Hoewel de Batman-films van Christopher Nolan grotendeels de Dark Knight-trilogie worden genoemd, nam Nolan zelf elke film één voor één. Toen hem werd gevraagd in een interview uit 2015 met De Hollywood-journalist als hij had geweten dat hij zich ‘aanmeldde voor meer films’ toen hij ermee instemde om ‘Batman Begins’ uit 2005 te maken, zou Nolan hebben geantwoord: ‘Nee, helemaal niet. Ik had een deal om maar één film te maken.’ Hij vervolgde:
“Privé begonnen we een vaag idee samen te stellen over waar een tweede en derde film naartoe zouden gaan, en toen heb ik ze meteen weggegooid. Ik dacht: ‘Weet je wat? Je moet alles in één film stoppen en proberen een geweldige film te maken, want die kans krijg je misschien niet nog een keer.’ (…) En toen het succesvol was, konden we denken: ‘Oké, wat zouden we doen in een vervolg?'”
“Batman Begins” staat bijna volledig op zichzelf, met uitzondering van een korte scène aan het einde die de verschijning van de Joker in een latere film plaagt. Het laatste bedrijf van de film is waarschijnlijk de grootste indicator hiervan: niet alleen is de helft van Gotham ondergedompeld in een giftige mist die intense hallucinaties veroorzaakt, maar Bruce Wayne zelf (Christian Bale) laat zelfs een metrotrein tegen een gebouw botsen, waardoor een onnoemelijke hoeveelheid materiële schade ontstaat.
Dit staat in schril contrast met bijvoorbeeld de “Spider-Man”-trilogie geregisseerd door Tom Hollanddat opzettelijk de inzet laag houdt met “Spider-Man: Homecoming” uit 2017 en deze vervolgens verhoogt in de vervolgfilms. “Homecoming” bewaart ook een romance tussen Hollands web-slinger en zijn liefdesbelang, MJ (Zendaya), voor de volgende film, terwijl “Batman Begins” de relatie van Bruce met zijn jeugdliefde Rachel Dawes (Katie Holmes) volledig onderzoekt. Met andere woorden: ‘Homecoming’ speelt het lange spel, maar ‘Batman Begins’ wil alleen maar een epos op zichzelf zijn.
De Dark Knight-trilogie vermeed een veelgemaakte fout in de trilogie uit de jaren 2000
Nolan gaf tegenover THR toe dat hij enige druk voelde om van ‘Batman Begins’ het doelbewuste begin van een trilogie te maken, aangezien dat blijkbaar was wat iedereen destijds deed. “Iedereen dacht in termen van trilogieën, wat ze waarschijnlijk niet meer doen omdat ze de derde film in tweeën hebben gesplitst”, merkte hij op. “Maar in die tijd waren de ‘Matrix’-regisseurs hun sequels aan het maken, het draaide allemaal om trilogieën: ‘Wat is de trilogie?!’ En die vraag wilden we niet beantwoorden.”
De trend uit de jaren 2000 om “de derde film in tweeën te splitsen” was dat wel meest helaas gedaan met “The Matrix Reloaded” en “The Matrix Revolutions”, die de een na de ander werden gefilmd nadat de eerste “Matrix” (een onafhankelijke film uitgebracht in 1999) een groot succes werd. Rond de tijd dat de productie van ‘Batman Begins’ begon, deed Disney hetzelfde met de eerste twee vervolgfilms van ‘Pirates of the Caribbean’. Zowel de eerste ‘Matrix’- als de ‘Pirates’-trilogie kregen hetzelfde antwoord: het publiek genoot unaniem van het eerste deel, bekritiseerde het tweede deel omdat het te veel op een opzet leek, en bespotte het derde deel omdat het te rommelig en ingewikkeld was.
De Dark Knight-trilogie omzeilde dit probleem. ‘The Dark Knight’ uit 2008 is niet de eerste helft van een gigantische film, maar het is onmiskenbaar een boordevol avontuur dat alles in een mooie strik verpakt. Sommige fans hebben de laatste momenten van de film – waarin Batman ontsnapt aan de politie nadat hij de schuld op zich heeft genomen voor de misdaden van Gotham District Attorney Harvey Dent (Aaron Eckhart) na zijn transformatie in Two-Face – altijd gezien als een cliffhanger, maar het werkt ook goed als een domper voor een op zichzelf staand verhaal. Er is een terugkerend thema van chaos versus orde in de hele film, dus het is passend dat Batman de dag redt door zijn eigen reputatie te vernietigen.
Elke Batman-film van Nolan ziet er compleet anders uit
Een andere grote charme van de Dark Knight-trilogie is dat Nolan zich nooit gehaast voelde bij het maken van elke film. Na ‘Batman Begins’ nam hij een pauze om ‘The Prestige’ te regisseren, een historische sciencefictionthriller over overdreven competitieve tovenaars. Vervolgens maakte hij na “The Dark Knight” “Inception”, een originele sciencefictionfilm gericht op het idee om de dromen van mensen binnen te dringen. Er zat een gat van drie en vervolgens vier jaar tussen de Batman-films van Nolan, waardoor ze allemaal (met name ‘The Dark Knight Rises’ uit 2012.) lijkt een echte gebeurtenis.
Deze onderbrekingen leidden er ook toe dat elk van de drie films verschillend aanvoelde qua toon, thematisch materiaal en zelfs kleurcorrectie. Er is ook een duidelijke evolutie in de regiestijl, waarbij Nolan geleidelijk afstapte van snelle close-ups en in plaats daarvan langere, bredere shots omarmde. Als je naar deze films kijkt, krijg je echt het gevoel dat je een regisseur ziet groeien in zelfvertrouwen en volwassenheid, een gevoel dat niet zo duidelijk zou zijn geweest als de drie films snel achter elkaar waren geproduceerd.
Voor Nolan is het geven van tijd om te ademen tussen Batman-films een groot deel van wat hen zo goed heeft geholpen. Zoals hij tegen THR zei:
“Als je echt probeert een franchise te laten groeien en koesteren… heb je tijd nodig. En dat betekent niet per se dat je er fulltime aan moet werken; het betekent tijd om wat ideeën bij elkaar te krijgen en ze dan te laten zitten, weg te gaan en iets anders te doen, terug te gaan en te zien wat nog steeds goed voelt en zo. Ironisch genoeg denk ik dat het erg waardevol was om een samenhangende trilogie te maken, omdat je echt een idee kon krijgen van wat elke film voor het publiek was geworden voordat je het verhaal verder bracht. “
