In de stilte van zijn atelier in Ramallah, op de bezette Westelijke Jordaanoever, werkt de Palestijnse kunstenaar Nabil Anani ijverig aan kunstwerken die diep geworteld zijn in een beweging die hij hielp creëren tijdens de politieke onrust van eind jaren tachtig.
De kunstbeweging New Visions, mede opgericht in 1987 door Anani en collega-kunstenaars Sliman Mansour, Vera Tamari en Tayseer Barakat, concentreerde zich op het gebruik van lokale natuurlijke materialen en schuwde Israëlische benodigdheden als een vorm van cultureel verzet. De beweging gaf prioriteit aan zelfvoorziening in een tijd van diepgaande politieke onrust in het bezette Palestina.
Aanbevolen verhalen
lijst van 3 artikeleneinde van de lijst
“(New Visions) ontstond als reactie op de omstandigheden van de Intifada”, zei Anani. “Ideeën als boycots en zelfvoorziening zorgden destijds voor een verandering in onze artistieke praktijk.”
Elk van de stichtende leden koos ervoor om met een specifiek materiaal te werken en nieuwe artistieke stijlen te ontwikkelen die passen bij de tijdgeest. Het idee sloeg aan en vele tentoonstellingen volgden lokaal, regionaal en internationaal.
Bijna veertig jaar later blijven de principes van New Visions – zelfredzaamheid, verzet en creatie ondanks schaarste – vorm geven aan een nieuwe generatie Palestijnse kunstenaars voor wie het maken van kunst zowel een uitdrukking als een daad van overleving is.
Anani, nu 82, en de andere stichtende leden helpen de erfenis van de beweging levend te houden.
Waarom ‘Nieuwe Visies’?
“We noemden het New Visions omdat de beweging in de kern experimenten omarmde, vooral door het gebruik van lokale materialen”, zei Anani, waarbij hij opmerkte hoe hij de rijkdom van schapenvachten, hun texturen en tinten had ontdekt en deze op suggestieve manieren in zijn kunst was gaan integreren.
In 2002 begon Tamari, nu 80, met het planten van keramische olijfbomen voor elk van de echte olijfbomen die door een Israëlische kolonist waren verbrand om een sculpturale installatie te vormen genaamd Tale of a Tree. Vervolgens bracht hij aquarellen aan op stukjes keramiek, mediums die normaal gesproken niet met elkaar vermengen, waarbij hij de gebruikelijke beperkingen van elk materiaal uitdaagde en elementen van familiefoto’s, lokale landschappen en politiek samenvoegde.
De zesenzestigjarige Barakat creëerde ondertussen zijn eigen pigmenten en begon vervolgens vormen in hout te branden, waardoor oppervlakteschade een beeldtaal werd.
“Andere kunstenaars begonnen aarde, leer en natuurlijke kleurstoffen te omarmen – zelfs de afbraak van materialen als onderdeel van het verhaal”, zegt Mansour, 78, eraan toevoegend dat hij persoonlijk met zijn werk een soort “doodlopende weg” had bereikt voordat de New Visions-beweging opkwam, waarbij hij jarenlang werken creëerde waarin nationale symbolen en identiteit centraal stonden en die repetitief aanvoelden.
“Dit was anders. Ik herinner me dat ik eerst ongerust was, bezorgd over scheuren in de klei die ik gebruikte”, zei hij, verwijzend naar zijn gebruik van modder. “Maar na verloop van tijd zag ik de symboliek in die scheuren. Ze bevatten iets eerlijks en krachtigs.”
In 2006 hielp de groep bij de oprichting van de Palestijnse Internationale Kunstacademie in Ramallah, die tien jaar open bleef voordat ze werd geïntegreerd in de Birzeit Universiteit als de Faculteit voor Kunst, Muziek en Design. Het belangrijkste doel van de academie was om kunstenaars te helpen over te stappen van oudere manieren van denken naar meer hedendaagse benaderingen, vooral door gebruik te maken van lokale en diverse materialen.
“Hieruit ontstond een nieuwe generatie die opgroeide met deze ideeën en vervolgens talloze tentoonstellingen had, zowel lokaal als internationaal, allemaal beïnvloed door de New Visions-beweging,” zei Anani.
Een erfenis die behouden blijft, maar op de proef wordt gesteld
Het werk van Lara Salous, een 36-jarige Palestijnse kunstenaar en ontwerper gevestigd in Ramallah, weerspiegelt de grondbeginselen van de beweging.
“Ik ben geïnspireerd door de collectieve missie (van de beweging). Mijn nadruk op het gebruik van lokale materialen komt voort uit mijn overtuiging dat we onze economie moeten bevrijden en dekoloniseren.”
“We moeten vertrouwen op onze natuurlijke hulpbronnen en productie, terugkeren naar het land, Israëlische producten boycotten en onze lokale industrieën steunen”, zei Salous.
Via Woolwoman, haar sociale onderneming, werkt Salous met lokale materialen en een gemeenschap van herders, wolwevers en houtbewerkers om eigentijds meubilair te creëren, zoals wollen stoelen en weefgetouwstoelen, geïnspireerd door oude bedoeïenentechnieken.
Maar uitdagingen zoals het groeiende aantal controleposten en het escalerende geweld van kolonisten tegen Palestijnse bedoeïenengemeenschappen, die afhankelijk zijn van het grazen van schapen als bron van basisinkomen, hebben het steeds moeilijker gemaakt om als kunstenaar op de Westelijke Jordaanoever te werken en te leven.
“Ik werk samen met herders en vrouwen die wol spinnen in al-Auja en Masafer Yatta”, zei Salous, verwijzend naar twee plattelandsgebieden op de Westelijke Jordaanoever die te maken hebben met intense druk van de bezetting en de uitbreiding van nederzettingen.
“Deze gemeenschappen worden dagelijks geconfronteerd met botsingen met Israëlische kolonisten die vaak hun schapen als doelwit nemen, begrazing verhinderen, waterbronnen zoals de al-Auja-bron afsluiten, putten slopen en zelfs vee stelen”, voegde hij eraan toe.
In juli meldde persbureau Reuters een incident in de Jordaanvallei op de Westelijke Jordaanoever, waarbij kolonisten 117 schapen doodden en honderden anderen stalen tijdens een nachtelijke aanval op een van deze gemeenschappen.
Dit gevaar maakt Palestijnse vrouwen die voor hun levensonderhoud afhankelijk zijn van Woolwoman kwetsbaar. Verschillende wevers die met Salous werken en haar onderneming steunen, zijn de enige kostwinners van hun gezin geworden, vooral nadat hun echtgenoten hun baan verloren als gevolg van het Israëlische verbod op werkvergunningen na de door Hamas geleide aanvallen in Zuid-Israël op 7 oktober 2023 en het begin van de Gaza-oorlog.
Het bezoeken van de gemeenschappen waar deze wolleveranciers wonen is bijna onmogelijk geworden voor Salous, die bang is voor aanvallen van Israëlische kolonisten.
Ondertussen moeten zijn medewerkers vaak prioriteit geven aan hun eigen veiligheid en de bescherming van hun dorpen, wat hun vermogen in gevaar brengt om wol te produceren om in hun levensonderhoud te voorzien.
Als gevolg hiervan kreeg de ontwerpster te maken met vertragingen en problemen met de toeleveringsketen, waardoor het steeds moeilijker werd om haar werk te voltooien en te verkopen.
Anani staat voor soortgelijke uitdagingen bij de inkoop van huiden.
“Zelfs in steden als Ramallah of Bethlehem, waar de situatie misschien iets stabieler is, zijn er ernstige problemen, vooral wat betreft de toegang tot materialen en reizen”, zei hij.
“Ik werk met schapenvacht, maar het verkrijgen ervan uit Hebron is uiterst moeilijk vanwege wegblokkades en bewegingsbeperkingen.”
Creëren versus overleven
In Gaza, Hussein al-Jerjawieen 18-jarige kunstenaar uit de wijk Remal in Gaza-stad, is ook geïnspireerd door de erfenis en betekenis van de New Visions-beweging, en merkt op dat Mansour’s “stijl van het uiten van de (omstandigheden van de bezetting)” hem inspireerde.
Vanwege een gebrek aan materialen zoals doeken, die schaars en duur zijn, heeft al-Jerjawi meelzakken die door de Palestijnse Vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties (UNRWA) worden gedistribueerd, hergebruikt als doeken om zijn kunstwerken te maken, waarbij hij muurverf of eenvoudige pennen en potloden gebruikt om portretten te maken van de wereld om hem heen.
In juli zei de kunstenaar echter dat er geen meelzakken meer verkrijgbaar waren vanwege de Israëlische blokkade van voedsel en hulp in de Gazastrook.
“Er zijn geen meelzakken in Gaza, maar ik denk er nog steeds over om lege zakken te kopen om mijn tekeningen te voltooien”, zei hij.
De in Gaza geboren kunstenaar Hazem Harb, nu woonachtig in Dubai, beschouwt de New Visions-beweging ook als een constante bron van inspiratie gedurende zijn decennialange carrière.
“De New Visions-beweging moedigt kunstenaars aan om grenzen te verleggen en conventionele vormen uit te dagen, en ik streef ernaar om deze geest in mijn werk te belichamen,” zei hij, erop wijzend dat het moeilijk is geweest om de materialen die hij nodig heeft voor zijn werk uit Gaza te halen.
“Voortdurende bezetting verstoort vaak de toeleveringsketens, waardoor het moeilijk wordt om de materialen te verkrijgen die nodig zijn voor mijn werk. Ik vertrouwde vaak op lokale hulpbronnen en vond voorwerpen, waarbij ik de materialen op een creatieve manier herbestemde om mijn boodschap over te brengen.”
Anani, die zei dat de omstandigheden in Gaza de toegang tot lokaal materiaal bijna onmogelijk maken, voegde eraan toe dat veel kunstenaars het moeilijk hebben, maar er nog steeds naar streven om met alles wat ze kunnen kunst te maken.
“Ik denk dat kunstenaars (in Gaza) alles gebruiken wat beschikbaar is: verbrande voorwerpen, zand, basisdingen uit hun omgeving”, zei Anani.
“Ze blijven echter creëren op eenvoudige manieren die deze moeilijke tijd weerspiegelen.”
