Joud Ahmad Al-Angar (rechts) en zijn 12-jarige neef Zain Nour herstellen van hun verwondingen nadat ze een emmer met pellets hadden gevonden en mee naar huis hadden genomen, in de veronderstelling dat dit hun gezin zou kunnen helpen. De emmer ontplofte.
Anas Baba/NPR
onderschrift verbergen
ondertiteling activeren/deactiveren
Anas Baba/NPR
GAZA CITY, Gazastrook – “De andere kinderen vertelden me dat het emmers linzen waren”, herinnert de 8-jarige Joud Ahmad Al Angar zich. Hij heeft het over de container met kleine zwarte pellets die hij en zijn neven in het puin bij hun tent in Gaza-stad vonden.
Zijn neef Zain Nour, 12, vond dat de pellets op stukjes steenkool leken. Misschien kunnen ze helpen een vuur te maken, zodat hun ouders het avondeten kunnen koken. Wat het ook was, redeneerden de jongens, misschien kon het hun families op de een of andere manier helpen.
“Toen we het terugbrachten naar de tent,” zegt Zain, “zeiden de volwassenen: ‘Breng het terug naar de plek waar je het gevonden hebt’, dus mijn neef gooide het weg en het ontplofte.”
Een telefoonvideo die kort na de explosie is gemaakt en door een familielid met NPR is gedeeld, laat zien dat Zain en Joud wankelend de plaats van de explosie verlaten, zowel schreeuwend als onder het bloed. Zains vader, Mohammad Nour, was de eerste die ter plaatse arriveerde.
“De kinderen vlogen door de lucht”, herinnert hij zich. “We vonden ze allemaal op een andere plek. Ik vond mijn zoon bloedend aan een hek hangend. Ze hadden allebei granaatscherven in hun lichaam. En ze zaten onder het stof. Mijn zoon huilde om mij.”
Twee dagen later delen Zain en Joud een bed in een kamer vol met andere patiënten in het Al-Shifa-ziekenhuis in Gaza-Stad. Hun haar is bedekt met stof en hun lichamen zijn zwart geworden door de explosie. Korsttjes ter grootte van een dubbeltje van granaatscherven van zwarte kogels bedekken hun kleine lichamen. Grotere roodachtige wonden sijpelen witte pus uit. Jouds hoofdhuid werd opengesneden en met grove hechtingen gehecht.
“Toen we in het ziekenhuis aankwamen, waren de pijnstillers achtergelaten en waren er niet veel artsen om ons te helpen”, zegt Mohammad Nour. “We hebben eindelijk wat medicijnen gevonden en zijn erin geslaagd hun wonden schoon te maken, maar aangezien er geen chirurgen meer zijn in het noorden van Gaza, wachten we op operaties om de rest van de granaatscherven uit hun lichamen te verwijderen.”
De niet-geëxplodeerde explosieven die haar zoon en kleinzoon hebben gevonden, zegt Nour, liggen ‘overal hier in Gaza. We zijn ons huis kwijt en we zijn bang om van de ene plaats naar de andere te verhuizen omdat ze overal zijn. Het puin ligt er vol mee en ze ontploffen vaak.’
Een vrouw bereidt eten voor tenten die naast puin en niet-ontplofte Israëlische bommen zijn opgezet op een voormalig militair terrein van Hamas in Gaza. Ondanks het gevaar blijven gezinnen hun dagelijkse levensactiviteiten uitvoeren vanwege een gebrek aan alternatieve huisvesting.
Youssef Alzanoun/Getty Images
onderschrift verbergen
ondertiteling activeren/deactiveren
Youssef Alzanoun/Getty Images
De mijnbestrijdingsdienst van de Verenigde Naties schattingen Tussen de 5% en 10% van de Israëlische wapens die de afgelopen twee jaar op Gaza zijn afgevuurd, zijn niet tot ontploffing gekomen, waardoor niet-geëxplodeerde munitie is achtergebleven die ten minste 328 mensen het leven heeft gekost, 24 sinds het huidige staakt-het-vuren op 10 oktober begon.
“We krijgen dagelijks telefoontjes van burgers die melding maken van niet-ontplofte bommen”, zegt Mahmoud Basal, woordvoerder van Civiele Bescherming in Gaza. “Ze worden aangetroffen in gebouwen, onder gebouwen, op daken en op straten, en deze omvatten enorme oorlogsraketten, door drones gelanceerde raketten, bommen, en de lijst gaat maar door.”
Volgens de eerste schattingen liggen er als gevolg van de twee jaar durende oorlog tienduizenden tonnen niet-geëxplodeerde bommen in heel Gaza.
‘Het probleem is’, zegt hij, ‘dat 90 procent van mijn collega’s die in staat waren deze bommen onschadelijk te maken, omkwamen bij Israëlische aanvallen.’
Dit laat specialisten als Nick Orr de taak over om niet-geëxplodeerde munitie in Gaza te lokaliseren. Hij leidt de activiteiten van de non-profitorganisatie Humanity and Inclusion in Gaza.
Een foto toont tenten die ontheemde Palestijnen beschermen te midden van de ruïnes van een Hamas-complex bezaaid met niet-ontplofte Israëlische bommen in Gaza, 19 april 2025. Ondanks het gevaar blijven gezinnen hun dagelijkse activiteiten uitvoeren vanwege een gebrek aan alternatief onderdak.
Youssef Alzanoun/Getty Images
onderschrift verbergen
ondertiteling activeren/deactiveren
Youssef Alzanoun/Getty Images
Orr zegt dat zijn werk niet gemakkelijk zal zijn op een plek die zo dichtbevolkt is als Gaza, waar hij elke keer dat er een bom wordt gevonden een veiligheidszone zal moeten afbakenen en mensen zal moeten evacueren. “We kunnen geen cordon vasthouden of een evacuatie-eclips in Gaza creëren”, zegt hij geërgerd. “Er zijn 2,4 miljoen mensen. Ik zou een cordon van 800 meter nodig hebben in Gaza-stad. Kun je je voorstellen hoe dit nu met alle wil van de wereld kan worden bereikt? Dat is onmogelijk.”
Het naoorlogse Gaza bevindt zich in een landschap dat de wereld al tientallen jaren niet meer heeft gezien, zegt hij. “Het is bijbels”, zegt hij. “En als je naar foto’s uit de Tweede Wereldoorlog van Berlijn, Parijs en Londen kijkt, is het precies hetzelfde.”
Toevallig vinden bouwploegen in steden die tijdens de Tweede Wereldoorlog zwaar zijn gebombardeerd, zoals Berlijn, 80 jaar later nog steeds regelmatig niet-geëxplodeerde munitie. Orr denkt dat het evenveel tijd zal kosten om Gaza te bevrijden.
“Je zou het oppervlak waarschijnlijk over twintig of dertig jaar kunnen opruimen, maar je zult nog twee of drie generaties lang dingen op de grond aantreffen – en waarschijnlijk in het fossielenbestand – met een hoeveelheid verontreiniging die daar nu al aanwezig is”, zegt hij.
Orr zegt dat voordat hij en zijn team kunnen beginnen met het veilig verwijderen van deze bommen uit Gaza, er een soort interne veiligheidsmacht nodig is om mensen uit hun huizen te helpen verhuizen, zodat het werk kan worden gedaan. Maar op dit moment bestaat zo’n kracht niet. Het vredesplan van president Trump roept op tot de vorming van een internationale stabilisatiemacht, maar dit kan maanden duren.
“En dan denk ik dat het een soort lappendeken wordt, waarbij we geografisch naar een gebied gaan, een evacuatiebevel uitgeven, het aan de mensen vertellen en ze vervolgens de verantwoordelijkheid geven om te verhuizen”, zegt Orr. “Maar we moeten ze ook een plek geven waar ze zich kunnen verplaatsen.”
En dat, zegt Orr, zal leiden tot meer kampen voor intern ontheemden, iets wat de inwoners van Gaza na twee jaar bombardementen al maar al te goed weten.
Een ontheemde Palestijnse vrouw zit naast puin en tenten op een militaire compound van Hamas, bezaaid met niet-geëxplodeerde Israëlische bommen in de Gazastrook.
Youssef Alzanoun/Getty Images
onderschrift verbergen
ondertiteling activeren/deactiveren
Youssef Alzanoun/Getty Images
Een hoge functionaris van de afdeling niet-ontplofte munitie van het ministerie van Binnenlandse Zaken van Gaza, die niet bevoegd was om in het openbaar te spreken, vertelde NPR dat volgens het door de VS bemiddelde staakt-het-vuren plan niet-geëxplodeerde bommen worden behandeld als onderdeel van de ontwapening van Hamas, omdat Hamas deze bommen vaak recycleert voor gebruik tegen Israël. Daarom, zo zei deze functionaris, richt het Israëlische leger zich op alle Gaza-burgers die proberen niet-geëxplodeerde Gaza-bommen te hanteren.
De functionaris vertelde NPR dat Israël en Hamas ermee instemden Egyptische teams toe te staan het opruimen van niet-geëxplodeerde munitie in Gaza te verzorgen. Toen hem werd gevraagd dit aan de NPR te bevestigen, reageerde een Israëlische militaire woordvoerder via sms met “geen commentaar”.
Terug in het Al-Shifa-ziekenhuis in Gaza-stad zeggen Zain Nour en zijn neef Joud Ahmad Al Angar dat ze twee keer zullen nadenken voordat ze weer in het puin van Gaza op zoek gaan naar voedsel en andere nuttige spullen voor hun families. Dit is een activiteit die gebruikelijk is geworden in Gaza, waar volgens het Ministerie van Volksgezondheid van Gaza de afgelopen twee jaar meer dan 64.000 kinderen zijn gedood of gewond.
De jongens zeggen dat ze hun lesje hebben geleerd.
“Nu zijn we te bang om rond te snuffelen in de gebombardeerde gebouwen”, zegt Joud, zijn gezicht vol korsten en hechtingen. ‘De volgende keer’, zegt hij, ‘blijven we heel ver weg.’
Anas Baba deed verslag vanuit Gaza-stad. Rob Schmitz deed verslag vanuit Tel Aviv, Israël. Ahmed Abuhamda heeft vanuit Caïro bijgedragen aan dit rapport en Jawak Rizkallah vanuit Beiroet.
