De wattenstaafjes werden op elkaar gestapeld en met een elastiekje aan elkaar vastgebonden. Mensen die opgesloten zaten in de Patrick O’Daniel Unit, een vrouwengevangenis in Centraal-Texas, noemden deze bundels ‘dynamietstaven’.
Achter de tralies kunnen deze huishoudelijke artikelen een aansprakelijkheid vormen. Mensen die ongesteld zijn, kunnen hun leeftijdsgenoten om tampons vragen of deze zelfs meenemen. Correctionele ambtenaren konden iemand citeren omdat hij meer dan de toegestane twaalf uitstrijkjes per maand had, wat de praktijk was totdat de staat dergelijke limieten in 2019 ophief. Straffen voor dergelijke overtredingen konden variëren van verlies van telefoon- of bezoekrecht, tot boetes en eenzame opsluiting.
Jennifer Toon verstopte haar dynamietstaven achter de planken van de gevangenisbibliotheek waar ze werkte. “Ik heb meisjes gezien die zich meldden voor hamsteren, bijvoorbeeld omdat ze zich in hun hokje hadden verstopt”, zegt Toon, die in twintig jaar twee keer in de gevangenis heeft gezeten en voor het laatst werd vrijgelaten in 2018.
Maar destijds kon de gevangeniscommissaris nauwelijks extra uitstrijkjes op voorraad houden, zei hij, en dat ging ervan uit dat mensen het geld hadden om ze te betalen. Om zichzelf tegen dit voorraadtekort te beschermen, verzamelden Toon en anderen in de gevangenis een persoonlijke voorraad en verstopten deze in de hoeken en gaten, zodat ze niet met de gevolgen te maken zouden krijgen. Elke overtreding op hun strafblad kan van invloed zijn op zoiets belangrijks als hun recht op vervroegde vrijlating.
“Wie wil er nu een belangrijke zaak hebben in plaats van extra uitstrijkjes? En dat lijkt voor mensen van buitenaf echt belachelijk, maar ik bedoel, het zou kunnen gebeuren”, zegt Toon, die nu uitvoerend directeur is van de Lioness Justice Impacted Women’s Alliance, een non-profitorganisatie in Austin, Texas.
Het systeem was een vicieuze cirkel en leek in veel gevallen een valstrik. In het hele land worden gedetineerde vrouwen, transgenders en niet-binaire mensen gestraft voor menstruatie, aldus de nieuwe analyse is gepubliceerd van het Prison Policy Initiative (PPI), in samenwerking met onderzoeker Miriam Vishniac, oprichter en directeur van het Prison Flow Project, een database gericht op de toegang tot menstruatieproducten in Amerikaanse gevangenissen.
Hoewel het tuchtbeleid in de gevangenis niet direct melding maakt van periodes, identificeerde het PPI-rapport ten minste zes soorten gevangenisbeleid dat wordt gebruikt om menstruerende mensen te straffen: deze omvatten regels met betrekking tot schade aan gevangeniseigendommen, vereisten voor persoonlijke hygiëne, beperkingen op smokkelwaar, het ‘schijnen’ van ziekte en afwezigheid van een toegewezen locatie.
In Texas, waar Toon werd opgesloten, kon bijvoorbeeld ‘elk voorwerp dat de toegestane hoeveelheden in bezit had’ als smokkelwaar worden beschouwd en worden bestraft als een ‘niveau 2’-misdaad, wat de op één na ernstigste misdaadcategorie is in het tuchtstatuut van de staat. Dit kan resulteren in het verlies van kredieten voor goed gedrag die bijdragen aan het in aanmerking komen voor voorwaardelijke vrijlating, onderwijs- of werkgelegenheidskansen en andere voordelen.
De verhalen van de mensen binnenin benadrukken een bredere cultuur van controle en ontmenselijking die gedetineerde mensen ondergaan, aldus Toon en Vishniac. Dit weerspiegelt ook het gebrek aan aandacht voor de gezondheidsbehoeften van vrouwen en transgenders in het strafrechtsysteem. Gevangenissen en gevangenissen zijn grotendeels ontworpen met cisgendermannen in gedachten, aangezien zij ongeveer 90% van de gevangenispopulatie van het land uitmaken.
Mensen die vroeger in de gevangenis zaten, zoals Toon, meldden dat mannelijk gevangenispersoneel en toezichthouders niet wisten hoe menstruatie werkt. Ze lijken bijvoorbeeld niet te begrijpen waarom vrouwen meer toiletpapier consumeren dan gedetineerde cisgendermannen, of dat de kwaliteit van verschillende menstruatieproducten varieert.
“Ik wist dat ik tampons nodig had, omdat de maandverbanden die we kregen verschrikkelijk waren”, zei Toon. “Ze vallen uit elkaar in je slipje.”
Mensen die buiten de gevangenis standaardproducten uit de winkel gebruiken, ondergaan doorgaans elke dag drie tot zes tampons of maandverband gedurende een periode die zeven dagen kan duren. Maar de maandverbanden die in de gevangenissen werden verstrekt “waren niet veel nuttiger dan inlegkruisjes”, zegt Stacy Burnett, 50, die vóór haar vrijlating in 2019 drie periodes in New York vastzat. Tijdens Burnetts verblijf binnen ontving elke persoon twee pakjes van twaalf maandverband en ongeveer acht tampons per maand. Tampons waren beter voor de controle van de bloedstroom, zei Burnett, maar konden slechts dagen van lichtere stroom aan en hadden nog steeds een maandverband als back-up nodig.
“De kwaliteit van de producten die worden geleverd of beschikbaar zijn voor aankoop is doorgaans extreem slecht, zo slecht dat ze niet de beoogde functie vervullen”, zegt Vishniac, die zijn proefschrift over dit onderwerp voltooide aan de Universiteit van Edinburgh. “Mensen moeten zes maandverbanden tegelijk gebruiken om lekken te voorkomen, maar ze hebben strikte limieten voor het aantal toegestane.”
Vanwege de beperkte toegang tot menstruatieproducten en de slechte kwaliteit ervan, hebben menstruerende mensen verschillende opties:
- Ze bloeden rijkelijk door hun uniformen en lopen het risico te worden aangegeven wegens slechte hygiëne of beschadiging van gevangeniseigendommen
- Ze verzamelen en verbergen zoveel tampons als ze kunnen vinden (of kopen in de winkel) en lopen het risico te worden aangegeven wegens smokkel
- Ruil en wissel uitstrijkjes uit met andere gedetineerden – en loop het risico aangeklaagd te worden wegens ongepaste uitwisseling van eigendommen
- Ze maken hun eigen maandverband van wat ze maar te pakken kunnen krijgen: toiletpapier, vuile vodden, gescheurde stof van een T-shirt of vulling van matrassen – en riskeren zowel een infectie als een rechtszaak wegens misbruik van gevangeniseigendommen.
- Als je hun tampons en maandverband meerdere dagen gebruikt, riskeer je een infectie zoals het toxisch shocksyndroom. Veel richtlijnen raden aan om elke 4 tot 6 uur menstruatieproducten te vervangen.
Of ze zouden “smeken als honden” om meer historische producten, zei Vishniac. “Het is nog nooit zo eenvoudig geweest als het vragen om een product en het krijgen ervan, omdat medewerkers getraind zijn om elk verzoek van gevangenen in twijfel te trekken”, zei hij.
(Emily Scherer voor The 19th)
Voor Nathan Osborne opende het vragen van gevangenispersoneel om menstruatieproducten de deur naar spot en vernedering. Osborne, een 65-jarige transgenderman, werd in 1981 voor het eerst opgesloten in Californië en werd drie maanden geleden vrijgelaten. Als man had hij een ingewikkelde relatie met menstruatie en schaamde hij zich vaak.
Het hielp niet dat toen ze om menstruatieproducten vroeg, “je de indruk kreeg; je zou zeggen: ‘Oh, mannen zijn niet menstruerend, waarom heb je een tampon nodig?’ zei Osborne. Die vernedering eiste zijn tol, dus begon ze haar eigen maandverband te maken door vloeipapier strak in te wikkelen en het in zichzelf te stoppen. Vele anderen deden dat ook, zei hij, maar op een dag werd hij tijdens een huiszoeking betrapt.
“(De papierrol) stak een beetje uit. Ik had hem er niet helemaal ingestoken”, zei hij. “Dus namen ze me mee en bonden me vast en lieten de dokter bovenop me komen en me eruit trekken, omdat ze probeerden te zeggen dat het verdovende middelen waren.”
Osborne zei dat de dokter hem waarschuwde dat als hij het opnieuw deed, een infectie kon ontstaan en hem wegstuurde. Hij voelde zich geschonden door de ervaring, maar vertrok ook met een slepende vraag: Welke andere keuze had hij?
Vaak is de schadelijkste straf achter de tralies niet de officieel geschreven straf of het verlies van privileges. Dit zijn de vernederende opmerkingen van het gevangenispersoneel. Vishniac zei dat niet al het personeel deelneemt aan deze cultuur van schaamte, maar degenen die dat wel doen, zaaien een gevoel van angst dat zich verspreidt onder de vrouwengevangenissen.
Net als Osborne heeft Toon in de gevangenis vóór 2018 te maken gehad met stripzoekingen. Ze herinnert zich een dag waarop ze de gevangenis moest verlaten om een conferentie bij te wonen voor peer health docenten, gedetineerde vrouwen die de taak hadden om anderen in de gevangenis te onderwijzen over de preventie van seksueel geweld, HIV/AIDS-bewustzijn en andere gezondheidsgerelateerde onderwerpen. Het bijwonen van de conferentie was “een genoegen”, aldus Toon. Het was iets waar hij naar uitkeek.
Maar om de gevangenis te kunnen verlaten moest ze gefouilleerd worden. Toon kende de routine: zij en de andere opgesloten vrouwen kropen het kleine kamertje in dat bekend staat als de ‘strip shack’ bij de achterpoort van de gevangenis en begonnen zich uit te kleden. Meestal vereist dit proces het verwijderen van kleding, ondergoed en eventuele maandverbanden of tampons. Om te voorkomen dat ze de tampon in het bijzijn van twintig mensen moest verwijderen, zei Toon dat ze een truc had geleerd om het tamponkoord zo kort door te knippen dat het personeel het niet kon zien. Maar deze keer merkte een vrouwelijk personeelslid het extra weggegooide maandverband op dat uit Toons zak was gevallen.
‘Ik weet dat je daar een kussentje hebt.’ – “daar” is de vagina van Toon.
“Ik wil het zien” Toon herinnerde zich de woorden van de vrouwelijke agent.
‘Je gaat nergens heen voordat ik hem zie.’
“Dus hier stond ik, voor twintig vrouwen, ik hurkte neer en moest naar binnen komen”, herinnert Toon zich. “Ik moest helemaal naar beneden reiken en dat touwtje pakken en ik trok het eruit.”
Bloeddruppels vielen op de grond toen Toon zijn maandverband voor dag twee tevoorschijn haalde. De vrouwelijke agent “keek me met zoveel walging aan”, zei Toon. Toon keek naar haar vriendin Janet, bij wie de tranen over haar wangen stroomden.
Sommige steden en staten proberen deze cultuur te veranderen. In antwoord op vragen van de 19e zei een woordvoerder van het Texas Department of Criminal Justice dat de door Toon beschreven cultuur “onnauwkeurig zou zijn met betrekking tot de huidige toestand van de TDCJ.” Volgens de TDCJ-woordvoerder is de afdeling in 2019 begonnen met het bieden van onbeperkte toegang tot menstruatieproducten. De afdeling heeft ook “een uitgebreide educatieve campagne afgerond” met betrekking tot menstruatiegezondheidszorg in vrouwenfaciliteiten, zei ze, en heeft een consultant ingehuurd om met het bureau samen te werken om de diensten en programmering voor vrouwen te verbeteren.
New York, Maryland, Alabama en Colorado hebben wetgeving aangenomen die mensen in staatsgevangenissen verplicht om gratis menstruatieproducten te ontvangen, door middel van handhaving en ze zijn inconsistent geweest. Minstens veertien staten hebben een Incarcerated Women’s Dignity Act aangenomen, gericht op het verbeteren van de omstandigheden, waaronder de kwaliteit en toegankelijkheid van menstruatieproducten.
Maar Vishniac benadrukte dat één enkele wet eenvoudigweg een pleister is die de wortels van de bredere gevangeniscultuur niet aanpakt.
“Ik denk dat sommige van de grotere veranderingen die echt nodig zijn – het toezicht, de verantwoordingsplicht, de transparantie – vereisen dat we ons wat meer bezighouden met een systeem dat we echt moeilijk in twijfel kunnen trekken,” zei Vishniac. “Als we er echt zeker van willen zijn dat niemand op zichzelf bloedt of gestraft wordt voor het bloeden op zichzelf, moeten we ook begrijpen dat dit stigma, en de massale opsluiting en opslag van mensen, daar deel van uitmaakt.”
