Alle 7 films en tv-programma’s van Isaac Asimov gerangschikt

Vergeleken met baanbrekende genre-auteurs als Philip K. Dick en Stephen King heeft Hollywood het werk van Isaac Asimov de afgelopen decennia grotendeels terzijde gelaten. De sciencefictionheld heeft zeker zijn deel van de aanpassingen, maar voor een man met meer dan 500 boeken op zijn naam is de lijst met aanpassingen verrassend schaars. En als je shows weghaalt die niet uitsluitend over het werk van de auteur gaan, bijvoorbeeld: de vergeten sciencefiction-anthologiereeks ‘Out of the Unknown’, waarin enkele van Asimovs beste verhalen zijn aangepast – de lijst is nog korter.

In alle eerlijkheid tegenover Hollywood leent Asimovs unieke combinatie van grote ideeën en een logische, opzettelijk sobere, verklarende schrijfstijl zich niet noodzakelijkerwijs goed voor de actie-hongerige attributen van live-action science fiction. Desondanks, en het is hun verdienste, hebben de volgende zeven films en tv-shows door de jaren heen geprobeerd het werk van de productieve auteur aan te pakken. Laten we eens kijken hoe elk van hen de taak aanpakte en wie het beste werk deed door het bronmateriaal aan te passen.

Zoals deze lijst binnenkort zal aantonen, is geen enkel ander werk van Isaac Asimov zo consequent verminkt en mishandeld door aanpassingen als ‘Nightfall’. Spoilers voor een 80 jaar oud verhaal: In 1941 werd Asimovs verhaal over een planeet met zes zonnen en zonder oppervlakteduisternis gepubliceerd. Dit vlezige uitgangspunt verbergt een ingewikkeld verhaal over de potentiële effecten van duisternis op mensen die zijn geëvolueerd om voortdurend in daglicht te leven, terwijl een naderende zonsverduistering die een eeuwenoude profetie zal vervullen de planeet in een korte nachtperiode stuurt – wat apocalyptische waanzin, chaos en een sociale ineenstorting teweegbrengt. Het blijkt ook dat dit al vele malen eerder is gebeurd, en wat iedereen gek maakt als de zonsverduistering arriveert, is het voor de eerste keer zien van de sterren (en dus het beseffen van de ware uitgestrektheid van het universum).

Verbazingwekkende dingen, toch? De sciencefictionschrijvers van Amerika denken dat zeker: in 1968 kozen ze ‘Nightfall’ als het beste sciencefictionverhaal geschreven vóór de Nebula Awards in 1965 werden ingesteld. Helaas is de videobewerking van het verhaal, gemaakt in 1990 door Roger Corman-medewerker Gwyneth Gibby, aanzienlijk minder indrukwekkend. Het is geproduceerd door Corman zelf, maar je zult het op geen enkele lijst vinden De beste films van Roger Corman. De film is goedkoop en eerlijk gezegd slecht gemaakt, en heeft moeite om de existentiële angst vast te leggen die als het onderliggende thema van het verhaal dient. In plaats daarvan zijn er veel slangen en grote zwaarden.

Het is echter nuttig om in elke film positieve aspecten te ontdekken. Als er niets anders is, dient deze versie van “Nightfall” als een handig pubquiz-antwoord op de vraag: “Wat deed David Carradine in 1990?”

Ja, “Nightfall” staat niet slechts één maar twee sporten lager op deze lijst. Het is niet moeilijk te begrijpen waarom misschien wel het meest populaire verhaal in de uitgebreide catalogus van Asimov meerdere live-action-aanpassingen rechtvaardigde. Echter, het EN Het is moeilijk om mijn hoofd rond het feit te wikkelen dat ze niet alleen allebei verschrikkelijk waren, maar dat er slechts twee jaar tussen hen zat.

De belangrijkste reden dat deze aanpassing van “Nightfall” uit 1988 hoger op de lijst staat dan de versie uit 1990, is dat het de eerste was die het probeerde. Maar dat betekent niet dat het goed is: het is een half gerealiseerde visie die, net als de film uit 1990, uit de directe omgeving van Roger Corman komt. Het strekt echter tot eer dat de film voortkomt uit goede bedoelingen. Corman’s vrouw, Julie Corman, produceerde deze versie. In 2010, zei hij Televisietango dat was de enige film waarin hij graag meer geld had willen investeren, als hij de kans had gehad:

“Een project genaamd ‘Nightfall’, gebaseerd op een kort verhaal van Isaac Asimov dat door de Science Fiction Academy werd uitgeroepen tot het beste sciencefictionverhaal aller tijden. Het gaat dus over een planeet die slechts om de tweeduizend jaar duisternis ziet en dus worden mensen die niet aan duisternis gewend zijn ’s nachts gek. En ja, met een laag budget was het behoorlijk moeilijk om die wereld te creëren.’

Het is echt een bewijs van het gebrek aan fatsoenlijke Isaac Asimov-aanpassingen dat ‘Robots’ zelfs een plaats op deze lijst heeft. “Robots” werd uitgebracht in 1988 en geregisseerd door Doug Smith en Kim Takal. Het is een interactieve film die ook dienst doet als detective-videogame, gebaseerd op de serie “Robot” van Asimov. Het speelt zich af in de stad Spacertown, waar de spanningen tussen mens en robots hoog zijn en er een aanslag is gepleegd op het leven van robotica-leider Han Fastolfe (John Henry Cox). Politiecommissaris Julius Enderby (Larry Block) heeft één dag de tijd om de dader te vinden… en de kijker kan beter aantekeningen maken.

‘Robots’ is een meerkeuze-mysteriefilm met een cliffhanger-einde dat de kijker – die als datacenter bij de gebeurtenissen wordt betrokken en de taak heeft om aandacht te besteden aan de procedure – ertoe aanzet zijn verstand te gebruiken om erachter te komen wie Fastolfe heeft aangevallen. Het eindresultaat is een leuk gezelschapsspel dat Asimov-fans luchtig vermaak biedt, maar toch stevig aan de onderkant van het Asimov-aanpassingsspectrum blijft, al was het maar vanwege het formaat.

Zeker, de beste live-action Isaac Asimov-bewerking van de jaren ’80 zijn, is hetzelfde als de beste teckel zijn in een polsstokhoogspringenwedstrijd. De eer valt echter op ‘The End of Eternity’. Het beste aan Asimov grenzende live-action-project dat het decennium ons heeft opgeleverd, is een Sovjetfilm geregisseerd door Andrei Yermash. Het richt zich op een eeuwige, tijdloze en ruimteloze organisatie die bekend staat als Eternity, die zich bemoeit met de gebeurtenissen en geschiedenis van onze planeet en indien nodig nieuwe ‘eeuwige’ agenten rekruteert. Dit ligt niet ver van de gebeurtenissen die worden beschreven in de gelijknamige roman van Asimov uit 1955, hoewel het bronmateriaal natuurlijk veel dieper op dat concept ingaat dan een film ooit zou kunnen hopen.

Op zijn eigen merites beoordeeld is “The End of Eternity”…verrassend goed eigenlijk. Natuurlijk zul je dit niet snel verwarren met een Andrei Tarkovsky-film, maar wat Asimov-aanpassingen betreft, krijgt deze nog steeds de verrassend zeldzame ranglijst van ‘perfect kijkbaar’.

“Bicentennial Man” is niet de beste film van Robin Williams veruit, om het beleefd te zeggen. Gebaseerd op de roman ‘The Positronic Man’ van Isaac Asimov en Robert Silverberg uit 1992 (zelf een uitgebreide versie van Asimovs roman ‘The Bicentennial Man’ uit 1976), heeft de film uit 1999 veel te bieden… tenminste, op papier. De overleden, geweldige Williams was een geweldige dramatische acteur, hier ondersteund door een getalenteerde cast met onder meer Sam Neill, Embeth Davidtz, Wendy Crewson en Oliver Platt. Eén van de producenten was Wolfgang Petersen, destijds bekend van kwaliteitswerk als “Das Boot”, “The Neverending Story” en “In the Line of Fire”.

Helaas is er een keerzijde. In plaats van een ambitieus drama zoals die namen doen vermoeden, is ‘Bicentennial Man’ een komediedrama geregisseerd door Chris Columbus. Op zich is dat ook geen slechte zaak. Columbus heeft een bewonderenswaardig cv, en Williams is niet bepaald slecht in komedie. De genrekeuze beperkt echter zowel de ster als de film in een heel specifiek kader, wat niet bepaald wordt geholpen door het schattige robotontwerp van hoofdpersonage Andrew (Williams). Bovendien werd het scenario van de voor een Oscar genomineerde scenarioschrijver Nicholas Kazan (“Reversal of Fortune”) breed uitgemeten. Het eindresultaat is een film die enkele van Asimovs hogere concepten probeert te verkennen en daar af en toe in slaagt, maar uiteindelijk is het gewoon te saai om de ideeën van de auteur te laten schitteren.

“I, Robot” (2004) van Alex Proyas is blijkbaar gebaseerd op de korte verhalenbundel van Isaac Asimov uit 1950, waaraan het zijn naam ontleent. Het richt zich vooral op de beroemde drie wetten van de robotica van de auteur, die voorkomen dat robotachtige entiteiten mensen schade toebrengen. De rest was Will Smith die in de vergetelheid was getransformeerd.

In “I, Robot” leidt de mysterieuze dood van een robotica-baas (James Cromwell) ertoe dat detective Del Spooner (Smith) gelooft dat een bepaalde robot genaamd Sonny (Alan Tudyk) heeft geleerd de regels te omzeilen, waardoor hij de mogelijkheid heeft gekregen om te doden. De rest van de film onderzoekt de waarheid achter de situatie en de aard van de vrije wil van een robot, die nogal Asimov is. Het probleem is dat de filosofische verwaandheid van de film bestaat binnen de attributen van een Will Smith-actiefilm uit de millenniumwisseling, met alle gebruikelijke voor- en nadelen die daarbij horen. Hoewel de kritische reacties op de film lauw waren, heeft ‘I, Robot’ het fatsoen om een ​​redelijk vermakelijke blockbuster te zijn die op zijn minst de ideeën van Asimov raakt, wat meer is dan van welke andere film op deze lijst dan ook kan worden gezegd.

Vreemd genoeg is Smith er, als je ‘I, Robot’ en ‘I Am Legend’ (een bewerking van de iconische post-apocalyptische roman van Richard Matheson uit 1954) in combineert, erin geslaagd de eigenaardige micro-niche van het creëren van grote budget-semi-aanpassingen van iconische genrewerken uit de jaren vijftig in een hoek te plaatsen. De geschiedenis is misschien vriendelijker tegenover deze projecten dan critici, maar ze drukken in ieder geval een goede smaak uit in het bronmateriaal.

Wanneer het ene uiteinde van Isaac Asimov-aanpassingen vol obscure Roger Corman-aangrenzende gerechten bevat en het andere een cast heeft vol met mensen als Jared Harris, Laura Birn en Lee Pace, zijn de kansen meer dan in het voordeel van laatstgenoemde. Asimov had echter een werkelijk uitstekende aanpassing nodig, en David S. Goyer en Josh Friedman’s Apple TV+ moloch “Foundation” leverden die uiteindelijk in 2021.

‘Foundation’ is de bekendste Asimov-serie die er is, en ook een van die uitgestrekte werken in ‘Dune’-stijl die als niet aanpasbaar werden beschouwd totdat iemand met voldoende talent, motivatie en budget doorging en ze toch aanpaste. Het eindresultaat en de geweldige recensies spreken voor zich: “Foundation” doet op spectaculaire wijze werk door de esoterische wetenschappelijke velden, genetische klonen, ketterse planeten en gevaarlijke Mentalics van het bronmateriaal tot leven te brengen.

‘Foundation’ weet het publiek te boeien door een slimme combinatie van een bijzondere cast en prachtige visuals. De plot blijft trouw aan de geweldige beats van het bronmateriaal, maar hij is niet bang om omwegen te nemen om het verhaal en het medium zo goed mogelijk te dienen. Zelfs in een veld met scherpere concurrentie zou deze aanpak voldoende zijn om het de beste Asimov-aanpassing te noemen die er is.