Na meer dan 70 jaar heeft Ford Motor Co. eindelijk een architectonisch middelpunt.
Het nieuwe mondiale hoofdkantoor van de autofabrikant is officieel geopend in Dearborn, Michigan, net buiten Detroit en binnen handbereik van enkele van de belangrijkste faciliteiten die het bedrijf al meer dan een eeuw ondersteunen. Met een oppervlakte van 2,1 miljoen vierkante meter en ontworpen door een architecten- en ontwerpbureau Sneeuwkaphet nieuwe gebouw beslaat vier kronkelende verdiepingen. Van de ene plaats naar de andere gaan is een reis.
Tijdens een twee uur durende wandeling door het gebouw, een week voor de officiële opening, besloeg ik niet meer dan een kwart van de totale oppervlakte. Deze immense omvang is het grootste verkoopargument van het gebouw, omdat het bedrijf hierdoor voor het eerst een groot deel van zijn uitvoerende, engineering-, ontwerp- en productieteams onder één (zeer groot) dak kan samenbrengen. Momenteel werken er ongeveer 2.000 Ford-werknemers, met een voorspelling van ongeveer 4.500 in 2027.
Jim Dobleske, CEO van Ford Land, de vastgoeddivisie van het bedrijf, zegt dat het hoofdkantoor is ontworpen om samenwerking en een flexibelere benadering van kantoorwerk mogelijk te maken, twee vereisten na de pandemie. Belangrijker nog is dat het gebouw bedoeld is om de manier waarop verschillende takken van het bedrijf samenwerken te stroomlijnen, waarbij gebruik wordt gemaakt van nabijheid, gedeelde middelen en de eenvoud van één gebouw om historische silo’s af te breken.
‘Het is niet zomaar een gebouw,’ zegt Dobleske terwijl ze door de luchtige lobby aan de voorkant loopt. “Het is een hulpmiddel.”
De Ford van 2025 is een ander bedrijf dan die uit het midden van de 20e eeuw, dat toen zelfs jaren na zijn dood nog sterk beïnvloed werd door de top-down benadering van oprichter Henry Ford. Er zijn echter elementen in het DNA van het bedrijf die de 122-jarige geschiedenis van het bedrijf voortzetten. Ford is van oudsher een sterk gelaagd bedrijf, met een lange nadruk op commando en controle. Tegenwoordig is de evoluerende architectuur een weerspiegeling van een bedrijf dat zijn aanpak heroverweegt en zich voorbereidt op een bijzonder dynamisch tijdperk in de geschiedenis van de auto-industrie.
Het nieuwe gebouw ligt op 3,2 km afstand van het voormalige hoofdkantoor van Ford, een modernistische doos van 12 verdiepingen die bekend staat als het ‘Glass House’, dat sinds de opening in 1956 heeft gediend als het belangrijkste kantoor voor 2.000 bedrijfsleiders. Gelegen aan de andere kant van een klaverbladweg en omgeven door een brede gordel van gazons en parkeerplaatsen, was het gebouw emblematisch voor de architectonische gevoeligheden van Ford, evenals voor de bedrijfsstructuur.
Het nieuwe gebouw is bedoeld als het nieuwe knooppunt van een steeds geconcentreerder campus van Ford-gebouwen, gelegen op loopafstand van ongeveer 14.000 Ford-werknemers, die elk gebruik kunnen maken van de gemeenschappelijke ruimtes van het gebouw, de te boeken vergaderruimten en een foodcourt met 1.000 zitplaatsen. Dit omvat personeel van het productontwikkelingscentrum en ingenieurs Ford Engineering Lab, onlangs gerenoveerd aan de overkant van de straat en de onderzoekers in het laboratorium van haar leden.
“Het is het meest horizontaal en verticaal geïntegreerde gebouw dat ik ken”, zegt Craig Dykers, medeoprichter van Snøhetta en architect van het gebouw. Zijn bedrijf creëerde ook het masterplan voor de campus dat het bedrijfslandschap van Ford een nieuwe vorm gaf.
Tijdens de rondleiding stond Dykers bij een raam en wees gebouwen en constructies in de omgeving aan die allemaal deel uitmaken van de Ford-machine. “We hebben een heleboel structuren verspreid over de hele plaats genomen en ze samengebracht”, zegt hij.
Binnen in het hoofdkantoor
Er zijn nog wat laatste details over voordat het project officieel wordt voltooid in 2027, waaronder parkeren dat verborgen zal worden onder extra hoogwaardige landschapsarchitectuur die regenwater en afstromend water kan afvoeren en reinigen, maar het gebouw bruist al van de activiteit.
Van buitenaf is het nieuwe hoofdkantoor van Ford een glanzend ruimteschip van een gebouw, met geschulpte randen bedekt met vlak, licht getint glas. De plattegrond van het gebouw, van bovenaf gezien, bestaat uit drie zeshoeken die in een soort driehoek zijn gerangschikt, waarbij ruimtes uit het midden zijn uitgesneden om grote binnenplaatsen te creëren.
Als je door het gebouw loopt, is de uitgestrektheid ervan moeilijk volledig te vatten en kunnen delen desoriënterend lijken. Maar er zijn nog meer plaatsen waar je een hoek omgaat of een ladder beklimt om een uitzicht op een gang te onthullen dat de interne kaart herstelt. Er zijn vaak glimpen te zien van de vier toegankelijke binnenruimtes, die elk door Snøhetta zijn ontworpen om een andere regionale habitat te weerspiegelen. De grotere binnenplaats, geïnspireerd op de Grote Meren, beschikt over stenen watervallen, twee te reserveren vergaderluifels en grote schuifdeuren die aansluiten op de zitplaatsen in de eetzaal van het gebouw.
Deze ruimte is toegankelijk voor iedere Ford-werknemer, ook voor degenen die niet in het hoofdkantoor werken. Jennifer Kolstad, global design en brand director bij Ford Land, zegt dat het deel uitmaakt van de inspanningen van het bedrijf om zijn wereldwijde vastgoedportfolio te heroverwegen en meer ruimtes toegankelijker te maken voor verschillende soorten werk, of het nu gaat om een zakenlunch of een sessie in een privécabine. Het staat ver af van de bureaucultuur die lange tijd bij Ford heerste, zegt hij.
Het ontwerp, gebaseerd op Kolstad’s diepgaande ervaring op het gebied van interieurarchitectuur en hospitality design, is bedoeld om een menselijke maat te creëren. “De uitdaging is 2,1 miljoen vierkante meter op menselijke schaal”, zegt hij. In nauwe samenwerking met de architecten van Snøhetta heeft het ontwerpteam van Ford zitplaatsen in hotellobbystijl door het hele gebouw geïntegreerd, evenals grote trappen die dienst doen als zitplaatsen voor informele bijeenkomsten of grote bijeenkomsten.
De juiste hoeveelheid transparantie
Omdat zoveel onderdelen van het bedrijf in dit gebouw gevestigd waren, inclusief zeer gevoelige operaties zoals de ontwikkeling van nieuwe auto-ontwerpen, was de uitdaging om het gebouw toegankelijk te maken zonder de deuren volledig open te gooien. Eén oplossing was het creëren van 14 ‘aankomstzones’ buiten de beveiligde deuren van specifieke bedrijfsfuncties. Dit zijn café-achtige zitplekken en vergaderruimtes waar mensen samen kunnen komen voor een kopje koffie of vergadering, zonder dat ze door beveiligde delen van het gebouw hoeven te reizen.
Deze poging tot openheid strekt zich uit tot de architectuur zelf. Lopend langs de rechte ruggengraat die tussen de drie zeshoeken van het gebouw loopt, wijst Dykers naar een smal atrium dat de bovenste drie verdiepingen van het gebouw overspant. Een dakraam verspreidt het licht en mensen op elke verdieping kunnen een glimp opvangen van wat er elders gebeurt, zelfs als ze geen badge hebben om binnen te komen.
Volgens Dobleske van Ford Land zijn er vier verschillende beveiligingsniveaus in het gebouw, waaronder één voor de bovenste verdieping, waar verschillende ontwerpbureaus zijn die vaak modellen op ware grootte van auto’s en eigendommen over de 60 cm dikke betonnen vloeren van het gebouw verplaatsen. De droom van elke bedrijfsspion: deze opkomende concepten en ontwerpen worden op slimme wijze verborgen achter matglas en scheidingswanden, terwijl het dakraam en het atrium nog steeds licht en uitzicht naar de onderliggende verdiepingen verspreiden. “We willen nog steeds dat mensen mensen en eigendommen door het gebouw kunnen zien bewegen”, zegt Dobleske.
Maar er is een grens aan deze geest van transparantie, vooral als het gaat om productontwikkeling. De ontwerpstudio’s bevinden zich op de bovenste twee verdiepingen van het gebouw, inclusief ruimtes langs de randen van het gebouw met ramen die mogelijk uitzicht bieden aan nieuwsgierige blikken van buitenaf.
Om licht binnen te laten en tegelijkertijd de privacy te behouden, is het glas dat het hele gebouw omhult behandeld met een speciaal ontworpen fritpatroon dat het zicht belemmert. Met een knipoog naar Het bekende Ford-logode frit bestaat uit miljoenen kleine ovalen, zwart aan de binnenkant van het raam en wit aan de buitenkant, om de warmte binnenin te helpen beheersen en te voorkomen dat de ontwerpgeheimen ontsnappen. “De ontwikkeling kostte ons meer dan een jaar”, zegt Dykers.
De ontwerpstudio’s zijn bovendien direct verbonden met een nog nuttiger ruimte: een grote buitenplaats waar schaalmodellen en concepten in natuurlijk daglicht te bewonderen zijn. Elisangela Previte, hoofd van de wereldwijde bedrijfsvoering van Ford Design, zegt dat de ruimte het voor ontwerpers veel sneller maakt om hun ontwerpkeuzes te testen door een model uit de gecontroleerde omgeving van de moderne ontwerpstudio in fel zonlicht te plaatsen. Hoewel er kleine zorgen zijn over de mogelijkheden voor drone-surveillance, is de grootste zorg dat ganzen de tuin proberen te gebruiken voor hun nest. Previte zegt dat ze nog steeds bezig zijn met het bedenken van de juiste manier om de ganzen op afstand te houden.
Een kort ritje in een goederenlift kan een nieuw model naar de andere premiumruimte van het gebouw brengen: een grote koepelvormige showroom met tien draaitafels op de vloer om auto’s langzaam te laten draaien, een grote plafondlamp die op elk moment van de dag licht kan nabootsen, en een grote conferentieruimte voor directievergaderingen en presentaties van nieuwe auto’s. De showroom is ook verbonden met de eigen binnenplaats, waardoor formele beoordelingen van auto-ontwerpen kunnen plaatsvinden onder natuurlijk licht en met zichtlijnen die wel 55 meter kunnen reiken. Het is het soort ruimte waar de definitieve goedkeuring voor een nieuw automodel kan komen of waar een opkomend concept naar de archieven kan gaan.
Elke stap, van een ontwerpconcept tot een volledig model tot een nieuwe auto die is goedgekeurd voor productie, kan haalbaar gebeuren in dit nieuwe hoofdkantoor. Dit is een radicale concentratie van capaciteiten voor Ford en markeert een nieuwe aanpak voor een bedrijf dat zich ondergedompeld kan voelen in zijn eigen geschiedenis, zowel goed als slecht. Gezien het tempo van de autoproductie zal het nog enige tijd duren voordat consumenten zien welke impact dit heeft op de auto’s die Ford maakt. Maar voorlopig is het gebouw zelf een goede indicator van hoe het bedrijf zijn evolutie op de korte termijn ziet.
