Op de middag van 24 november 1971 ging een man met de naam Dan Cooper aan boord van Northwest Orient Flight 305 in Portland, Oregon. Hij betaalde contant voor een enkeltje naar Seattle, droeg een pak en had een koffertje bij zich. Tweeënveertig minuten later overhandigde hij een briefje aan een stewardess waarin hij beweerde dat er een bom in de koffer zat. ‘Ik heb geen kwade bedoelingen jegens uw luchtvaartmaatschappij, jongedame,’ zei hij kalm tegen haar. “Ik heb gewoon een wrok.” Wat volgde blijft de enige onopgeloste kaping in de Amerikaanse geschiedenis. Cooper vroeg om $ 200.000 aan biljetten van $ 20 en vier parachutes. Toen het vliegtuig in Seattle landde, werd het losgeld afgeleverd en werden de passagiers vrijgelaten. Cooper gaf de bemanning vervolgens de opdracht om bij te tanken en op lage hoogte naar Mexico te vliegen. Ongeveer 30 minuten na het opstijgen, ongeveer 3.000 meter boven het zuidwesten van Washington, liet hij de achterste ladder van het vliegtuig zakken en parachuteerde de nacht in met geld om zijn middel vastgebonden. Hij werd nooit meer gezien.
Afbeelding: Screenshot van YouTube/FBI
De FBI volgde de zaak tientallen jaren voordat ze deze in 2016 formeel sloot, omdat ze er niet in waren geslaagd Cooper te identificeren of zelfs maar te bevestigen of hij de sprong overleefde. Deze Thanksgiving markeert 54 jaar sinds zijn overlijden.
Een naam die nooit heeft bestaan
Een blijvend misverstand betreft zelfs de identiteit van Cooper. De kaper noemde zichzelf Dan Cooper. De inmiddels beroemde naam “DB Cooper” was het resultaat van een fout van een verslaggever die werd herhaald totdat deze bleef hangen. De fout werd permanent en veranderde een pseudoniem in een legende.Gepensioneerd FBI-agent Larry Carr, die het onderzoek tussen 2006 en 2010 leidde, denkt dat de naamkeuze er nog steeds toe doet. Carr suggereerde dat Cooper mogelijk geïnspireerd was door een Frans-Belgische stripheld genaamd Dan Cooper, een testpiloot van de Royal Canadian Air Force wiens avonturen in de jaren vijftig in Europa werden gepubliceerd. De strips zijn nooit in het Engels vertaald of in de Verenigde Staten verkocht, wat Carr ertoe bracht te theoretiseren dat Cooper mogelijk Frans-Canadees was of in België had gewoond of gediend bij de Amerikaanse luchtmacht. Rollins gelooft dat Lakich de strips mogelijk is tegengekomen tijdens zijn militaire dienst in het buitenland, hoewel hij erkent dat er geen definitief bewijs is.
De stropdas die zijn geheimen niet wil prijsgeven
Voor Rollins was het idee van een motief alleen nooit genoeg. Verdriet en woede zouden kunnen verklaren waarom iemand een dergelijke misdaad zou begaan, maar ze konden niet uitleggen hoe het werd uitgevoerd, of waarom Cooper zo weinig fouten maakte. Wat hem het diepst in de theorie trok, waren de fysieke en forensische details die, naar zijn mening, het veld veel scherper inperkten dan de psychologie ooit zou kunnen, en herhaaldelijk naar een naam begonnen te verwijzen.Een van de weinige fysieke aanwijzingen die Cooper achterliet was een zwarte clip-on-das, achtergelaten op zijn stoel. Tientallen jaren later werd het het centrum van hernieuwde forensische belangstelling.
Tijdens de kaping droeg Cooper deze zwarte JC Penney-stropdas, die hij afdeed voordat hij sprong; hij voorzag ons later van een DNA/FBI-monster
Een groep vrijwillige wetenschappers, bekend als Citizen Sleuths, onderzocht de stropdas onder een elektronenmicroscoop en identificeerde deeltjes van titanium, roestvrij staal en palladium, materialen die eind jaren zestig en begin jaren zeventig in slechts een beperkt aantal gespecialiseerde industrieën werden gebruikt. De FBI trok ook een gedeeltelijk DNA-profiel op, maar er werd nooit een match gevonden. Veel onderzoekers denken dat de deeltjes erop duiden dat Cooper in de metaalbewerking of geavanceerde elektronica werkte. Dit geloof vormt de kern van een van de meest overtuigende en omstreden moderne theorieën.
Het geval voor Joe Lakich
In 2017 voerde uitvinder en gediplomeerde piloot Bill Rollins een gedetailleerd betoog waarin hij Joe Lakich, een gepensioneerde legermajoor en ingenieur uit Nashville, identificeerde als DB Cooper. Lakich diende tijdens de Tweede Wereldoorlog in de infanterie van het Amerikaanse leger, ontving de Bronze Star voor heldenmoed, en diende later in Duitsland, Korea en Italië. Nadat hij in 1961 het leger had verlaten, werkte hij bij Nashville Electronics, een condensatorfabriek die veel van dezelfde metalen gebruikte als de stropdas van Cooper. Uit een bedrijfsoctrooi uit die tijd blijkt dat het bedrijf een onderdeel produceerde dat een zeldzame vorm van titanium bevatte, wat overeenkomt met forensische bevindingen. Rollins zegt dat Lakich ook voldeed aan de ooggetuigenbeschrijvingen van Cooper: een beleefde, zachtaardige man van in de veertig met een olijfkleurige huidskleur. Lakich zou op het moment van de kaping in de veertig zijn geweest. Rollins produceerde een samengesteld beeld door de helft van Lakichs gezicht samen te voegen met de helft van de FBI-schets, die volgens hem nauw aansluit.
Het gezicht van Lakich is hierboven te zien, samengevoegd met een van de schetsen van DB Cooper. Rollins ziet een sterke gelijkenis tussen het stel/afbeelding: Bill Rollins via Dailymail
Ondanks alle technische argumenten zegt Rollins dat de theorie alleen zinvol is als de motivaties serieus worden genomen.
Een wrok die weken eerder is ontstaan
Rollins gelooft dat Coopers ‘wrok’ voortkomt uit een familietragedie die zich slechts 51 dagen vóór de kaping afspeelde. In de vroege uren van 4 oktober 1971 werd Lakich’s 25-jarige dochter, Susan Lakich, in Nashville ontvoerd door haar ex-man, George Giffe. Giffe beweerde een arts te zijn die een patiënt vervoerde, kaapte onder schot een privévliegtuig en gaf de piloot, Brant Downs, de opdracht naar de Bahama’s te vliegen. Toen het vliegtuig in Jacksonville stopte om te tanken, weigerden FBI-agenten te onderhandelen. Ze schoten twee banden en een motor neer. Even later klonken er schoten in de cabine. Susan en Downs werden gedood. Giffe pleegde zelfmoord. Joe Lakich beschuldigde de FBI publiekelijk van een verkeerde afhandeling van het incident en zei dat ze ‘bloed aan hun handen’ hadden. Volgens Rollins werd de familie vervolgens lastiggevallen nadat ze zich hadden uitgesproken en opnieuw nadat ze een rechtszaak wegens onrechtmatige dood hadden aangespannen. De pijn, zegt Rollins, veranderde in motivatie.
‘Heel goed mogelijk’
Lakich stierf in 2017, op 95-jarige leeftijd. Datzelfde jaar nam Rollins contact op met de zoon van Lakich, Keith Bagsby, die niet op de hoogte was van de theorie. In een gesprek met MailOnline zei Bagsby, nu 56, dat hij zijn vader pas ontmoette toen hij 35 was. Zijn geboorte was het resultaat van een buitenechtelijke affaire die Lakich geheim hield. Toen ze elkaar ontmoetten, was Lakich op leeftijd en vertoonde hij vroege tekenen van de ziekte van Alzheimer. “Ik denk dat het heel goed mogelijk is”, zei Bagsby. “Aan de ene kant had het Joe kunnen zijn, gezien alle omstandigheden, maar als dat zo was, heeft hij het heel goed voor ons verborgen gehouden.” Hij voegde eraan toe: ‘De tragedie met Susan heeft Joe enorm getroffen. Hij sprak er af en toe over. Het deed hem oprecht verdriet. Maar we hebben nooit over DB Cooper gesproken.
Omdat sommige experts niet overtuigd zijn
Niet iedereen aanvaardt de conclusies van Rollins. Gepensioneerd FBI-agent Larry Carr denkt dat Cooper waarschijnlijk een beperkte militaire training heeft gehad en vrijwel zeker stierf in de nacht van de lancering. Hij wijst op wat hij als fundamentele fouten ziet: Cooper heeft geen parachutes gespecificeerd, geen precieze vliegroute voorgeschreven of geen adequate beschermende uitrusting gedragen. Die nacht trok er een storm over de Pacific Northwest. ‘Iedereen met echte militaire springervaring zou de missie hebben geannuleerd’ zei Carr. Onafhankelijk onderzoeker Eric Ulis, oprichter van de CooperCon-conferentie en een van de toonaangevende onderzoekers in de zaak, is het ermee eens dat het verband cruciaal is, maar betwist de interpretatie van Rollins. Ulis gelooft dat de deeltjes in plaats daarvan verwijzen naar het Oak Ridge National Laboratory in Tennessee of Rem-Cru Titanium in Pittsburgh, destijds een belangrijke leverancier van titanium en roestvrijstalen onderdelen aan Boeing. De patenten van Rem-Cru komen overeen met de deeltjes die op de stropdas zijn gevonden, beweert Ulis, en Citizen Sleuth-wetenschapper Tom Kaye heeft een thorium-uraniumverbinding geïdentificeerd die compatibel is met Oak Ridge. ‘Als je de stropdas niet kunt verklaren, is hij niet de juiste man,’ zei Ulis. “En voor mij heeft Joe Lakich gewoon geen zin als verdachte.”
Een mysterie dat weigert te worden gesloten
Honderden verdachten zijn de afgelopen vijftig jaar voorgesteld. Niemand werd gearresteerd. Een deel van het geld werd in 1980 teruggevonden langs de Columbia River, maar er is nooit een definitief spoor van Cooper zelf opgedoken.
In 1980 teruggevonden geld dat overeenkwam met losgeld/FBI-serienummers
De Netflix-documentaireserie DB Kuiper: Waar ben je? heeft de publieke belangstelling hernieuwd, evenals herhaalde beweringen van vermeende familieleden, waarvan er vele publiekelijk zijn ontkend, onder meer door Ulis in interviews met LADbible. Wat overblijft is een zaak die op fragmenten is gebouwd: een band, een verlossing, een naam die nooit heeft bestaan en een sprong in de duisternis die misschien wel of niet overleefd is.
Of Joe Lakich de man achter de alias was, moet nog worden bewezen. Wat wel duidelijk is, is dat het mysterie meer dan een halve eeuw later nog steeds standhoudt, ondersteund door bewijsmateriaal dat zich verzet tegen definitieve interpretatie, en door een enkele zin die tijdens de vlucht werd geuit en die nog steeds uitnodigt tot onderzoek.
