Om de kloof tussen traditioneel en digitaal kunst verzamelen te overbruggen, heeft curator en ondernemer Pauline Foessel 100 collectors opgericht, een privéclub die verzamelaars van over de hele wereld verenigt.
100 Collectors is opgericht als een gemeenschap waar verzamelaars samen kunnen leren, perspectieven kunnen uitwisselen en met meer duidelijkheid door de wereld van fysieke en digitale kunst kunnen navigeren. Leden verbinden zich via studiobezoeken, tentoonstellingen, conferenties en gedeelde IRL-ervaringen, waardoor directe relaties met kunstenaars en curatoren worden bevorderd. Ze hebben verschillende achtergronden, maar zijn verenigd door dezelfde interesse in verzamelen met intentie.
In dit interview vertelt Pauline hoe 100 Collectors zijn ontstaan, waarom curatie en gemeenschap belangrijk zijn, de belangrijkste aspecten van het verzamelen van hedendaagse en digitale kunst, hoe leden omgaan met digitale en AI-ondersteunde kunstwerken, en hoe verzamelaars een actievere rol kunnen spelen binnen het huidige evoluerende kunst-ecosysteem.
Wat inspireerde je voor het eerst om 100 Collectors te creëren? Was er een specifiek moment, gesprek of ervaring waardoor je besefte dat dit model nodig was?
Ik creëerde 100 verzamelaars in Lissabon in een tijd dat twee delen van mijn professionele leven elkaar eindelijk ontmoetten. Mijn achtergrond is volledig geworteld in de hedendaagse kunst: galerieën, een kunstenaarsatelier, een particuliere stichting, maar tegelijkertijd heb ik altijd een sterke fascinatie voor digitaal gehad. Jarenlang had ik het gevoel dat de kunstwereld het internet niet optimaal benutte en dat er iets ontbrak.
Toen ik begin 2021 de Web3-ruimte betrad, klikte alles. Ik ontdekte een ongelooflijk inclusief ecosysteem. Ook al wist ik in eerste instantie niet veel, de mensen waren open, bereid om uitleg te geven en nieuwsgierig naar mijn standpunt. Ik merkte ook een heel andere dynamiek op dan in de traditionele kunstwereld: de verzamelaars stonden dicht bij de kunstenaars, de kunstenaars waren diep betrokken bij hun gemeenschap en er was een gevoel van co-creatie en transparantie.
Tegelijkertijd vroegen veel verzamelaars in Lissabon mij om hen te helpen NFT’s te begrijpen. Lissabon is plotseling een bestemming geworden voor investeerders in cryptocurrency en digitale kunstverzamelaars, mensen die graag de kunstscène van de stad willen ontdekken. Aan de ene kant waren er verzamelaars van hedendaagse kunst die digitaal wilden begrijpen; aan de andere kant digital natives die in contact wilden komen met de wereld van de fysieke kunst. De brug leek voor de hand liggend. Zo is 100 Collectors ontstaan: vanuit de wens om een ruimte te creëren waar deze twee werelden elkaar kunnen ontmoeten, van elkaar kunnen leren en kunstenaars op betekenisvolle manieren kunnen ondersteunen.
In het begin waren we gewoon een kleine groep die bezoeken bracht, kunstenaars en curatoren ontmoette en kennis deelde. Maar al snel werd duidelijk dat wat mensen echt wilden een gevoel van gemeenschap, toegang en context was. Ze wilden samen kunst beleven, maar niet alleen in Lissabon. En dit is sindsdien de leidraad geweest voor het project.
Welk belangrijk probleem of welke leemte in het hedendaagse/digitale kunst-ecosysteem wilde je aanpakken toen je het project lanceerde?
Ik voelde dat er aan beide kanten gaten zaten. In de wereld van de hedendaagse kunst is verzamelen vaak een eenzaam avontuur. Je hebt misschien relaties met galerieën, curatoren of zelfs kunstenaars, maar er is heel weinig interactie tussen de verzamelaars onderling. Het gemeenschapsaspect dat zo sterk aanwezig was in Web3 ontbrak eenvoudigweg.
Vanuit het perspectief van digitale kunst was het grootste probleem het tegenovergestelde: te veel informatie, te snel, met minder praktijkervaring. Alles gebeurt online, wat zowel spannend als overweldigend kan zijn. Je hebt tijd, ervaring en toegang nodig om de ruis te filteren, talent te identificeren en weloverwogen beslissingen te nemen. Veel verzamelaars vertelden me dat ze zich verloren voelden, niet omdat ze zich niet wilden binden, maar omdat ze niet wisten waar ze moesten beginnen.
100 Collectors is ontworpen om beide uitdagingen tegelijk aan te pakken: het creëren van een echte gemeenschap rond verzamelen en het bieden van een niveau van expertise, begeleiding en toegang dat mensen helpt navigeren in een wereld die zeer snel beweegt. Als leden zeggen dat ons werk hen helpt zich gericht, zelfverzekerd en nieuwsgierig te voelen, weet ik dat we de juiste leemte opvullen.
100 Collectors is opzettelijk samengesteld. Hoe definieer je het profiel van een “100 Collectors-lid” en waarom is selectief beheer belangrijk voor de community?
Vanaf het begin wisten we dat we behandeling nodig hadden. We zijn bereid een breed netwerk uit te werpen, maar vanaf het begin hebben we ernaar gestreefd een ruimte te bouwen waar mensen samenkomen met een intentie. Een 100 Collectors-lid is iemand die kunst als betekenisvol beschouwt en kunstenaars wil steunen en zich wil engageren voor hun ideeën. Ze zijn misschien nieuw op het gebied van verzamelen of ervaren, maar ze moeten zich zorgen maken. Dit is de gemene deler.
Voor ons zijn beleggen geen taboe. Het maakt deel uit van verzamelen en moet erkend worden. Maar als iemands enige motivatie het omdraaien van kunstwerken is, werkt dat niet voor de gemeenschap die we aan het opbouwen zijn. De ervaring wordt transactioneel in plaats van cultureel.
Iedereen kan solliciteren. We zijn geen club die alleen op uitnodiging wordt uitgenodigd, maar elke sollicitatie wordt beoordeeld om ervoor te zorgen dat de mentaliteit van de persoon aansluit bij de waarden die door onze leden worden gedeeld. Dit is niet belangrijk voor exclusiviteit, maar voor respect: voor de gemeenschap, voor de artiesten en voor de ervaring die we willen creëren. Wanneer verzamelaars dezelfde waarden delen, worden gesprekken rijker, wordt het leren dieper en profiteert het hele ecosysteem ervan.
U omschrijft verzamelaars vaak als actieve culturele deelnemers in plaats van passieve kopers. Hoe stimuleert 100 Collectors deze mentaliteitsverandering?
Verzamelaars zijn cruciaal voor het kunstecosysteem en ik denk dat dit soms wordt vergeten. Kunstenaars maken het werk, maar verzamelaars steunen de voorwaarden waaronder de creatie kan doorgaan. Wanneer verzamelaars zich engageren, wanneer ze kunstenaars ontmoeten, hun processen begrijpen en hun evolutie volgen, worden ze op natuurlijke wijze culturele deelnemers in plaats van louter kopers.
Bij 100 Collectors is alles wat we doen erop gericht om het verzamelen ervaringsgericht te maken. We organiseren studiobezoeken, privérondleidingen, conferenties en uitwisselingen die verzamelaars uitnodigen om vragen te stellen, ideeën uit te dagen en perspectieven te delen. Deze momenten transformeren het verzamelen in iets levends en gemeenschappelijks. Wanneer mensen de bedoeling achter een kunstwerk begrijpen, communiceren ze het op een andere manier, delen ze het op een andere manier en zijn ze er trots op deel uit te maken van de reis ervan. Het verandert alles.
Performance AnaMaria Caballero – Collector’s House Lissabon – Foto: NikitaKruglov
Hoe passen verzamelaars binnen uw gemeenschap zich aan, met de evolutie van digitale en AI-ondersteunde kunst? Wat ziet u als de grootste kans in deze transitie?
Onze gemeenschap is ongelooflijk divers. Sommige leden komen uit de technologiesector en hebben een diep inzicht in kunstmatige intelligentie; anderen komen uit de traditionele kunstverzameling en proberen nog steeds te begrijpen wat een slim contract is. Maar deze diversiteit is eigenlijk een van onze grootste krachten. We brengen veel tijd samen door: op Telegram, tijdens kunstweken, op tentoonstellingen, en door deze uitwisselingen groeit iedereen.
Een mooi voorbeeld was dit jaar tijdens Paris Photo. Veel kunstenaars werkten met AI en onze rondleidingen waren momenten om te begrijpen hoe zij het medium benaderen, hoe zij het in twijfel trekken en hoe wij als verzamelaars een kritisch perspectief kunnen ontwikkelen. Het deed mensen beseffen dat AI de artistieke intentie niet vervangt; breidt de vragen uit die kunstenaars kunnen stellen.
Voor mij is precies dit de grootste kans: de uitbreiding van artistieke mogelijkheden. Digitale en AI-ondersteunde kunst opent nieuwe vormen van expressie, nieuwe verzamelformaten en nieuwe relaties tussen makers en verzamelaars. Het dwingt ons allemaal om met nieuwe ogen naar kunst te kijken, en dat is ongelooflijk spannend.
Er zijn 100 inzamelaars actief in meerdere steden. Hoe bepalen verschillende culturele contexten de manier waarop uw gemeenschap groeit en met elkaar interacteert?
Onze identiteit is van nature mondiaal. De digitale cultuur is internationaal en onze gemeenschap weerspiegelt dit. Interessant genoeg brengt digitaal ons ook terug naar het lokale. In de steden waar we actief zijn, willen verzamelaars in contact komen met de lokale kunstscene, lokale kunstenaars ontdekken en ondersteunen wat er om hen heen gebeurt.
Verschillende steden trekken verschillende soorten verzamelaars aan. Op sommige plaatsen komen mensen uit de technologie; in andere gevallen uit traditioneel verzamelen; in andere door cryptocurrencies. Wat het geweldig maakt, is dat iedereen verschillende perspectieven meebrengt en van elkaar leert. Verzamelaars die met NFT’s zijn begonnen, ontdekken fysieke kunstwerken. Verzamelaars die met hedendaagse kunst zijn begonnen, blijven gefascineerd door digitale artistieke praktijken. Je ziet dat mensen hun smaak verruimen, hun ogen scherper maken en ruimdenkender worden.
De mobiliteit van de gemeenschap, het feit dat we elkaar weer ontmoeten tijdens grote kunst- en NFT-weken, zorgt voor een continuïteit die de geografie overstijgt. Het lijkt erop dat een ecosysteem zich samen beweegt, over steden en contexten heen.
Wat zie je voor 100 verzamelaars in de komende vijf jaar: structureel, geografisch of in termen van impact op het kunstecosysteem?
Ik zie 100 verzamelaars evolueren naar een mondiaal netwerk van bewuste verzamelaars, diep betrokken bij hun lokale scènes en toch internationaal verbonden. Ik wil dat we het verzamelen verder demystificeren, om het toegankelijker, beter geïnformeerd en cultureel impactvoller te maken.
Ik geloof ook dat we kunnen helpen bij het decentraliseren van de manier waarop kunst wordt gefinancierd. De huidige systemen zijn beperkt en nieuwe technologieën bieden manieren om kunstenaars op een meer directe, transparante en participatieve manier te ondersteunen. We kennen onze richting al en die is ambitieus. Maar voorlopig houd ik een deel ervan als verrassing: het maakt deel uit van het verhaal dat we aan het opbouwen zijn.
Interview door Anastasia Ageeva
