Vijf jaar lang werkte Halima* in Afghanistan voor de Duitse luchtmacht in de veiligheidssector. Nu vreest hij voor zijn leven.
Tijdens zijn tijd bij de luchtafdeling van de Bundeswehr werden zijn persoonlijke gegevens en biometrische gegevens over zijn gezicht verzameld en opgeslagen. In 2012 dwongen gezondheidsproblemen haar de rol te verlaten. Toen keerden de Taliban terug en daarmee de terreur.
Vanwege haar eerdere werk bij de Duitse regering werd ze een doelwit voor de harde islamitische militante groepering.
Vergeten lokale medewerkers
Al in 2013 beloofde de Duitse regering steun voor Halima. Ze kreeg een e-mailadres van het ministerie van Buitenlandse Zaken, waarmee ze na de terugtrekking van de troepen meerdere keren probeerde contact op te nemen, zonder succes.
Voor Halima, nu 63, was de stilte verwoestend: ondanks jarenlange dienst kreeg ze geen hulp uit Duitsland. In plaats daarvan leeft ze voortdurend in angst voor haar leven en voelt ze zich buitengesloten en hulpeloos.
Volgens het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft de Duitse regering de afgelopen jaren via verschillende toelatingsprogramma’s meer dan 33.000 bijzonder kwetsbare Afghanen toegestaan Duitsland binnen te komen. Bovendien heeft de overheidsdienstverlener contact met alle getroffen mensen in Afghanistan.
“Waar nodig en gevraagd wordt onderdak, voedsel en essentiële medische zorg geboden. De overheidsdienstverlener doet er alles aan om de veiligheid van de getroffenen te garanderen”, aldus de verklaring.
Het is onduidelijk of lokale medewerkers die vóór 2021 zijn gestopt met werken bij de overheid, in het programma worden opgenomen.
Halima voelt zich nog steeds geschokt en verontwaardigd. Haar werk bij de luchtmacht, gecombineerd met haar geslacht, maakte haar tot een doelwit voor de Taliban. Zonder enige steun van buitenaf kan ze het land niet verlaten, omdat vrouwen niet zonder mannelijke partner naar buiten mogen of reizen.
“Ik zie geen hoop op leven, vooral niet voor vrouwen. We zijn volledig geïsoleerd”, vertelde Halima aan Euronews. Jarenlang geloofde en vocht hij voor een rechtvaardig Afghanistan – nu betaalt hij de prijs met zijn veiligheid.
Ook het leven van zijn dochters stond op zijn kop door de terugtrekking van Amerikaanse troepen. Amira (45), Mariam (43) en Yasmin (28)* hebben allemaal de middelbare school afgerond – onder alle andere omstandigheden zou de wereld voor hen openstaan. Maar onder het bewind van de Taliban kunnen ze hun carrière niet voortzetten. Vrijheid is een woord dat zelfs voor hen niet langer van toepassing is.
“Een van mijn dochters had een goede functie bij het Hof van Beroep, een ander werkte bij het Ministerie van Financiën en de derde heeft net haar ingenieursdiploma afgerond”, legt Halima uit.
Vanwege hun eerdere inzet staan Amira en Mariam onder toezicht van de Taliban. Elke keer dat ze hun huis verlaten, lopen ze het risico dat hun telefoons door strijders worden doorzocht.
Nu zijn de levens van de vier vrouwen volledig beperkt tot hun huis, gevangen binnen hun eigen vier muren.
Eind 2024 oordeelde het Europese Hof van Justitie dat Afghaanse vrouwen alleen vanwege hun geslacht het risico lopen vervolgd te worden en daarom recht hebben op bescherming.
Afghaanse vrouwen hoeven geen bijbedoelingen aan te tonen om te vluchten.
Vrouwen als Halima en haar dochters hebben daarom recht op bescherming. Om er toegang toe te krijgen, zouden ze echter naar Duitsland moeten reizen, wat onder het Taliban-bewind onmogelijk is.
Isolatie, geweld en geen toekomst
Sinds de radicaal-islamistische Taliban – die zichzelf ook wel het Islamitische Emiraat Afghanistan noemen – in augustus 2021 de macht overnamen, zijn vrouwen en meisjes in Afghanistan systematisch uitgesloten van vrijwel alle terreinen van het openbare leven.
Meisjes worden na de zesde klas van school verbannen en uitgesloten van universiteiten en cursussen zoals geneeskunde of verloskunde. Slechts een klein aantal heeft toegang tot onderwijs via informele of online programma’s.
Openbare ruimtes, zoals parken of sportclubs, zijn gereserveerd voor mannen. Vrouwen mogen het huis alleen verlaten onder begeleiding van een mannelijk familielid, zelfs als zij medische zorg nodig hebben. Tegelijkertijd kunnen ze alleen worden behandeld door vrouwelijk medisch personeel. Maar omdat er nog steeds zo weinig vrouwen werken, blijven veel patiënten zonder zorg zitten.
Geestelijke spanningen als gevolg van isolement, angst en gebrek aan vooruitzichten hebben geleid tot een ernstige geestelijke gezondheidscrisis onder Afghaanse vrouwen. Sinds de Taliban in augustus 2021 weer aan de macht kwamen, suggereren rapporten dat zelfmoordpogingen en zelfmoorden, vooral onder jongeren, dramatisch zijn toegenomen.
De Taliban verstrekken echter geen officiële gegevens. Mediaberichten, waaronder het verbannen Afghaanse onderzoeksdagblad Etilaat Roz, documenteerden tussen april 2022 en april 2023 minstens 213 zelfmoorden.
Het jaar daarop meldde het door de Taliban gecontroleerde ministerie van Binnenlandse Zaken 360 gevallen, wat op een verdere toename duidde. Euronews kon de cijfers niet onafhankelijk verifiëren.
Bovendien zijn er berichten dat het aantal vrouwenmoorden toeneemt.
Eind 2024 oordeelde het Europese Hof van Justitie dat vrouwen in Afghanistan uitsluitend vanwege hun geslacht worden vervolgd en daarom recht hebben op bescherming. Afghaanse vrouwen hoeven dus geen aanvullende redenen voor asiel op te geven.
*De namen van de Afghaanse vrouwen die in het artikel worden genoemd, zijn om veiligheidsredenen gewijzigd.
