De legendarische sitcom-regisseur en acteur Rob Reiner is op 78-jarige leeftijd overledeneen ongelooflijk tragisch verlies voor ons allemaal. Reiner werd beroemd als regisseur met zijn cult-mockumentary uit 1984, ‘This is Spinal Tap’, en regisseerde vervolgens een reeks Hollywood-klassiekers, waaronder ‘The Great Story’, ‘When Harry Met Sally’ en ‘A Few Good Men’. Een dergelijke verscheidenheid aan genres zou een indicatie moeten zijn van het ongelooflijke vermogen van de regisseur om krachtige verhalen te vertellen zonder gebonden te zijn aan regels of conventies. Dit gevoel van flexibiliteit wordt weerspiegeld in de behandeling van twee totaal verschillende Stephen King-verhalen – ‘Stand by Me’ en ‘Misery’ – die inspelen op werelden die niet meer van elkaar kunnen verschillen.
Hoewel Reiners Stand By Me indringender is dan Kings suggestieve verhaal, zijn Oscar-winnende “Misery” is een onvergetelijke ervaringdankzij de grillige wending van Kathy Bates als Annie Wilkes. Bovendien handhaaft Reiners film gedurende de 107 minuten durende speelduur spanning en intriges, terwijl hij uitzoekt hoe hij ons verslaafd kan houden. King is het er ook mee eens dat ‘Misery’ uit 1990 een voortreffelijk gemaakte thriller is, en bestempelt de bewerking zelfs als de superieure versie (via De New York Times):
“De combinatie van Kathy Bates en James Caan (die de beroemde romanschrijver Paul Sheldon speelt) was magisch. En het had een vleugje humor dat echt ontbrak in het boek.”
In hetzelfde interview is King van mening dat aanpassingen weliswaar verder moeten gaan dan de structuur van het bronmateriaal, maar toch enigszins trouw moeten blijven aan de kern van het verhaal. Deze aanpak is een geweldige evenwichtsoefening, en het is er een waarin Reiner uitblonk, aangezien zijn verfraaiingen in ‘Misery’ niets wegnemen van de centrale thema’s van de roman. Laten we Reiners geliefde psychologische horrorthriller eens nader bekijken.
Misery van Rob Reiner is een van de beste Stephen King-verfilmingen tot nu toe
Spoilers voor “Misery” in het verschiet.
Op het eerste gezicht lijkt Reiners achtergrond in de komedie misschien niet geschikt voor een brutaal horrorverhaal als ‘Misery’. Bij nader onderzoek komt Reiner echter naar voren als de perfecte kandidaat om de galgenhumor van de roman te vertalen naar iets meer campy. De hachelijke situatie van Paul roept zeker angst op, maar het is ook diep absurd in de manier waarop het de giftigheid van fandom en de angsten van een kunstenaar blootlegt. Reiners versie is misschien niet trouw aan elk verhaal uit King’s roman, maar het geeft Pauls gevoel van claustrofobie/terreur met grote vaardigheid weer. We mogen ook afstand nemen van Pauls mono-tracked headspace, die een gelaagde dimensionaliteit toevoegt aan de binnenwereld van de film.
Bates’ Annie is ook niet eendimensionaal hyperobsessief. Het personage wisselt af tussen aanbidding en regelrechte wraak voor hetzelfde individu, waarbij de schadelijke echokamer van fandomruimtes en het humeurige parasocialisme dat binnensluipt nauwkeurig wordt weergegeven. Annies hyperfixatie wordt tot komische uitersten doorgevoerd, maar we lachen niet als hij Paul met een voorhamer op zijn enkels slaat (en zonder spijt). Doodsbedreigingen culmineren in feitelijk lichamelijk letsel, terwijl Annie de denkbeeldige wereld van Paul wil omvormen tot de hare en controle wil uitoefenen op manieren die niemand anders zou kunnen. Op een ongelooflijk verwrongen manier is Annie echt Pauls “fan nummer één”.
Reiner’s vermogen om gevoelens van campy-horror en diepgeworteld sadisme te combineren, maakt ‘Misery’ tot de enorm populaire King-bewerking die het is. Dit aangeboren talent is de reden dat King er uiteindelijk mee instemde de filmrechten op ‘Misery’ te verkopen nadat hij onder de indruk was geraakt van Reiners tedere behandeling van ‘Stand by Me’, omdat hij er vertrouwen in had dat de regisseur het recht zou doen.
Misschien is de beste manier om hulde te brengen aan Reiners nagedachtenis het vieren van zijn kunst, die nooit zal worden vergeten.
