Het is een nieuw jaar, wat betekent dat miljoenen mensen goede voornemens maken die ze oprecht willen nakomen.
Wij willen beter eten. Beweeg meer. Verdien meer. We hebben eindelijk controle over onze tijd. Wij profiteren van de Nieuw begineffecteen principe dat geworteld is in het idee dat mensen een nieuw begin vaak zien als een kans om afstand te nemen van de mislukkingen en tekortkomingen uit het verleden. Dit kan leiden tot een psychologische reset, waarbij we een hernieuwd gevoel van optimisme, zelfeffectiviteit en motivatie ervaren, wat gebruikelijk is tijdens het nieuwe jaar.
Toch zal in februari een groot deel van deze motivatie stilletjes verdwijnen, niet omdat het de mensen niets kan schelen, maar omdat de manier waarop we resoluties vaststellen fundamenteel gebrekkig is.
Omdat de meeste resoluties mislukken, zelfs als je echt wilt dat ze werken
Als cultuur zijn goede voornemens voor het nieuwe jaar een test van je persoonlijke discipline. Als je bij hen blijft, ben je toegewijd. Als je dat niet doet, ‘val je van de wagen’. Volg de bekende schuld-/schaamtespiraal.
Maar nieuw gedragsonderzoek suggereert iets heel anders.
A Multinationaal onderzoek uit 2025 Uit het onderzoek naar doelpersistentie bleek dat de sterkste voorspeller of iemand een besluit doorzet, niet wilskracht, discipline of zelfs hoe specifiek het doel is. Het is intrinsieke motivatie, dat wil zeggen of het gedrag zelf persoonlijk betekenisvol en lonend aanvoelt, in plaats van externe druk.
Met andere woorden: mensen laten hun goede voornemens niet varen omdat ze geen drive hebben. Ze laten ze in de steek omdat het doel nooit past in hun echte leven. Dit helpt verklaren waarom de meest voorkomende oplossingsformaten – rigide, resultaatgerichte doelstellingen die één keer per jaar worden gesteld – de neiging hebben onder druk te bezwijken.
Het verborgen probleem met resultaatgerichte doelen
De meeste resoluties worden geformuleerd als eindpunten: 20 pond afvallen, een marathon lopen, 50 boeken lezen, promotie maken.
Ze lijken motiverend, maar gedragswetenschappers beweren steeds vaker dat deze resultaatgerichte doelen slecht geschikt zijn voor gedragsverandering. Inderdaad, het onderzoek suggereert dat populaire raamwerken zoals SMART-doelen niet effectiever zijn dan iemand vertellen ‘je best te doen’ als het gaat om het volhouden van nieuwe gewoonten.
Dit soort doelen slaan het moeilijkste deel over: de rommelige brug tussen wie je vandaag bent en wie je probeert te worden.
Tiffany Clevinger is een goed presterende hypnotiseur die zegt: “Het is beter om op identiteit gebaseerde doelen te stellen dan op resultaten gebaseerde doelen… Wie ben ik aan het worden in dit proces?” Hij stelt voor om een doel als ‘Meer geld besparen’ te herformuleren tot een identiteitsdoel: ‘Iemand worden die verantwoordelijker met geld omgaat’.
Wanneer de vooruitgang onvermijdelijk vertraagt, creëren resultaatgerichte doelstellingen een psychologische val. Je bent óf ‘op de goede weg’ óf je hebt gefaald. Als je een paar trainingen mist of een winning streak doorbreekt, sluipt het schuldgevoel binnen. Schaamte volgt. De motivatie daalt. De resolutie verdwijnt stilletjes. Maar sommige high-performers weten hoe ze deze valkuil helemaal kunnen vermijden.
Waarom je zou moeten denken in weken, niet in jaren
Mensen die voortdurend hun gedrag veranderen, vertrouwen niet op jaarlijkse goede voornemens. Ze ontwerpen systemen die elke week momentum opbouwen, en niet één keer per jaar.
Weken bieden snelle feedback. Ze bieden ruimte voor koerscorrectie. Ze maken het gemakkelijker om te herstellen van tegenslagen zonder het hele doel op te geven. In plaats van te vragen: “Kan ik dit een jaar lang doen?” ze vragen: “Kan ik dit deze week gemakkelijk doen?”
En, zoals Clevinger uitlegt, je kunt nog steeds profiteren van het Fresh Start-effect. “In plaats van 1 januari te zien als het enige nieuwe begin, kunnen we elke maandag zien als een micro-nieuw begin”, zegt hij. “Het voelt een stuk lichter, het is veel gemakkelijker voor het zenuwstelsel om erbij betrokken te raken.”
Deze transitie – van resultaten naar proces, van jaren naar weken – is waar duurzame verandering begint.
Wil je het eens proberen? Hier is een wetenschappelijk alternatief voor traditionele oplossingen, gebaseerd op ons werk Lifehack-methode met duizenden professionals die proberen echte gewoonten binnen toch al drukke levens te veranderen.
Stap 1: Kies voor een identiteitsverandering plus een kleine gewoonte
Gedragsverandering is niet eenvoudig. Elke nieuwe gewoonte concurreert om aandacht, energie en wilskracht. Consistente presteerders weten dit en daarom concentreren ze zich op een enkele identiteitsverandering die ze oprecht graag zouden willen ontwikkelen, en niet op een volledige persoonlijkheidsverandering. Hun focus ligt op duurzaamheid op de lange termijn, niet op niveau 75-intensiteit.
Een dagelijks herhaalde verbetering van 1% is veel betrouwbaarder dan een uitbarsting van motivatie gevolgd door uitputting, schuldgevoel en verlatenheid. ALS Atomaire gewoonten auteur James Clear notities“Als je een jaar lang elke dag 1% verbetert, zul je als je klaar bent zevenendertig keer beter zijn.”
Als u bijvoorbeeld het soort persoon wilt worden dat voor uw lichaam zorgt, is de enige kleine gewoonte die u kunt aannemen elke ochtend een glas water drinken als u wakker wordt. Naarmate dit meer een automatisme wordt en u succes boekt, kunt u er misschien een extra kleine gewoonte aan toevoegen, zoals het elke dag bereiden van een gezond ontbijt.
De beginfase zou bijna een anticlimax moeten aanvoelen, omdat het systeem is ontworpen om te werken als de motivatie afneemt, en niet als de motivatie hoog is. Als het saai lijkt, doe je het waarschijnlijk goed.
Stap 2: Voeg een nummer toe om het gemakkelijker te maken uw voortgang bij te houden
Vage resoluties mislukken omdat ze de hersenen niets concreets geven om naar te handelen. Door een eenvoudig numeriek anker toe te voegen (minuten, frequentie, pagina’s) wordt een wens omgezet in een beslissing. ‘Meer bewegen’ wordt ‘twee keer per week 30 minuten joggen’. ‘Meer lezen’ wordt ‘lees 30 pagina’s voor het slapengaan’.
Dit is niet om ze strenger te maken, maar om de duidelijkheid ervan te vergroten. Duidelijke afspraken verminderen de mentale wrijving en geven je een bevredigend gevoel van ‘finesse’. Het is moeilijker om er vanaf te komen, vooral op dagen dat de motivatie laag is.
Stap 3: Identificeer wrijving voordat deze optreedt
De meeste mensen plannen succes en hopen dat er geen obstakels ontstaan. Maar mensen die vasthouden aan hun doelen gaan ervan uit dat wrijving onvermijdelijk is en plannen dienovereenkomstig.
Angst, overambitie, planningsconflicten, reizen en vermoeidheid zijn zeer voorspelbare barrières. Hoe explicieter je identificeert wat een gewoonte zou kunnen laten ontsporen, hoe gemakkelijker het wordt om hierop te reageren zonder in zelfkritiek te vervallen.
Vraag: “Welke rotsen liggen op mijn pad die ik moet opruimen?” het is een mentale verschuiving die ervoor zorgt dat je gefocust blijft op het bereiken van je langetermijndoel.
Stap 4: Ontleen motivatie aan structuur en verantwoordelijkheid
Wilskracht is onbetrouwbaar, vooral als je al bezig bent met het combineren van werk, gezin en constante digitale eisen.
Daarom is externe structuur belangrijk. Onderzoek naar gedragsverandering toont consequent aan dat verantwoordelijkheid de follow-through vergroot door de introductie van eustress, een positieve, motiverende druk die de cognitieve belasting van zelfregulering vermindert.
Gedragswetenschapper Susan Ibitz noemt haar ervaring in het leger als een extreem maar verhelderend voorbeeld. De omgeving gecreëerd door de sergeanten en soldaten zorgt voor momentum; de actie wordt gemakkelijker omdat de structuur wrijving elimineert. Hij moedigt degenen onder ons aan om de structuur van ons leven te ontwerpen, te beginnen met iemand die ons verantwoordelijk kan houden. “Je moet een cheerleader vinden die niet je moeder is. Je hebt iemand nodig die de echte waarde in je ziet, niet omdat hij of zij van je houdt”, zegt Ibitz.
Door je aan te sluiten bij een sociaal meesterbrein of samen te werken met een verantwoordingspartner of coach, krijg je een ondersteunende omgeving die je op een liefdevolle manier naar de mat roept. Wanneer verantwoordelijkheid in uw omgeving is ingebouwd, blijft u gefocust, zelfs als de wilskracht afneemt.
Stap 5: Zet de gewoonte in je agenda, anders bestaat deze niet
Gewoonten worden niet alleen door intentie gevormd. Ze worden gevormd door herhaling in een specifieke context.
Onderzoek suggereert dat eenvoudige gewoonten binnen ongeveer twee maanden automatischer kunnen worden, terwijl complexere gedragingen langer duren. De fout die de meeste mensen maken, is ervan uitgaan dat de gewoonte ‘een plaats zal vinden’ in hun schema.
Dat zal hij niet doen.
Door tijd in je agenda te reserveren, rekening houdend met reizen, energieniveaus en realistische beperkingen, wordt de gewoonte eerder een verplichting dan een hoop. Veel mensen vinden ook succes door een nieuwe gewoonte aan een bestaande te koppelen, waardoor de mentale inspanning die nodig is om aan de slag te gaan wordt verminderd.
Stap 6: Gebruik beloningen
Beloning is een van de meest onderbenutte hefbomen bij gewoontevorming, vooral onder goede presteerders die zich vaak meer op hun gemak voelen bij zelfkritiek dan bij zelfversterking.
Sommige mensen vertrouwen op negatieve prikkels, zoals boetes voor gemiste handelingen. Hoewel deze op de korte termijn misschien werken, ondermijnen ze vaak in de loop van de tijd de intrinsieke motivatie.
Positieve beloningen zijn anders. Ze versterken de identiteit. Ze zorgen ervoor dat het proces zelf de moeite waard lijkt. Jezelf belonen met een korte wandeling door de buurt, een fietstocht, een frisbee met je hond of een pauze van je werk om inspirerende TED-video’s te bekijken, is soms alles wat nodig is om het sap de moeite waard te maken.
Zie het als een verzekering tegen mislukking, in plaats van als een onnodige verwennerij.
Waarom dit systeem werkt als resoluties dat niet doen
Traditionele resoluties vragen mensen om hun gedrag te veranderen zonder het systeem rond dat gedrag te veranderen. Maar de mensen die blijvende veranderingen doorvoeren, zijn niet meer gedisciplineerd dan wie dan ook. Ze zijn meer gericht op consistente, op identiteit gebaseerde verandering.
Door te focussen op intrinsieke motivatie, wekelijks momentum, structurele ondersteuning en realistische planning verschuift het doel van ‘perfecte uitvoering’ naar ‘in het spel blijven’. Je verliest een week en je faalt niet: je staat op en probeert het opnieuw.
Ze stoppen met proberen zichzelf elke januari opnieuw uit te vinden en beginnen met het ontwerpen van gewoontes waarmee ze in februari, maart en daarna kunnen leven.
Dus als 2026 anders is, zal dat niet zijn omdat jij het liever wilde. Misschien komt het omdat je een systeem hebt gebouwd dat het gemakkelijker maakte om veranderingen vol te houden.
