Wat is een filmster? In de meest voor de hand liggende zin is hij iemand die beroemd is vanwege zijn acteerwerk in films. Maar hij is ook een persoon die een bewaarplaats wordt voor de dromen en ambities van talloze andere onbekende mensen, een anoniem publiek dat het object van al die aandacht kan transformeren in zoiets als een schone lei.
Dat leidt tot aparte vragen: WNAAR hij is een filmster, wat voor soort persoon zou zo’n bestaan willen en wat voor effect heeft het op zijn innerlijke leven? De nieuwe film ‘Jay Kelly’ worstelt met de persoonlijke en emotionele tol van het sterrendom, maar misschien wel de grootste prestatie is dat hij nooit louter een product lijkt van toegeeflijk Hollywood-narcisme.
Regisseur Noah Baumbachs nieuwste film, dit keer mede geschreven door Emily Mortimer, ‘Jay Kelly’, verliest nooit de menselijke kern van de hoofdpersoon uit het oog, ook al onderzoekt hij de vreemde rituelen van een leven met een manager, een publicist en een bewaker die voortdurend in de buurt zijn.
Het is ook een groot pluspunt voor de film dat de hoofdpersoon, een oude filmster genaamd Jay Kelly, wordt gespeeld door oude filmster George Clooney. De rol maakt perfect gebruik van Clooney’s gaven voor fysieke komedie, verbale behendigheid en het vermogen om innerlijke kwelling over te brengen. De voorstelling combineert het werk van Clooney met de gebroeders Coen en zijn eigen verschijning “Michael Clayton”, naar buiten komen als iets dat zowel fris aanvoelt als als een soort samenvatting van zijn carrière. Filmster George Clooney lijkt de perfecte rol te hebben gevonden in de rol van een filmster die een moeilijke tijd doormaakt.
Jay heeft op een zomer een korte hoeveelheid vrije tijd en hoopt die door te brengen met zijn jongste dochter, Daisy (Grace Edwards), voordat ze naar de universiteit gaat. Ze is echter van plan die tijd met haar vrienden door Europa te reizen. Dus spoort Jay zijn belegerde oude manager Ron (Adam Sandler) aan om Jay een eerbetoon te laten accepteren die hij al had afgewezen op een filmfestival in Toscane, en vertrekt, met zijn entourage op sleeptouw, binnenkort zelf naar Europa.
Als Jay’s manager, belast met het tevredenstellen van zijn cliënt en hem zachtjes begeleiden naar de resultaten die iedereen wenst, vindt Sandler een evenwicht tussen de hartelijkheid van zijn eenvoudige komedies en de emotionele diepgang van zijn meer dramatische werk. Laura Dern speelt Liz, Jay’s bloederige publiciste, die de grens van haar geduld met hem heeft bereikt.
De film wordt al snel een caleidoscoop van passerende personages, terwijl Jay’s reizen hem in contact brengen met allerlei soorten mensen en zijn gedachten terugdwalen om zich die uit zijn verleden te herinneren. Jim Broadbent is de regisseur die Jay zijn grote doorbraak bezorgde (een personage dat blijkbaar gedeeltelijk op de regisseur is gebaseerd Peter Bogdanovichmet wie Baumbach een goede band had). Alba Rohrwacher, Josh Hamilton, Patrick Wilson, Isla Fisher, Stacy Keach, Greta Gerwig (de vrouw van Baumbach en frequente medewerker), en zelfs de regisseur zelf behoren tot degenen die in kleine rollen verschijnen.
Billy Crudup verschijnt slechts een paar minuten in beeld als een minder succesvolle acteurvriend uit Jay’s begindagen. Hun ontmoeting verandert in een treurig vertoon van lang sluimerende wrok op een manier die Jay tot in de kern doet schudden en enkele van zijn ergste vermoedens over zichzelf bevestigt. (En Crudups monoloog die een restaurantmenu voorleest met een opwindend gevoel voor emotie is dat ook werkelijk een spektakel.)
Baumbach had altijd een onberispelijk gevoel voor detail en begreep de kleinste details van karaktergedrag en psychologie. Maar zijn recente werken, zoals het Oscarwinnende “Huwelijksverhaal”, DE Aangepast door Don DeLillo “White Noise” en kassucces “Barbie,” dat hij mede schreef, gaf hem een nieuw gevoel voor schaal: een durf en grootsheid die echt tot bloei komt in ‘Jay Kelly’.
Baumbachs griezelige vermogen om dialoogscènes te bevriezen, acteurs en camera met energie en precisie door de ruimte te bewegen, tilt de komedie alleen maar naar een hoger niveau. Er zijn hier een aantal momenten – een oogverblindende openingsdraai rond een filmset, een uitgebreide reeks in de besloten ruimte van een trein vol passagiers op weg van Frankrijk naar Italië – die meesterlijke voorbeelden zijn van hoe spraakzame, dialoogrijke scripts nog steeds met visuele flair en dynamiek kunnen worden gepresenteerd.
Maar hoewel hij zich nu misschien aangemoedigd voelt om scènes op grotere manieren op te bouwen, weet Baumbach ook wanneer hij zich moet terugtrekken en zich moet concentreren op de kern van een moment. Hij ensceneert een telefoongesprek tussen Jay en zijn ex-dochter Jessica (een krachtige Riley Keough), waarbij de acteurs naast elkaar lopen, waardoor de scène totaal verandert in iets veel resonanters omdat ze tegelijkertijd verbonden zijn en nog steeds uit elkaar vallen. Het is een eenvoudige maar transformerende keuze.
De film draait om Jay, ontdaan van veel van zijn kunstgrepen en attributen, en eindelijk zijn prijs in ontvangst nemen, waaronder een eerbetoon. Het bestaat in feite uit fragmenten uit de films van George Clooney en zou echt kunnen worden vertoond als onderdeel van een echt eerbetoon aan de echte ster. Na alles wat het personage heeft meegemaakt, is er iets ontroerends aan deze film, en het zien van Clooney terwijl Jay Kelly de groet krijgt, samengesteld uit zijn eigen werk, speelt minder een meta Möbius-strip dan het op papier lijkt. De film zet zijn absurditeiten opzij voor een laatste moment van oprechte directheid.
Baumbach en Clooney hebben een personage gecreëerd dat zijn eigen fouten beseft, waarvan er vele eenvoudigweg niet ongedaan kunnen worden gemaakt. Jay Kelly, de filmster, is misschien bezig zichzelf uit te vinden, maar ‘Jay Kelly’, de film, arriveert als een volledig gevormde knock-out.
“Jay Kelly”
Beoordeeld: R, voor de taal
Looptijd: 2 uur en 12 minuten
Spelen: In beperkte oplage vrijdag 14 november


