De in Duitsland geboren, in Groot-Brittannië gevestigde Max Richter is een van de meest succesvolle componisten van moderne klassieke muziek, een getalenteerde postminimalist wiens kenmerkende werk, ‘On the Nature of Daylight’ van zijn klassieke album ‘The Blue Notebooks’ uit 2004, sinds de eerste opname in meer dan twintig films en tv-shows te horen was. Hij verscheen met name in ‘Arrival’, ‘Shutter Island’ (in een versie afgewisseld met Dinah Washington’s ‘This Bitter Earth’) en het eerste seizoen van ‘The Last of Us’.
Maar toen Richter de muziek voor ‘Hamnet’ van Chloé Zhao begon te schrijven, had ze geen idee dat de climaxscène van de film – Agnes Shakespeare van Jessie Buckley in het Globe Theatre die naar de eerste uitvoering van ‘Hamlet’ van haar man keek, met zijn banden met de dood van hun zoontje een paar jaar eerder – niet op haar nieuwe muziek zou zijn afgestemd, maar eerder op haar grootste hit.
“Toen ik het hoorde (gebruikt als tijdelijke muziek) in de montage, dacht ik: ‘Ja, dat is goed. Ik zal het vervangen'”, zei hij. “Dus ik schreef er een prompt voor, en ik verwachtte volledig dat ‘On the Nature of Daylight’ vervangen zou worden.”
Zhao zei echter dat hij het nummer in die scène wilde behouden, waarop Richter toegaf dat zijn eerste reactie was: “Ben jij?” Veilig?” Ze reageerde met een verhaal: Tegen het einde van de productie van de film, toen de regisseur werd geplaagd door twijfels en herstellende was van een breuk, had Buckley haar de compositie gegeven en had ze er onophoudelijk naar geluisterd op weg naar haar werk.
“Hij had een soort openbaring,” zei Richter. “Ze speelden het vier dagen lang onafgebroken op de set terwijl ze de laatste scène opnamen, en het integreerde zichzelf in de architectuur van de film.”
Hij haalde zijn schouders op. “En toen hij me dat verhaal vertelde, dacht ik: ‘Natuurlijk. Het is jouw film.’ Ik heb haar de ene goede beslissing na de andere zien nemen, en als iemand zo goed is, moet je hem vertrouwen”, voegde hij eraan toe. (De muziek die hij schreef ter vervanging van ‘On the Nature of Daylight’ verschijnt nu in de aftiteling.)
Bovendien is het niet zo dat Richter niet al veel nieuwe muziek te schrijven had voor ‘Hamnet’. (Ook zijn nieuwste album, ‘In a Landscape’, put bewust uit de sfeer van ‘The Blue Notebooks’, dus hij was eraan gewend dat tijdperk opnieuw te beleven.) Hij hield van het script toen Zhao het naar hem stuurde en begon meteen met componeren.
“Ik probeer het lezen van scenario’s te vermijden tenzij ik tijd heb om muziek te schrijven”, zegt Richter, wiens filmcomposities (“Waltz With Bashir”, “Never Look Away”, “Ad Astra”) naast zijn originele albums en ballet- en concertwerken staan. “Na het lezen van een script heb ik meteen veel ideeën.”
In het geval van ‘Hamnet’ was een van deze ideeën het gebruik van koormuziek als kaderelement voor de film. “Het is een soort vruchtwater dat de baby vasthoudt,” zei hij. “Met heel weinig kun je veel oproepen door de stem te gebruiken. En omdat het alleen maar vrouwenstemmen zijn, sluit het aan bij het algemene thema van het moederschap.”
“Voor mij werd het ook Moeder Natuur, de grotere wereld waarin alle personages leven.”
Richter, wiens beroemdste werken een ‘opnieuw samengestelde’ versie van Vivaldi’s ‘De Vier Seizoenen’ omvatten, ontwikkelde ook een muzikaal vocabulaire gebaseerd op instrumenten uit de late 16e eeuw, de periode waarin de film zich afspeelt. “Ik gebruikte de nyckelharpa (een snaarinstrument oorspronkelijk uit Zweden), de draailier – folk, historische instrumenten. En ik gebruikte ook de muzikale grammatica van die periode, vooral het soort koorschrift dat je in die periode krijgt, maar niet op een doctrinaire manier.”
Onderweg liet hij ook nog wat muzikale paaseieren vallen. Wanneer de jonge William Shakespeare (Paul Mescal) Agnes het hof maakt, vertelt hij haar het verhaal van Orpheus. In die scène wordt Richters partituur aangestuurd door de harp, het instrument dat Orpheus in de Griekse mythologie bespeelt.
Maar in het tweede uur, wanneer de heersende sfeer in “Hamnet” omslaat in verdriet, transformeert Richters muziek ook. “Naarmate de film vordert, beginnen meer abstracte elektronische materialen de film te bevolken”, zei hij. “De geschiedenis beweegt zich steeds verder in het onbekende…het land om te ontdekkenin die prachtige regel van Shakespeare. Het is meer een abstracte plek, een plek waar we geen vaste referentiepunten hebben.
“Dus zocht ik naar meer abstracte elektronische kleuren. De elektronische materialen zijn afkomstig van de vintage akoestische instrumenten die ik aan het begin van de partituur gebruikte, maar in plaats van te denken ‘Dat is een viool’, reageer je emotioneel op de structuur van het ding.”
Dit verhaal verscheen voor het eerst in de Race Begins-uitgave van het prijzenmagazine TheWrap. Lees hier meer over het probleem.
