IHet is twintig jaar geleden dat Guitar Hero in Noord-Amerika werd gelanceerd, en daarmee ook de tools waarmee de gewone speler een rockster kan worden. Niet letterlijk natuurlijk, maar vertel dat eens aan iemand die de vier minuten durende gitaarsolo van Free Bird voor een vol huiskamerpubliek tot een goed einde bracht.
Guitar Hero, ontwikkeld door Harmonix, uitgegeven door RedOctane en geïnspireerd door Konami’s GuitarFreaks, gaf spelers een gitaarvormige controller waarmee ze gekleurde noten konden matchen die in de maat van een nummer over het scherm scrolden. Elke riff of sequentie correspondeerde met specifieke noten, waardoor het gevoel van een authentiek optreden ontstond.
Harmonix had zich eerder beziggehouden met ritmegames met de PlayStation 2-titels Frequency en Amplitude toen het samenwerkte met RedOctane, dat Activision in 2006 kocht. Samen legden ze de basis voor een onwaarschijnlijke miljardenfranchise die een grote impact had op veel van de artiesten die er te zien waren, en tientallen jaren oude bands als Cheap Trick, Kansas en Lynyrd Skynyrd introduceerde bij miljoenen jongere gamers.
Michael Dornbrook, voormalig COO van Harmonix, herinnert zich de aanvankelijke financiële uitdagingen bij het licentiëren van de opnames – ook al gebruikten de eerste twee games meestal covers – maar ook hoe hun onderhandelingsmacht veranderde zodra de game een succes was.
“We hebben alle muziek opnieuw opgenomen omdat het dollarbedrag zo hoog was”, zegt hij. “Zelfs met alleen de publicatierechten was het bijna onmogelijk. We konden bands als The Who niet krijgen – RedOctane had vrijwel geen geld en we waren er behoorlijk van overtuigd dat het zou mislukken. Maar toen Guitar Hero eenmaal van de grond kwam en de platenverkoop en het hoorspel toenamen, wilde iedereen er deel van uitmaken.”
Hij voegt eraan toe: “Een van de verbazingwekkende dingen was het aantal ouders dat contact met ons opnam en ons bedankte omdat ze hun kinderen kennis hadden laten maken met de muziek waar ze van hielden. Het werd een kwestie van meerdere generaties.”
De Noord-Ierse bluesrockband The Answer was nooit opgenomen in de Guitar Hero World Tour-game van 2008. Gitarist Paul Mahon herinnert zich hoe de serie klassieke rock terugbracht: “Guitar Hero bood een groter, jonger publiek. Het werd over het algemeen gezien als muziek die verouderd was, maar toen het in het spel werd opgenomen en tieners het ontdekten, werd het plotseling cool. Dat legitimeerde het en nam het label ‘dad rock’ weg. gaf al onze muziek een nieuw leven. “
In 2008 was het debuutalbum van Answer nog steeds niet uitgebracht in de Verenigde Staten, wat betekent dat de game een belangrijk ontdekkingsmiddel voor de band was tijdens een Noord-Amerikaanse tournee ter ondersteuning van AC/DC. “Hun crew speelde Never Too Late in de tourbus, en sommigen kenden ons van Guitar Hero”, zegt Mahon.
Rockzwaargewichten profiteerden al snel van de populariteit van de serie, waarbij Aerosmith, Metallica en Van Halen te zien waren in speciale spin-offtitels die zich concentreerden op de catalogus van elke band en de bijbehorende rock-‘n-roll-kennis, beelden en mythologie. In het geval van Guitar Hero: Aerosmith zou de band meer geld hebben verdiend dan elk van hun andere studioalbums. In de eerste week werden er meer dan een half miljoen exemplaren van verkocht, terwijl de verkoop van de muziek van Aerosmith met wel 40% steeg in een tijd waarin de gevestigde orde van de muziekindustrie het was al aan het instorten in een veranderend landschap.
De serie blijft behendig fanatisme onder zijn fans inspireren. Eerder dit jaar, streamer CarnyJared voltooide een indrukwekkende poging van DragonForce’s Through the Fire and Flames, een notoir moeilijk power-metal nummer gepopulariseerd door Guitar Hero, op Clone Hero, een freeware game met vrijwel identieke gameplay maar een groot aantal aanpassingsmogelijkheden. Dit stuk is uitdagend genoeg in de expertmodus, laat staan gespeeld op dubbele snelheid en zonder ook maar één van de bijna 4.000 noten te missen. CarnyJared zei dat het negen maanden oefenen kostte.
Een verbazingwekkende prestatie, maar wanneer pak je een echte gitaar op? “Het maakt eigenlijk niet uit, want je kunt (dat nummer) niet binnen negen maanden spelen! Er is geen enkele kans”, zegt DragonForce-gitarist Herman Li, die de gamewereld en de echte wereld als heel gescheiden beschouwt. “Guitar Hero is een leuk, fantasiespel. Als je Call of Duty speelt, betekent dat niet dat je een echt wapen moet kopen en ten strijde moet trekken.”
DragonForce had al een succesvolle tour achter de rug toen Through the Fire and Flames verscheen in Guitar Hero III: Legends of Rock, maar Li zegt dat ze hierdoor een begrip zijn geworden. “Ik herinner me dat het platenlabel me belde om te vertellen dat we als een gek albums verkochten”, zegt hij. “Het ontplofte tijdens de volgende tour en we speelden vlak voor de headliners Slipknot en Disturbed op het Mayhem-festival.”
In feite was de bekendheid van DragonForce door Guitar Hero zo immens dat het al het andere van de band dreigde te overschaduwen. Vorig jaar werd het nummer gebruikt in een trailer voor Despicable Me 4. “Vroeger dacht ik daar anders over, maar ik heb er vrede mee”, zegt Li. “Als je maar naar één DragonForce-nummer luistert, is het absoluut geweldig – iedereen heeft zijn eigen muzikale reis en ik ben blij dat we deel hebben uitgemaakt van de levens van mensen.”
De beste marketing, of het nu om auto’s, kleding of videogames gaat, gaat verder dan het verkopen van iets: het roept een verlangen op. Heeft Guitar Hero hier gebruik van gemaakt? “Dit is precies wat we probeerden te creëren”, zegt Dornbrook. “Die sensatie van het zijn van een rockster op het podium. Vanaf dag één hadden Alex (Rigopulos) en Eran (Egozy), medeoprichters van Harmonix, het gevoel dat er een instinctief menselijk verlangen is om muziek te maken en ze wilden technologie gebruiken om mensen daartoe in staat te stellen.”
De meeste Guitar Hero-games zijn tussen 2005 en 2010 in slechts vijf jaar uitgebracht, inclusief de spin-offs DJ Hero, compleet met draaitafelcontroller, en Band Hero, de twee games die in 2009 met een tussenpoos van een week werden uitgebracht: Dornbrook zegt dat “Activision beroemd is vanwege het verbranden van franchises, ze hebben de neiging om het te overdrijven.” Vervolgens nam de belangstelling van de uitgever voor plastic instrumenten af, afgezien van een korte heropleving in 2015 met Guitar Hero Live.
Games als Clone Hero en Fortnite Festival hebben de scene levend gehouden, en er komt binnenkort iets van de oorspronkelijke uitgever: RedOctane Spellen,,een nieuwe studio die “in productie is gegaan met zijn op ritme gebaseerde debuuttitel.” De oorspronkelijke medeoprichters Kai en Charles Huang zijn beiden betrokken als speciale adviseurs. Is de wereld klaar om een nieuw spel in de geest van Guitar Hero te omarmen?
“We dachten dat die games op Madden zouden kunnen lijken, waar je ze elk jaar kunt updaten”, zegt Dornbrook. “Er is zoveel nieuwe muziek die evergreen zou kunnen worden, dus ik ben altijd optimistisch geweest. Er is geen reden waarom het niet door kan gaan met nieuwe generaties.”
