De Verenigde Staten hebben donderdag “krachtige en dodelijke” aanvallen uitgevoerd op militanten van de Islamitische Staat in het noordwesten van Nigeria, zo maakte de Amerikaanse president Donald Trump bekend. De aanval markeerde een grote escalatie in een offensief waar het gestreste Nigeriaanse leger al jaren mee worstelt, terwijl het strijdt tegen verschillende gewapende groepen.
Trump omschreef de militanten als ‘terroristisch uitschot’ en beschuldigde de groep ervan ‘op brute wijze vooral onschuldige christenen aan te vallen en te vermoorden’.
Trump zei dat het Amerikaanse leger “talloze perfecte aanvallen heeft uitgevoerd”, terwijl het US Africa Command (AFRICOM) later zei dat de aanval van donderdag een gezamenlijke operatie was, onderdeel van een uitwisseling van inlichtingen en strategische coördinatie tussen de twee landen.
In november gaf Trump het Amerikaanse leger opdracht zich voor te bereiden op actie in Nigeria om islamitische militante groeperingen tegen te gaan.
De door de VS gelanceerde aanvallen worden gezien als cruciale hulp voor de Nigeriaanse veiligheidstroepen, die vaak overbelast zijn en te weinig wapens hebben terwijl ze meerdere veiligheidscrises in verschillende regio’s bestrijden.
In staten als Sokoto voert het leger regelmatig luchtaanvallen uit op militante schuilplaatsen en heeft Nigeria massale rekrutering van veiligheidstroepen ondernomen.
Samenwerking met de Nigeriaanse overheid
Het Nigeriaanse ministerie van Buitenlandse Zaken zei vrijdagochtend in een verklaring dat de autoriteiten van het land “zich blijven inzetten voor gestructureerde veiligheidssamenwerking met internationale partners, waaronder de Verenigde Staten van Amerika, bij het aanpakken van de aanhoudende dreiging van terrorisme en gewelddadig extremisme.”
“Dit heeft geleid tot gerichte aanvallen op terroristische doelen in Nigeria via luchtaanvallen in het noordwesten”, aldus de verklaring.
President Bola Ahmed Tinubu benadrukte dat er sprake is van religieuze tolerantie in het land en zei dat veiligheidsproblemen mensen treffen “ongeacht religie en regio”.
Trump heeft Nigeria eerder aangewezen als een “land van bijzonder belang” vanwege de “existentiële dreiging” die het vormt voor de christelijke bevolking. De benoeming van de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken voorziet in sancties tegen landen “die zich bezighouden met ernstige schendingen van de godsdienstvrijheid”.
Volgens bewoners en veiligheidsanalisten treft de veiligheidscrisis in Nigeria zowel christenen, die in het zuiden de overhand hebben, als moslims, die in het noorden de meerderheid vormen.
Volgens Acled, een groep die politiek geweld over de hele wereld analyseert, hebben jihadistische groepen zoals Boko Haram en de Islamitische Staat van West-Afrika al meer dan tien jaar grote schade aangericht in het noordoosten van Nigeria, waarbij duizenden mensen omkwamen, maar de meesten van hen waren moslims.
Gewapende groepen die actief zijn in Nigeria, het dichtstbevolkte land van Afrika, omvatten ten minste twee aan Islamitische Staat gelieerde organisaties: Islamitische Staat West-Afrika, een uitloper van Boko Haram die voornamelijk in het noordoosten opereert, en de minder bekende Shahel Provincie (ISSP), plaatselijk bekend als Lakurawa, met een sterke aanwezigheid in het noordwesten.
De Amerikaanse en Nigeriaanse autoriteiten hebben niet gespecificeerd welke organisatie het doelwit was.
De onveiligheid in Nigeria is geworteld in sociale kwesties
Analisten wijzen erop dat de veiligheidscrisis in Nigeria meer een bestuursprobleem is dan een puur militair probleem.
De motieven voor aanvallen variëren, maar gewapende groepen profiteren vaak van de afwezigheid van staats- en veiligheidstroepen uit afgelegen gebieden, waardoor rekrutering wordt vergemakkelijkt. Er zijn aanwijzingen dat deze gebieden tot de gebieden behoren met de hoogste niveaus van armoede, honger en werkloosheid in het land.
De Nigeriaanse minister van Defensie Christopher Musa heeft eerder gezegd dat militaire actie slechts 30% dekt van wat nodig is om de veiligheidscrisis van het land op te lossen, terwijl de resterende 70% afhankelijk is van goed bestuur.
“De afwezigheid van de staat in afgelegen gemeenschappen maakt het gemakkelijk voor niet-statelijke actoren om zichzelf aan het volk te presenteren als de beste alternatieve regering”, aldus Samuel.
