Het is zonder twijfel een werk van buitengewone kracht Bij Fidai Film Van Kamal Aljafari. Een boeiende productie uit 2024 Palestina, Brazilië, Frankrijk, Duitsland en Qatar. Volgens de auteur van deze tekst is het de interessantste film die niet alleen op dit festival, maar ook in de afgelopen vijf jaar is gezien.
Het is een filmisch verontrustend werk dat de laatste dag opent. Het is een film over de fragmentatie van een geplunderde herinnering, de herinnering aan een geplunderd volk. Het is een film die fundamenteel opgebouwd is rond de thema’s ruïne, ontmanteling en wederopbouw.
De historische context en het raamwerk waarin het tot stand is gekomen, zijn van fundamenteel belang:
· 1965: De Palestijnse Bevrijdingsorganisatie (PLO) richt in Beiroet een centrum op voor het verzamelen en archiveren van Palestijnse culturele documentatie, bekend als Palestina Onderzoekscentrum.
· Het Archief: Gedurende tientallen jaren van kolonialisme en conflict met Israël is dit audiovisuele archief uitgegroeid tot een divers fictief en documentair materiaal, dat voornamelijk handelt over misstanden tijdens conflicten.
· 1982: Tijdens de Israëlische invasie van Libanon werd dit archief in Israël geplunderd, verwoest, in beslag genomen en geheim gehouden.
· De aanval: Het gebouw met deze documenten werd later het doelwit van een verschrikkelijke terroristische aanslag, een van de ergste in de geschiedenis van Libanon, waarbij een autobom het hele centrum verwoestte en vooral het beeldarchief trof.
Directeur Kamal Aljafarinadat hij dit materiaal heeft opgespoord, reconstrueert hij het in een montage die dat niet is cinema verité maar iets ‘Anders’. Hij grijpt handmatig in op verschillende soorten filmmateriaal, van Super8 tot 16 mm, van magneetband tot digitaal, en vormt zo beelden en geluiden tot een samenhangend geheel.
Het is cinema met een informele inslag: Bij Fidai Film (Vertrouw me betekent “hij die zichzelf opoffert”, in de zin van a Martelaar). Het is ‘gestripte’ cinema, gedurfde cinema. Kamal grijpt handmatig in op de film en gebruikt felrood om de namen en gezichten van de gefilmde mensen te censureren. Dit wordt enerzijds gedaan om hun privacy en veiligheid te behouden, maar anderzijds fungeert het als een manier om ze te brandmerken. Het is een gebaar waarin een intrinsieke wrok wordt gevoeld.
