Ethiopië De premier houdt van grote projecten. Nu de megadam in de Nijl voltooid is, plant Abiy Ahmed nu de grootste luchthaven van Afrika en een kerncentrale. Maar de oorlogsdreiging keert terug terwijl het geheel door land omgeven land op zoek gaat naar zijn meest gewaagde prestatie tot nu toe: toegang tot de zee.
De premier prees de transformatie van het land eind oktober in een parlementaire toespraak. De hoofdstad, Addis Abeba, heeft een enorme ontwikkeling doorgemaakt. DE Grote Ethiopische Renaissancedam het werd in juli ingehuldigd. Abiy noemde het “een voorbode van de dageraad van morgen” die een einde zal maken aan de afhankelijkheid van buitenlandse hulp voor het op een na meest bevolkte land van Afrika. Het land is een van de grootste ontvangers van hulp ter wereld.
Maar er liggen meerdere uitdagingen in het verschiet die de economie, die een van de sterkste groeicijfers op het continent heeft gekend, ernstig kunnen schaden.
De regering van Abiy is vastbesloten de toegang tot de Rode Zee terug te winnen, die Ethiopië verloor toen Eritrea zich in 1993 na tientallen jaren van guerrillaoorlog losmaakte.
De landen sloten de afgelopen jaren vrede door Abiy een Nobelprijs voor de Vrede toe te kennen en verenigden zich vervolgens voor een verwoestende oorlog tegen de Ethiopische Tigray-regio. Nu zijn de spanningen terug.
In juni beschuldigde Eritrea Ethiopië ervan een ‘langlopende oorlogsagenda’ te hebben, gericht op het veroveren van zijn Rode Zeehavens. Ethiopië staat erop vreedzaam toegang te krijgen tot de zee.
Ethiopië zei onlangs dat Eritrea zich “actief voorbereidt om de oorlog eraan te verklaren.” Ook beschuldigde hij Eritrea ervan Ethiopische rebellengroepen te steunen.
Magus Taylor, adjunct-directeur Hoorn van Afrika bij de International Crisis Group, noemde de spanningen zorgwekkend.
“Er bestaat een kans op fouten of misrekeningen”, zei hij. “En de situatie zou de komende maanden nog erger kunnen worden.”
Egypte is voor bijna al zijn drinkwater afhankelijk van de Nijl en heeft zich fel verzet tegen de Grand Ethiopische Renaissance Dam, omdat deze de aanvoer zou bedreigen. Egypte en Ethiopië speelden verschillende rondes onbesliste gesprekken om het gebruik van de dam te reguleren, vooral in tijden van droogte.
Sinds de inauguratie van de dam heeft Caïro zijn retoriek tegen Ethiopië aangescherpt. In september verklaarde hij dat hij zich “het recht voorbehoudde om alle noodzakelijke maatregelen te nemen… om de existentiële belangen van zijn volk te verdedigen.”
Ethiopië zegt dat de dam van cruciaal belang is voor de ontwikkeling van het land, omdat het miljoenen mensen uit de armoede wil halen.
Egypte heeft ook geprobeerd de spanningen tussen Ethiopië en zijn buurlanden uit te buiten. Het land heeft de veiligheidsbanden met Eritrea aangehaald en een veiligheidspact getekend met Somalië, dat vorig jaar furieus reageerde toen Ethiopië een havenovereenkomst getekend met de afgescheiden regio Somaliland, waarover Somalië de soevereiniteit claimt.
De oorlog in de Tigray-regio van Ethiopië eindigde met een vredesakkoord eind 2022, maar de twee grootste regio’s van het land – Amhara en Oromia – worden geteisterd door op etnische basis gebaseerde opstanden die de interne veiligheid bedreigen.
Zowel de losjes georganiseerde militiegroep Fano in Amhara als het Oromo Bevrijdingsleger Oromia beweren degenen te vertegenwoordigen die door de federale overheid worden onderdrukt.
Getuigen maakten melding van bloedbaden en andere buitengerechtelijke executies door alle partijen. Ontvoering voor losgeld is gemeengoed geworden, en humanitaire hulporganisaties hebben moeite om in voorraden te voorzien.
Amnesty International heeft de cyclus van geweld omschreven als een “draaideur van onrecht”.
Ondertussen dreigt het vredesakkoord voor Tigray af te brokkelen. In de zuidelijke gebieden van Tigray zijn er botsingen geweest tussen regionale strijdkrachten en lokale milities die banden hadden met de federale overheid. De heersers van Tigray hebben de federale regering ervan beschuldigd de overeenkomst “openlijk te schenden” nadat een drone-aanval hun strijdkrachten had getroffen.
De regering van Abiy beschuldigt de heersers van Tigray nu van samenspanning met Eritrea.
De onveiligheid staat in schril contrast met de sfeer in Addis Abeba, waar Abiy miljarden dollars heeft uitgegeven aan een make-over die onder meer de aanleg van fietspaden, een conferentiecentrum, parken en musea omvatte.
De premier wil de hoofdstad, die nu al de thuisbasis is van het continentale orgaan de Afrikaanse Unie en een van de drukste luchthavens van Afrika, omvormen tot een knooppunt voor toeristen en internationale investeerders.
Hij bracht de Ethiopische munt op de markt, opende de banksector en lanceerde een effectenbeurs – allemaal dramatische stappen voor een land waar de economie lange tijd eigendom is geweest van en beheerd wordt door de staat.
Dankzij de hervormingen kon Ethiopië vorig jaar een reddingspakket van 3,4 miljard dollar uit het Internationaal Monetair Fonds veiligstellen. Maar beleggers zijn op hun hoede voor de binnenlandse onzekerheid in Ethiopië en de spanningen met de buurlanden.
De armoede is intussen alarmerend toegenomen. Volgens de Wereldbank leeft nu ongeveer 43% van de Ethiopiërs onder de armoedegrens, tegen 33% in 2016, twee jaar voordat Abiy aan de macht kwam. Dit is gedeeltelijk te wijten aan de stijgende voedsel- en brandstofprijzen, maar ook aan de defensie-uitgaven die een groter deel van de Ethiopische begroting in beslag nemen.
Het gevoel van welvaart in Addis Abeba wordt niet gedeeld door de Ethiopische regio’s, zegt Taylor van de International Crisis Group.
“Abiy heeft een stevige greep op het land in het centrum, maar dan heb je ook conflicten in de periferie, deels gebaseerd op gevoelens van onrechtvaardigheid – dat zij arm zijn en het centrum rijk”, zei hij. “Dus we verwachten dat dit soort instabiliteit in deze gebieden zal voortduren.”
___
Lees meer over Afrika en ontwikkeling: https://apnews.com/hub/africa-pulse
___
De Associated Press ontvangt financiële steun voor de mondiale gezondheidszorg en ontwikkeling in Afrika van de Gates Foundation. De AP is als enige verantwoordelijk voor alle inhoud. Vind AP’s standaard om samen te werken met filantropische organisaties, een lijst met supporters en gefinancierde dekkingsgebieden AP.org.
