Paus Leo brengt een boodschap van vrede naar Libanon nadat hij Turkije heeft verlaten

Paus Leo XIV sloot zijn bezoek aan Turkije zondag af voordat hij naar Libanon vertrok, waar hij van plan was een boodschap van hoop te brengen aan zijn lijdende volk en een cruciale christelijke gemeenschap in het Midden-Oosten te versterken. Hij preekte op een soortgelijke manier boodschappen van vrede en eenheidbinnen zijn eigen katholieke gemeenschap en, meer in het algemeen, tijdens zijn eerste verblijf in Türkiye.

Leone had twee belangrijke afspraken in Istanbul voordat hij naar Beiroet vloog: een gebed in de Armeense Apostolische Kathedraal en een goddelijke liturgie met de oecumenische patriarch Bartholomeüs, geestelijk leider van de orthodoxe christenen in de wereld, wiens uitnodiging om een ​​belangrijk christelijk jubileum te herdenken de aanleiding was voor Leone’s bezoek.

Leo ging de Armeense kathedraal binnen in een wolk van wierook terwijl een koor zong. Hij prees het ‘moedige christelijke getuigenis van het Armeense volk door de geschiedenis heen, vaak in tragische omstandigheden’. Het was een verwijzing naar de massamoord op Armeniërs tijdens de Eerste Wereldoorlog door de Ottomaanse Turken.

Paus Franciscus had het bloedbad een ‘genocide’ genoemd, wat Turkije boos maakte, dat ontkent dat er een genocide heeft plaatsgevonden. Leo was diplomatieker in zijn woorden op Turkse bodem.

In Türkiye bezocht de paus ook die in Istanbul Blauwe Moskeeeen historisch bouwwerk uit het Ottomaanse tijdperk dat een populaire plek voor toeristen is geworden.

“De paus bezocht de moskee in stilte, in een geest van reflectie en luisteren, met diep respect voor de plaats en het geloof van degenen die daar in gebed waren verzameld”, staat in een verklaring van het persbureau van de Heilige Stoel. Hij werd vergezeld door de Turkse minister van Cultuur en Toerisme Mehmet Nuri Ersoy, de provinciale moefti van Istanbul Emrullah Tuncel en de groot-imam van de Sultan Ahmed-moskee (de Blauwe Moskee) Kurra Hafız Fatih Kaya.

Tijdens de tweede etappe van zijn eerste pauselijke reis zal Leo Libanon bezoeken in een precaire tijd voor het kleine mediterrane land na jaren van opeenvolgende crises. Hij houdt zich aan een belofte van paus Franciscus, die hem al jaren wilde bezoeken, maar dat niet kon doen omdat zijn gezondheid achteruitging.

Franciscus citeerde vaak Johannes Paulus II, die in 1989 zei dat Libanon meer was dan alleen een land. Het was een ‘boodschap’, een boodschap van broederschap en samenleven. In het Libanese systeem van machtsdeling is de president van het land altijd een maronitische christen, de premier een soennitische moslim en de voorzitter van het parlement een sjiiet.

Libanon, een land met een moslimmeerderheid waar ongeveer een derde van de bevolking christen is, is altijd een prioriteit geweest voor het Vaticaan, een bastion voor christenen in de hele regio. Na jaren van conflict zijn de christelijke gemeenschappen die dateren uit de tijd van de apostelen gekrompen.

Van Leo werd verwacht dat hij zou proberen Libanezen aan te moedigen die vinden dat hun leiders hen in de steek hebben gelaten, en dat hij Libanese christenen zou aanmoedigen om te blijven of, als ze al naar het buitenland zijn verhuisd, naar huis terug te keren.

“De Heilige Vader komt op een heel moeilijk moment voor Libanon en voor onze regio”, zei Mgr. George, aartsbisschop van de Melkitische Grieks-katholieke Archeparchy van Beiroet. De Libanezen maken zich zorgen over de toekomst, zei hij, en vrezen nog steeds een mogelijke terugkeer naar een totale oorlog met Israël.

“In deze moeilijke tijd is het bezoek van de paus een teken van hoop. Het laat zien dat Libanon niet vergeten wordt”, vertelde hij vóór het bezoek aan verslaggevers.

In 2019 stortte het munt- en banksysteem van het land in en veel Libanezen zagen hun spaargeld verdampen. De financiële crisis heeft tekorten aan elektriciteit, brandstof en medicijnen veroorzaakt.

Een andere ramp vond plaats in 2020, toen honderden tonnen verkeerd opgeslagen ammoniumnitraat in de haven van Beiroet explodeerden in een explosie die omliggende wijken trof, waarbij 218 mensen om het leven kwamen, duizenden gewond raakten en miljarden dollars aan schade werd veroorzaakt.

Het hoogtepunt van Leo’s Libanese bezoek zal komen op zijn laatste dag, 2 december, wanneer hij tijd zal doorbrengen in stil gebed op de plaats van de explosie op 4 augustus 2020 en enkele van de slachtoffers zal ontmoeten.

Libanese burgers waren woedend over de explosie, die het resultaat leek te zijn van nalatigheid van de overheid bovenop de economische crisis. Maar onderzoeken zijn herhaaldelijk vastgelopen en vijf jaar later zijn er nog geen ambtenaren veroordeeld.

Er bestaat hoop onder de Libanezen dat Leo verantwoording zal eisen van de politieke klasse in Libanon en erop zal aandringen dat er geen vrede kan zijn zonder waarheid en gerechtigheid.

Een ander belangrijk moment zal komen wanneer Leo de jonge Libanees ontmoet. Er wordt van hem verwacht dat hij hen bemoedigende woorden zal uitspreken tijdens hun tien jaar durende ontsnapping naar het buitenland, terwijl hij ook hun desillusie over de mislukkingen van generaties vóór hen zal erkennen.

Na de door Hamas geleide aanval op Zuid-Israël op 7 oktober 2023, die de aanleiding vormde voor de oorlog in Gaza, raakte de Libanese militante groepering Hezbollah een conflict op laag niveau met Israël aangegaan, dat in september 2024 escaleerde tot een volwaardige oorlog, waarbij in Libanon meer dan 4.000 mensen om het leven kwamen en wijdverspreide vernietiging werd veroorzaakt.

Ondanks een door de VS bemiddeld staakt-het-vuren dat het conflict twee maanden later officieel beëindigde, gaat Israël door met het lanceren van bijna dagelijkse luchtaanvallen waarvan het zegt dat ze bedoeld zijn om de wederopbouw van Hezbollah te voorkomen.

De paus “komt om ons te zegenen en ter wille van de vrede”, zei Farah Saadeh, een inwoner van Beiroet die langs de waterkant van de stad liep. “We moeten afwachten wat er gebeurt nadat hij vertrekt, en hopelijk gebeurt er niets nadat hij vertrekt.”

Vóór de aankomst van Leone had Hezbollah er bij de paus op aangedrongen zijn “afwijzing van het onrecht en de agressie” waaraan het land wordt blootgesteld, uit te spreken. Het was een verwijzing naar Israëlische aanvallen. De groep riep haar aanhangers ook op om zich te gaan opstellen langs de weg die het pauselijke konvooi van het vliegveld naar het presidentiële paleis zal nemen om hun respect te betuigen.

Hezbollah – een overwegend sjiitische groepering – heeft een bondgenootschap gesloten met verschillende christelijke politieke groeperingen in het land, waaronder de Vrije Patriottische Beweging en de Marada-beweging.

De christelijke partij met het grootste parlementaire blok, de Libanese strijdkrachten, is echter een tegenstander van Hezbollah en heeft kritiek geuit op de groep omdat deze het land in een oorlog met Israël heeft meegesleept.

In buurland Syrië zijn honderdduizenden christenen gevlucht tijdens de veertien jaar durende burgeroorlog in het land.

De voormalige autocraat van het land President Bashar Assad is afgezet in een offensief onder leiding van islamitische rebellen afgelopen december. Sindsdien hebben zich incidenten van sektarisch geweld en enkele aanvallen tegen religieuze minderheden voorgedaan, waaronder een zelfmoordaanslag op een kerk in Damascus in juni.

Hoewel de nieuwe regering de aanvallen op minderheden heeft veroordeeld, beschuldigen velen haar ervan de andere kant op te kijken of niet in staat te zijn geallieerde gewapende groepen onder controle te houden.

Een delegatie van ongeveer 300 Syrische christenen, onder leiding van een Melkitische Grieks-katholieke priester, zou naar Libanon reizen om een ​​bijeenkomst tussen Leo en jeugdgroepen bij te wonen en te bidden tijdens een openbare mis aan de waterkant van Beiroet.

“We hebben iemand als de paus nodig die ons hoop als christenen komt geven” in een tijd van “angst voor een onbekende toekomst”, zegt Dima Awwad, 24, een van de leden van de delegatie. “We hopen dat de paus Syrië zal bezoeken zoals hij Libanon bezocht, om de mensen gerust te stellen en het gevoel te geven dat wij als oosterse christenen aanwezig zijn en dat we op deze plek moeten zijn.”