We zien misschien zelden sneeuwval in Los Angeles, maar inloggen op sociale media in december betekent de komst van een ander soort vlaag. Degene waar onze vrienden, zowel buren als parasocialen, enthousiast hun luistergegevens aan het einde van het jaar delen Spotify verpakt.
Spotify Wrapped vertegenwoordigt slechts het hoogtepunt van onze luistergewoonten op één enkel muziekplatform, maar elke gedeelde Wrapped-post lijkt enige duidelijke duidelijkheid te bieden over onze persoonlijke identiteit. Spotify Wrapped legt onze ziel bloot en geeft ons de mogelijkheid om onszelf gedeconstrueerd te zien door onze muzikale neigingen. Volgens de meeste verhalen is het een onweerstaanbaar genot. Oh, Spotify, jij schurk, jij hebt ons verankerd.
Voor iedereen in Los Angeles was 2025 een geweldig jaar om de Wrapped-behandeling te krijgen. We zijn nog steeds bezig met het verwerken van de nasleep van de verwoesting Eaton- en Palisades-branden – en achtervolgd door ICE-aanvallen en de federale administratie onophoudelijke aanvallen op Californië. Om nog maar te zwijgen Jimmy Kimmel wordt het zwijgen opgelegd.
Misschien is het geen slecht idee om die temperatuurcontrole te doen.
Maar naar muziek luisteren kan een passieve ervaring zijn, waar je het beste van kunt genieten naast het opvouwen van de was of het besturen van een auto. Om onszelf echt te leren kennen en hoe ons jaar is verlopen, willen we misschien ergens anders heen gaan, naar een gewoonte met meer intentie. Ik heb het natuurlijk over lezen.
Hoewel er apps zijn om onze leesgewoonten bij te houden, zoals StoryGraph of Goodreads, gebruik ik een volledig analoge trackingmethode waarmee ik sneller en met meer intentie dan ooit door boeken kan bladeren: de boekenstapel.
Vanaf januari plaats ik elke keer dat ik een boek uit heb, het zijdelings op een plank in de hoek van mijn woonkamer. Met elk nieuw boek dat ik verover, wordt de stapel groter, totdat het in december een volle toren is. Een stapel boeken, met weinig analyses, kan mij niet vertellen hoeveel pagina’s ik heb gelezen of hoeveel minuten ik heb gelezen, maar het is een tastbaar monument voor de leesvoortgang van mijn jaar. Alleen al zijn aanwezigheid dwingt me om meer te lezen. Hij noemt mij dom als de stapel laag is en juicht voor mij als de stapel het plafond bereikt.
Mijn eerste boekencollectie begon in 2020, een ironische grap om aan te tonen hoeveel extra tijd we allemaal konden besteden aan het lezen van boeken tijdens een pandemie. De grap werkte nauwelijks. Uiteindelijk heb ik dat jaar slechts 19 boeken gelezen, slechts een paar meer dan het jaar daarvoor (hoewel het misschien meer waren geweest als een van die boeken niet ‘Misdaad en Straf’ was geweest).
Het boekenstapelmodel heeft echter mijn leesgewoonten gegamificeerd en ik geef boeken nu de tijd die ik voorheen niet had. Ik neem boeken mee naar bars, bioscopen en de DMV. Als ik ooit ergens moet wachten, kun je maar beter geloven dat ik gewapend met een boek kom.
De pandemie is misschien afgenomen, maar mijn boekenaantal bleef stijgen, met een piek in 2023 na het lezen van 52 boeken, gemiddeld één per week.
Maar goed, het gaat om kwaliteit, niet om kwantiteit, toch? Als er één eigenschap is die je uit mijn stapel boeken uit 2025 kunt halen, zou je zien dat ik op zoek was naar nuttig advies over hoe we tijden van extreem autoritaire regeringen kunnen overleven. Sommigen waren inzichtelijker dan anderen.
Op de stapel lag ‘All the President’s Men’ van Carl Bernstein en Bob Woodward, een historisch, waargebeurd verhaal over twee onverschrokken verslaggevers die de president van de Verenigde Staten ten val brachten door herhaaldelijk mensen in hun huizen te storen voor informatie. Hoe fascinerend het ook is, het voelt ook als een overblijfsel uit een tijd waarin zoiets als dit nog zou kunnen werken. Philip Roths ‘The Plot Against America’ vertelt het verhaal van een joodse familie uit New Jersey in een alternatieve tijdlijn waarin een ‘America First’ Charles Lindbergh Franklin Roosevelt verslaat bij de presidentsverkiezingen van 1940, waarbij hij de dreiging van Hitler in Europa negeert en een stijging van het antisemitisme in eigen land veroorzaakt. Roth schetst een grimmig portret van hoe dat scenario zich had kunnen afspelen, maar de verschrikkingen worden opgelost door iets dat lijkt op een deus ex machina in plaats van door de gedurfde, heroïsche acties van een personage. Dan is er nog het met de Pulitzerprijs bekroonde ‘All the Light We Cannot See’ van Anthony Doerr, over de convergerende verhalen van een Duitse jongen die werd opgeroepen voor het leger van Hitler en een blind Frans meisje tijdens de Tweede Wereldoorlog. Helaas voelt deze roman minder aan als een boek over het leven onder fascistisch bewind dan als een dorstig verzoek om bronmateriaal te worden voor de volgende film van Steven Spielberg.
Elk van deze titels heeft zijn verdienste, maar de catalogus van dit jaar bevatte twee juweeltjes voor iedereen die wil weten hoe hij tirannie het beste kan weerstaan. Natuurlijk was er de nette paperbackhandleiding van Timothy Snyder ‘On Tyranny’, gevuld met twintig korte maar versterkende hoofdstukken met praktische wijsheid, zoals ‘Do Not Obey Beforehand’, ‘Defending Institutions’ en ‘Geloven in de waarheid’. Ze zijn allemaal van toepassing op ons huidige moment, gebaseerd op de historische precedenten die zijn geschapen door de communistische en fascistische regimes van de vorige eeuw. Dit boek… nou ja ruim een miljoen exemplaren verkocht – het kwam uit aan het begin van Trumps eerste termijn in 2017, dus ik ben een beetje laat op dit feest. Het feit dat Snyder zelf dit jaar naar Canada is verhuisd, zou ons allemaal een pauze moeten inblazen.
Praktisch advies kun je ook vinden in grote fictie, en op dit vlak vond ik troost en instructie in Hans Fallada’s ‘Alone in Berlin’ (ook bekend als ‘Every Man Dies Alone’), gebaseerd op het waargebeurde verhaal van een getrouwd stel dat tijdens de Tweede Wereldoorlog in Berlijn woonde en ansichtkaarten schreef waarin werd opgeroepen tot verzet tegen het naziregime en deze in het geheim op openbare plaatsen plaatste zodat willekeurige mensen ze konden ontdekken. In hun extreme politieke omstandigheden betekent deze kleine daad van burgerlijke ongehoorzaamheid het risico van de dood. Het verhaal is niet alleen meeslepend, maar het geeft ook veel plezier om de chaos te zien die door elke ansichtkaart wordt veroorzaakt en hoe effectief ze zijn in het ontmaskeren van de ondergeschikte klasse van fascisten voor wat ze werkelijk zijn: idioten.
Ook opmerkelijk in “Alone in Berlin” is het standpunt van zowel de auteur als zijn fictieve helden. Fallada was geen doelwit van vervolging en ook geen militaire tegenstander, maar heeft niettemin de zware ontberingen van het leven onder nazi-regering tijdens de Tweede Wereldoorlog doorstaan. Zijn trauma was nog vers toen hij dit boek schreef en is duidelijk zichtbaar in zijn proza. Hij overleefde net lang genoeg om ‘Alone in Berlin’ te schrijven en publiceren voordat hij in 1947 op 53-jarige leeftijd stierf.
Als ik iets uit deze boeken heb geleerd, is het dat het in ons belang is om niet bang te zijn. Tirannen voeden zich met angst en verwachten die. Een burgerij zonder angst is veel moeilijker te controleren. Daarom moeten we onze stem verheffen tegen provocaties van onze rechten, altijd terugdringen, de verkeerde dingen verkeerd noemen, ons ermee bemoeien, de oppositie irriteren en onszelf de tijd gunnen om dingen voor ons eigen plezier te doen.
En in die geest bevat mijn boekenstapel ook een behoorlijke hoeveelheid smaakreinigers in de mix: ‘Not Funny’ van Jena Friedman, korte verhalen van Nikolai Gogol, ‘The Namesake’ van Jhumpa Lahiri (wiens hoofdpersonage de naam Na Gogol) en een paar Kurt Vonnegut-romans. Hoewel het moeilijk is om Vonnegut te lezen zonder enkele pareltjes van wijsheid over dit onderwerp tegen te komen, zoals deze uit zijn roman ‘Slapstick’: ‘Fascisten zijn inferieure mensen die het geloven als iemand hen vertelt dat ze superieur zijn.’
Zacharias Bernstein is schrijver, redacteur en songwriter. Hij werkt aan zijn debuutroman over een slecht geleide, afgelegen eilandgemeenschap.
