Paus Leo XIV brengt tijdens de mis in Beiroet een vredesboodschap over aan 150.000 mensen

BEIROET- Terwijl een regenboog de vroege ochtendhemel sierde, verzamelden tienduizenden zich dinsdag aan de waterkant van Beiroet om deel te nemen aan openbare gebeden onder leiding van paus Leo XIV – het hoogtepunt van een internationaal debuut waarbij de in de VS geboren paus herhaaldelijk opriep tot vrede in een tijd van escalerende oorlog.

Terwijl hij een menigte van ongeveer 150.000 mensen toesprak – waaronder een groot deel van de Libanese politieke klasse – omschreef Leo zichzelf als “een pelgrim van hoop in het Midden-Oosten”. Hij smeekte “God om het geschenk van vrede voor dit geliefde land dat wordt gekenmerkt door instabiliteit, oorlogen en lijden”.

Het was een boodschap die een diepe weerklank vond hier in Libanon, een land dat de afgelopen jaren meer van deze drie gebeurtenissen heeft meegemaakt.

In 2019 stortte de economie in, waardoor de munt met meer dan 98% devalueerde en het spaargeld van de meeste mensen bijna werd weggevaagd.

Een jaar later ontplofte 2.750 ton ammoniumnitraat, opgeslagen in de haven van Beiroet, waarbij honderden mensen om het leven kwamen en grote delen van de Libanese hoofdstad werden verwoest. De ramp, die te wijten is aan grove nalatigheid op alle bestuursniveaus, is emblematisch geworden voor de endemische corruptie in Libanon, maar er is nog geen enkele functionaris aangeklaagd.

Toen kwam de oorlog tussen Israël en de Libanese sjiitische militante groepering Hezbollah in 2023. Een door de VS bemiddeld staakt-het-vuren in november 2024 zou een einde moeten maken aan de vijandelijkheden, maar ruim een ​​jaar later bezet Israël nog steeds delen van Zuid-Libanon en voert het bijna dagelijks luchtaanvallen uit – maatregelen die het van vitaal belang acht om de wederopbouwpogingen van Hezbollah te dwarsbomen. (Een week voor Leo’s aankomst raakten Israëlische gevechtsvliegtuigen een appartement aan de rand van Beiroet, waarbij de hoogste militaire commandant van Hezbollah werd vermoord.)

Ondanks deze beproevingen en de groeiende angst dat het conflict met Israël opnieuw zou kunnen oplaaien, was de sfeer tijdens Leo’s verblijf in Libanon er een van gejubel, waarbij velen geloofden dat de aanwezigheid van de paus een afschrikmiddel zou zijn tegen elke aanval.

De vieringen begonnen inderdaad op het moment dat hij aankwam, waarbij kerkklokken door het hele land zijn aankomst aankondigden Kalkoen op zondag. Tijdens het driedaagse bezoek, in elke fase van het drukke schema van de paus, verhinderde noch de stromende regen, noch de brandende zon mensen om langs de straten te staan, te huilen en de pauselijke processie te overladen met rozenblaadjes, rijst en zelfs duiven.

En in een land waar religie vaak samensmelt met politiek, met verwoestende gevolgen (zoals gebeurde tijdens de vijftien jaar van de Libanese burgeroorlog), trok het pauselijke bezoek niet alleen christenen aan – die deel uitmaken van Rongeveer een derde van de bevolking van het land, maar ook van leden van andere religies. Hezbollah kwam ook in actie, waarbij een fanfare van de jeugdafdeling van de groep speelde terwijl de paus door de door Hezbollah gedomineerde wijken van de hoofdstad liep.

“Natuurlijk vieren we hier allemaal feest. Dit is de paus die naar Libanon komt. Je kunt het niet missen”, zei George Abinader, een 20-jarige student die samen met zijn moeder, Najat Abinader, de mis aan het water bijwoonde. ‘Allemaal sekten. Dit is het echte Libanon.’

Net als vele andere aanwezigen geloofde Najat Abinader dat de paus internationaal een krachtig voorstander van Libanon zou zijn, maar ze wilde dat zijn woorden ook in eigen land effect zouden hebben.

“Vandaag voelen we ons allemaal vredig. Morgen kan dit allemaal veranderen, maar onze hoop is dat politici hier deze boodschap serieus nemen”, zei hij.

Kinderen verkleed als kardinalen verzamelen zich in het De La Croix-ziekenhuis in een buitenwijk van Beiroet voorafgaand aan het bezoek van paus Leo XIV op 2 december 2025.

(Andrea Solaro/AFP/Getty Images)

Ondanks Leo’s reputatie als onderdaniger paus dan zijn voorganger, Paus Franciscusde zeventigjarige Chicagoan leek op dat moment geprikkeld. Hij bezocht religieuze heiligdommen, bezocht vakantiebijeenkomsten en nam deel aan een multireligieuze dialoog tussen christelijke en interreligieuze leiders, waarbij hij toespraken hield in het Engels en Frans en af ​​en toe Arabische zinnen gebruikte om goedkeurend te klappen.

Zijn laatste dag in Libanon begon met een bezoek aan het De La Croix-ziekenhuis, een instelling gespecialiseerd in de behandeling van patiënten met psychische problemen. Vervolgens verhuisde hij naar de haven, waar hij sprak met enkele familieleden van de 218 mensen die omkwamen bij de explosie van 2020 en een stille wake hield tussen de ruïnes.

Terwijl de pausmobiel zich een weg baande van de haven naar de waterkant, botsten mensen tegen metalen barricades om een ​​beter uitkijkpunt te krijgen voor smartphonevideo’s.

Toen hij op het podium arriveerde, had het evenement de sfeer van een rockconcert, waarbij mensen met Libanese en Vaticaanse vlaggen zwaaiden op muziek van een nabijgelegen orkest.

Net als in andere toespraken aarzelde Leo niet om te praten over het kwaad dat Libanon overkomt. “De schoonheid ervan”, zei hij, “wordt overschaduwd door armoede en lijden”, samen met een “fragiele en vaak onstabiele politieke context, de dramatische economische crisis die op u drukt en het geweld en de conflicten die oude angsten opnieuw hebben aangewakkerd”.

Mensen die de vlaggen van het Vaticaan en Libanon dragen, verzamelen zich in het De La Croix-ziekenhuis in afwachting van het bezoek van de paus aan de faciliteit.

(Andrea Solaro/AFP/Getty Images)

“Laten we het pantser van onze etnische en politieke verdeeldheid opzij leggen, laten we onze religieuze bekentenissen openstellen voor wederzijdse ontmoeting en laten we in ons hart de droom van een verenigd Libanon nieuw leven inblazen. Een Libanon waar vrede en gerechtigheid regeren, waar iedereen elkaar als broeders en zusters erkent”, zei hij.

Hij voegde eraan toe dat het Midden-Oosten “nieuwe benaderingen nodig heeft om de mentaliteit van wraak en geweld te verwerpen” en dat “het pad van wederzijdse vijandigheid en vernietiging in de verschrikkingen van de oorlog te lang is afgelegd.” Hij heeft niet gesproken over de oprichting van een Palestijnse staat, maar heeft de afgelopen maanden de tweestatenoplossing gesteund, waartegen Israël zich verzet.

Philippe Zarzour, een 59-jarige zelfbenoemde vastgoeddeskundige, luisterde naar de homilie. Hij zei dat de grote menigte het belang van de boodschap van de paus aantoonde.

“Dit is een referendum. Wij zijn een natie die vrede wil. Geen oorlog meer”, zei hij.

Zarzour was echter realistisch over wat de paus kon doen.

“Kan het dingen veranderen?” vroeg hij. ‘Hij helpt mensen de weg te zien. Maar verder? Wat is hij, Jezus Christus?’

Leone richtte ook een boodschap aan de christenen van de Levant, die hun aanwezigheid de afgelopen decennia hebben zien teruglopen tot ongeveer 5% van de bevolking van het Midden-Oosten.

‘Als de resultaten van uw inspanningen voor vrede maar langzaam aankomen, nodig ik u uit uw blik op te heffen naar de Heer die komt’, zei hij.

“Christenen van de Levant, burgers in alle opzichten van deze landen, ik herhaal jullie: moed! De hele Kerk kijkt jullie aan met genegenheid en bewondering”.

In zijn laatste toespraak, op het asfalt voor vertrek, uitte hij zijn spijt dat hij het zuiden van het land, dat volgens hem “momenteel in een staat van conflict en onzekerheid verkeert”, niet heeft kunnen bezoeken.

“Mogen de aanvallen en vijandelijkheden ophouden”, zei hij. “We moeten erkennen dat gewapende strijd geen enkel voordeel oplevert. Hoewel wapens dodelijk zijn, zijn onderhandeling, bemiddeling en dialoog constructief.”

Enkele ogenblikken nadat zijn vliegtuig was opgestegen, was het vertrouwde gezoem van Israëlische drones, die afwezig waren tijdens het bezoek van de paus, opnieuw te horen boven de hoofdstad.