In 2015, het negende seizoen van Dokter Wie bewees dat de keuze van Peter Capaldi als twaalfde dokter geen toevalstreffer was. Capaldi was niet alleen een fantastische versie van de Doctor; in veel opzichten belichaamde hij verschillende versies van de Doctor tegelijk. Hij had de onbeschoftheid en bruuskheid van de Eerste Dokter, de morele verontwaardiging van de Tiende Dokter en de humor van de Elfde en Vierde Dokter. Het verraadde ook een deel van de diepgewortelde intriges van de 6e en 7e Dokter, evenals de oorlogsvermoeide, PTSS-lijdende ziel van de 9e Dokter. Kortom, het genie van Peter Capaldi was om een dokter te spelen die alle voorgaande versies combineerde en tegelijkertijd de meest complexe versie van zijn interpretatie van het personage creëerde. (Het feit die als jonge man een grote fan van de show was het heeft zeker geholpen.)
En na een hoogstandje in een van de groter WHO afleveringen aller tijden (zo niet DE groter), “Gezonden vanuit de hemel”, Capaldi kreeg de kans om echt aan te tonen dat hij alle artsen (tot dat moment) in één man had. ‘Hell Bent’, uitgebracht op 5 december 2015, bevindt zich zowel toen als nu in de niet benijdenswaardige positie om de poëtische, hartverscheurende structuur van ‘Heaven Sent’ te volgen. Terwijl die aflevering over één ding ging: de dokter die omging met zijn verdriet terwijl hij vastzat in een tijdlus van oneindige dood en reïncarnatie, ging ‘Hell Bent’ over het aan elkaar knopen van alle losse eindjes, niet alleen uit seizoen 9, maar in veel opzichten, uit het hele moderne tijdperk, inclusief aspecten van de tijdperken van de 9e en 10e dokter, evenals ‘De dag van de dokter’. En hoewel ‘Hell Bent’ niet zo goed is als ‘Heaven Sent’, is het lang niet zo slecht en blijft het een van de meest onderschatte nummers. WHO einde van de moderne tijd.
Spoilers vooruit.
Na de onthulling dat de beproeving van de Doctor in ‘Heaven Sent’ het werk was van de Time Lords, waardoor hij in een confessioneel kwadrant terechtkwam, zou de grote onthulling van ‘Hell Bent’ in theorie antwoord moeten geven op de vraag ‘wat of wie is de hybride?’ Deze mysterieuze doos is waarschijnlijk een van de meest vergeetbare kenmerken van seizoen 9, en in ‘Hell Bent’ verdeelt showrunner Steven Moffat het verschil door deze vraag zowel te beantwoorden als niet te beantwoorden. Misschien was de hybride de dokter. Misschien was de hybride Lady Me (Maisie Williams). Misschien was het allemaal een leugen. En in deze oneindigheid heeft ‘Hell Bent’ sommige kijkers gefrustreerd, die hoopten op een duidelijker verband tussen de punten. (Hoewel een deel van dit gesprek vreemd genoeg de wending van Timeless Child in het 13e Doctor’s-tijdperk lijkt te voorspellen, vijf jaar in de toekomst.)
Maar als je je concentreert op de hybride kwestie, negeer je letterlijk al het andere dat geweldig is aan ‘Hell Bent’. In wezen verzoent deze aflevering eindelijk de canon van zowel ‘The End Times’ als ‘The Day of the Doctor’, waarbij de locatie van Gallifrey in een pocketuniversum wordt onthuld, evenals Rassilon (Donald Sumpter) en de generaal, een militaire leider van Time Lord gespeeld door Ken Bones, die zich herstelt in T’Nia Miller. (Dit is de eerste keer dat een mannelijke Time Lord voor de camera is geregenereerd tot een vrouwelijke incarnatie, voordat de 12e dokter in 2017 de 13e werd.)
Er wordt veel gepraat over de terugkeer van de Dokter naar Gallifrey, en voor degenen die opletten: bijna alles wat met de Tijdoorlog te maken heeft, wordt hier genoemd, van de schuur in “The Day of the Doctor”, tot Rassilon en de Generaal die de laatste dagen van de Tijdoorlog bespreken, en zelfs Murray Gold’s nieuwe arrangementen van thema’s uit het Tiende Doctor-tijdperk hier, weergegeven met een meer militaristisch gevoel.
De status van de Dokter als de ‘Coming Storm’, een angstaanjagende kracht die op de een of andere manier ook een man van vrede is, wordt in één moment duidelijk gemaakt: een Gallifreyan-soldaat zegt doodsbang: ‘Het eerste dat je opvalt aan de Oorlogsdokter is dat hij ongewapend is.’ Maar op dezelfde manier is misschien wel het beste paasei van de aflevering wanneer de dokter de opdracht krijgt om “alle wapens op je persoon neer te leggen” en de dokter een lepel op een tafel laat vallen, wat ons eraan herinnert dat hij inderdaad een lepel gebruikte in een zwaardgevecht, terug in seizoen 8, toen hij met Robin Hood duelleerde in ‘Robots of Sherwood’. Waarom hebben we niet meer van Capaldi’s zwaardgevecht met een lepel gefilmd?
De dokter en Clara nemen afscheid in “Hell Bent”.
BBC
Afgezien van de lepels had het idee zich verspreid dat mensen zelf het gevaarlijkste wapen waren WHO sinds de herlancering in 2005. En wat de combinatie van Clara (Jenna Coleman) en de 12e Doctor betreft, wordt dit idee op misschien wel de meest interessante manier tot nu toe onderzocht. Het hele seizoen door werd het idee dat Clara te gevaarlijk was geworden voor haar eigen bestwil niet zo subtiel uitgedrukt. In feite was zijn schijnbare verdwijning in ‘Face the Raven’ in theorie een gevolg van zijn roekeloosheid. Maar wat er in “Hell Bent” gebeurt, gaat eigenlijk over de dokter die er alles aan doet om Clara weer tot leven te wekken, zelfs als hij daarvoor alle regels moet overtreden.
Het thema van de aflevering sluit aan bij de uitdaging van het gezag van de dokter, zelfs tot de dood. En ook hier verdeelt Moffat het verschil over hoeveel de dokter kan doen, hoe ver hij kan gaan. Ja, hij komt ermee weg om Clara weer tot leven te wekken, maar tegen welke prijs?
Het antwoord op deze vraag is dat als de dokter zich Clara zou herinneren, ook al was het maar een beetje, hij gek zou worden en het universum zou verscheuren. En dus is de enige oplossing dat zijn geheugen wordt gewist. Dit was in zekere zin een omkering van wat er met Donna Noble (Catherine Tate) gebeurde in ‘Journey’s End’, maar nu is het de dokter aan wie de herinneringen aan een krachtige band worden ontzegd.
Gelukkig is de aflevering ingelijst met het einde klaar. We weten dat Clara nog leeft en we weten dat de dokter zijn herinnering aan haar heeft verloren. Maar het paar maakt hoe dan ook verbinding, met een regel in de pre-creditsscène die een van de beste momenten van dit tijdperk is. WHO: “Niets is verdrietig totdat het voorbij is, dan is alles verdrietig.”
Capaldi’s Doctor zou hierna meerdere keren afscheid nemen, waaronder een geheel nieuw seizoen met nieuwe metgezellen in 2017. Maar met het vertrek van Clara, die al bestond sinds het Matt Smith-tijdperk, veranderde er iets in de serie. De dokter verloor het excuus van woede en onverantwoordelijke inmenging en werd in zekere zin weer heldhaftiger. Clara’s laatste woorden tegen de dokter, geschreven op een schoolbord, weerspiegelen haar eerste woorden in het Matt Smith-tijdperk: “Rennen, slimme jongen …”
De dokter krijgt dan een nieuwe sonische schroevendraaier, een symbool van hernieuwde hoop en heldenmoed, nadat hij zijn vorige versie heeft verloren aan het begin van het seizoenhet associeerde het destijds met mislukking, pijn en schuldgevoel. Maar op de laatste momenten van ‘Hell Bent’ wordt de dokter herboren en, ontroerend genoeg, vereiste deze wedergeboorte niet eens een regeneratie.
