtvaardigheid? Wat verdient het om te blijven bestaan? Kwesties van AI-ethiek, politieke legitimiteit en bestuur zijn niet langer academisch. Het zijn beschavingen. De echte concurrentie die voor ons ligt, is die tussen systemen die zich aanpassen en systemen die verstarren.”

Huang concludeert: “Dit is geen donker tijdperk. Het is een tijdperk dat de moeite waard is om te leven.”

Kunstmatige intelligentie helpt

Een opmerking over Hui Huangs essay “Welkom in de nieuwe strijdende staten” in Noema. Noema is transparant over het gebruik van kunstmatige intelligentie in al haar stukken. We publiceren originele, door mensen gegenereerde ideeën, maar in sommige gevallen staan ​​we geautoriseerd en openbaar gebruik van AI toe. In de aanvankelijk ingediende versie van dit stuk werd ChatGPT gebruikt als redactieassistent en vertaler om Chinese concepten duidelijker in het Engels over te brengen, zodat de originele, door mensen gegenereerde ideeën van de auteur effectiever tot uiting konden komen.

Het werd met name gebruikt om sectiekoppen te genereren, overgangen voor te stellen en herhalingen te verminderen, evenals regelbewerkingen om de duidelijkheid en stroom in het eerste concept te verbeteren. Het werd niet gebruikt om feiten te creëren; alle verklaringen en voorbeelden zijn ontleend aan de aantekeningen van de auteur en openbaar beschikbare bronnen en zijn eerst door de auteur zelf beoordeeld en bewerkt. Dit ontwerp heeft sindsdien talloze menselijke aanpassingen ondergaan. Noema verifieerde de identiteit van de auteur en de conceptuele originaliteit van het stuk met behulp van verschillende scanners en beoordelingsprocessen en voerde een gedetailleerde menselijke feitencontrole uit. Zie de onze AI-beleid hier.