De Amerikaanse president Donald Trump zei maandag dat Hamas “een zeer korte tijd” zal hebben om volledig te ontwapenen, en waarschuwde dat als dat niet gebeurt “er een hel zal zijn die moet betalen”.
Trump sprak op een persconferentie in Florida na gesprekken met de Israëlische premier Benjamin Netanyahu.
“Als ze zich niet ontwapenen – zoals ze hebben afgesproken te doen, zullen ze dat doen – dan zal er een hel zijn die voor hen zal moeten boeten”, zei Trump.
‘En dat willen we niet. Maar ze moeten zich binnen vrij korte tijd ontwapenen.’
Voorafgaand aan de gesprekken met Netanyahu, de zesde keer dit jaar dat de twee leiders elkaar ontmoetten, zei Trump dat ze van plan waren “vijf hoofdonderwerpen” te bespreken, waaronder de tweede fase van het staakt-het-vuren in Gaza, dat in januari moet ingaan.
De eerste fase van de overeenkomst, die op 10 oktober in werking trad en een einde maakte aan de gevechten die in 2023 begonnen, omvatte de opschorting van de vijandelijkheden, een gedeeltelijke Israëlische militaire terugtrekking en de uitwisseling van alle Israëlische gijzelaars voor Palestijnse gevangenen.
De tweede fase, geschetst in het twintigpuntenvredesplan van Trump, omvat een volledige Israëlische terugtrekking uit Gaza, de ontwapening van Hamas en de oprichting van een Palestijns comité om Gaza tijdelijk te besturen.
Trump zei dat hij verwacht dat de wederopbouw van Gaza “zeer binnenkort” zal beginnen, maar gaf geen verdere details over een tijdlijn of wie verantwoordelijk zou zijn voor de bouw.
De Palestijnse enclave is in de ruim twee jaar van gevechten tussen Israël en Hamas grotendeels verwoest en de VN schat dat meer dan 80% van de gebouwen in de Gazastrook is verwoest.
Gevraagd door verslaggevers naar de acties van Israël op de bezette Westelijke Jordaanoever en of het geweld van kolonisten de vrede ondermijnde, zei Trump dat hij en Netanyahu “het niet 100% eens zijn over de Westelijke Jordaanoever, maar we zullen wel tot een conclusie komen over de Westelijke Jordaanoever.”
Trump gaf geen details over de aard van deze meningsverschillen, maar zei dat Netanyahu ‘het juiste zal doen’.
Trump zei in september dat hij niet zou toestaan dat Israël de Westelijke Jordaanoever zou annexeren, en voegde eraan toe dat “dit niet zal gebeuren”.
Slechts een maand na deze opmerkingen hielden wetgevers een symbolische stemming in het Israëlische parlement heeft een voorlopige stemming aangenomen ten gunste van de annexatie van de Westelijke Jordaanoever.
Palestijnen en een groot deel van de internationale gemeenschap beweren dat annexatie vrijwel alle resterende kansen op een tweestatenoplossing zou beëindigen, die algemeen wordt gezien als de enige manier om het decennia-oude conflict op te lossen.
De tweede fase is complex
De tweede fase van het staakt-het-vurenplan zou de wederopbouw van een gedemilitariseerd Gaza omvatten onder internationaal toezicht door een groep onder voorzitterschap van Trump en bekend als de Raad van Vrede.
De Palestijnen zouden een “technocratisch en apolitiek” comité vormen om de dagelijkse zaken in Gaza te regelen, onder toezicht van de Vredesraad.
Het roept ook op tot de normalisering van de betrekkingen tussen Israël en de Arabische wereld en een mogelijke weg naar Palestijnse onafhankelijkheid.
Maar er zijn netelige logistieke en humanitaire kwesties, waaronder de wederopbouw van het door oorlog verscheurde Gaza, het ontwapenen van Hamas en het creëren van een veiligheidsapparaat genaamd de Internationale Stabilisatiemacht.
De Vredesraad zou toezicht houden op de wederopbouw van Gaza onder een hernieuwbaar VN-mandaat van twee jaar.
Veel blijft onopgelost
Hier komt de ontmoeting tussen Trump en Netanyahu, de Amerikaanse gezant Steve Witkoff en de schoonzoon van de president, Jared Kushner, hadden onlangs in Florida een ontmoeting met functionarissen uit Egypte, Qatar en Turkije, die het staakt-het-vuren bemiddelden.
Twee belangrijke uitdagingen bemoeilijkten de overgang naar de tweede fase, aldus een ambtenaar die over deze bijeenkomsten werd geïnformeerd.
Israëlische functionarissen hebben er lang over gedaan om de leden van het Palestijnse technocratische comité te onderzoeken en goed te keuren op basis van een lijst die hun door de bemiddelaar is verstrekt, en Israël zet zijn militaire aanvallen voort.
Het plan van Trump roept ook op tot de stabilisatiemacht, voorgesteld als een multinationaal orgaan, om de veiligheid te handhaven. Maar ook deze moet zich nog vormen.
Een westerse diplomaat zei dat er een “enorme kloof” bestond tussen de Israëlisch-Amerikaanse interpretatie van het mandaat van de troepenmacht en die van andere grote landen in de regio, evenals van Europese regeringen.
De Verenigde Staten en Israël willen dat de troepenmacht een “commandorol” krijgt bij veiligheidstaken, waaronder het ontwapenen van Hamas en andere militante groeperingen.
Maar landen die onder druk staan om troepen te leveren, vrezen dat het mandaat hen in een ‘bezettingsmacht’ zal veranderen, zei de diplomaat.
Hamas heeft gezegd dat het bereid is te praten over het “bevriezen of opslaan” van zijn wapenarsenaal, maar benadrukt dat het recht heeft op gewapend verzet zolang Israël Palestijns grondgebied bezet.
Een Amerikaanse functionaris zei dat een mogelijk plan het aanbieden van contante prikkels zou kunnen zijn in ruil voor wapens, in navolging van het ‘terugkoopprogramma’ dat Witkoff eerder heeft gelanceerd.
