Het is een onbetwist feit van Alfred Hitchcock Psycho het is een van de grootste horrorfilms ooit gemaakt en een van de belangrijkste films, punt uit. Vijfenzestig jaar na de controversiële release blijft het het publiek fascineren en verhalenvertellers inspireren. Psycho het is een mager, gemeen en stilistisch verbluffend staaltje filmisch bedrog. Het publiek had zijn wendingen nooit verwacht, en in Norman Bates van Anthony Perkins hadden ze een nieuwe standaard voor kwaad op het grote scherm.
Maar als je eenmaal een waar meesterwerk hebt gemaakt, wil Hollywood dat je het nog een keer maakt. Zelfs het meesterwerk van Hitchcock was dat niet immuun hiervoor: Er zijn er drie Psycho vervolg, waarvan de meeste fans zich misschien niet eens bewust zijn. Niemand is in de buurt gekomen van het heroveren van de magie van Psychomaar ze bieden allemaal een intrigerende inkijk in een culturele verschuiving die nieuwe nuance wilde aanbrengen in een beruchte slechterik.
In 1983, Psycho II stelde zich een Normandische man voor die probeerde verder te gaan met zijn leven nadat hij was vrijgelaten uit een psychiatrische inrichting, alleen omdat zijn demonen hem zouden achtervolgen en Marion Crane’s zus Lila wraak eiste. De recensies waren verrassend solide, hoewel niemand dacht dat het ook maar enigszins op het origineel van Hitchcock leek. Drie jaar later was het zover Psycho IIIwaarbij Norman opnieuw het Bates Motel leidt en een vriendin krijgt terwijl er weer een moordpartij plaatsvindt. Critici waren meer gemengd, met die van Michael Wilmington Los Angeles Times schrijven dat “als de film iets bewijst, het is dat iedereen Hitchcock een pauze moet geven.” Dat deden ze niet.
In plaats daarvan kregen we het vandaag 35 jaar geleden Psycho IV: het begin, een film gemaakt voor tv die zijn twee voorgangers grotendeels negeerde. Norman, opnieuw gerehabiliteerd en nu getrouwd met zijn psychiater Connie, bereidt zich voor op het vaderschap. Zijn angst dat zijn vreselijke jeugd hem ertoe zal brengen de wreedheden van zijn moeder, Norma (Olivia Hussey), te herhalen, leidt hem naar flashbacks naar zijn jeugd en hoe hij een geestelijk gestoorde moordenaar werd.
De referenties waren veelbelovend: Joseph Stefano, de scenarioschrijver van Hitchcocks film, schreef deze mix van vervolg en prequel. Stefano wilde afstappen van de meer conventionele slasher-elementen Psychologisch II EN IIIen ze negeren enkele van hun grootste plotveranderingen. Psycho IV het zou plechtig, donker en verstoken zijn geweest van de campier-momenten die in de sequels waren doorgedrongen.
Het Bates Motel zou het Tripadvisor-tijdperk niet overleven.
Tijd tonen
Het hele concept van de mythologie van de franchise is vreemd. De charme van de originele film is de sterke focus op spanning boven alles, en er is een reden waarom zelfs de meest fervente verdedigers de neiging hebben terug te grijpen naar de laatste vijf minuten, waarin één personage een haastige verklaring geeft voor Normans mentale toestand. Het is ook een zeer actueel psychologisch profiel van travestie, mama-problemen en ‘gespleten persoonlijkheden’, maar je kunt begrijpen waarom verhalenvertellers geïnspireerd zouden worden door het idee om dieper in het brein van onze slechterik te graven.
Norman is angstaanjagend maar ook sympathiek, een slachtoffer van kindermisbruik doordrenkt van Freudiaanse terreur, die geen enkele bondgenoot had in zijn kleine, hopeloze wereld. Als Psycho gemaakt in 2025, zou het een tiendelige miniserie zijn waarin Marion Crane pas in aflevering acht wordt vermoord (of helemaal niet, zoals Bates Motel keuze). Dus waarom laten we hem niet een beetje menselijker zijn?
Psycho IV geeft een aantal duistere en verontrustende inkijkjes in de kindertijd van Norman, waaronder een moment van incestueus pesten dat nog steeds schokkend aanvoelt. Maar de hedendaagse taferelen van Norman zijn onbevredigend. Ironisch genoeg geven de flashbacks niet duidelijk genoeg een idee van wie hij is als volwassene, en hebben alle andere personages in zijn omgeving nauwelijks impact. Het meest teleurstellende is dat er hier geen spanning of stijl is. Regisseur Mick Garris verwijst op botte wijze terug naar de iconische beelden van Hitchcock, die de kijkers er alleen maar aan herinneren dat deze film een schaduw is van zijn oorsprong.
Psycho IV de pogingen om de kindertijd van Norman te verkennen zijn interessant maar niet geheel effectief.
Tijd tonen
Anthony Perkins houdt dit haperende schip drijvend, waardoor Norman een door en door ervaren persoon is geworden, die tegelijkertijd sympathiek en verontrustend is. De magie van zijn optreden in Psycho het is het zien van die onmiddellijke, subtiele verschuiving van zachtaardig naar dreigend, en zelfs met veel minder vlezig materiaal, de dupe van Normans hachelijke situatie. Het is zijn aanwezigheid die je doet wensen dat de poging van de film tot een optimistisch einde zou werken, maar het doet niets anders dan het harde werk van de afgelopen 90 minuten tenietdoen. Perkins heeft altijd beter verdiend dan wat Hollywood hem heeft gegeven, en de Psycho de sequels waren niet anders.
Maar geen enkele hoeveelheid sequels, prequels of middelmatige rip-offs kan het verwateren Psycho schittering. Het uitgebreide universum van een filmlegende is intrigerend in zijn ideeën dan in zijn uitvoering, maar er is iets aantrekkelijks aan de wens om grijstinten toe te voegen aan een rauw portret van het kwaad. Psycho IV is bewonderenswaardig oprecht in zijn wens om van Norman een echt persoon te maken in plaats van een man in een pak met een mes, maar er is een reden waarom je het waarschijnlijk niet hebt gezien.
