Er is een verschil uiteraard tussen ‘wat muziek spelen’ en ‘naar muziek luisteren’. De eerste is gewoon een leuke manier om de stilte te verstoren terwijl je een taak uitvoert, terwijl de laatste een manier is om je mee te nemen naar een wereld van emoties en uitdrukkingen. Hieruit volgt dat hoewel eerstgenoemde geen uitzonderlijk kwaliteitsniveau vereist om effectief te zijn, laatstgenoemde er enorm baat bij heeft om zo dicht mogelijk bij de oorspronkelijke bedoelingen van de kunstenaar te klinken. Voor digitale muziek is dit verliesvrije audio.
Misschien heb je de laatste tijd meer gehoord over verliesvrije audio, dankzij een groeiend aantal muziekstreamingdiensten het aanbieden ervan als onderdeel van hun abonnementen, meer recentelijk Spotify. Maar wat is lossless audio precies, hoe wordt dit bereikt en maakt het echt een verschil? Laten we erop ingaan.
Inhoud
Wat is verliesvrije audio?
Met het risico dat we het voor de hand liggende zeggen: verliesvrije audio is digitale audio waarbij de informatie die oorspronkelijk in de opname zat, niet verloren is gegaan. Dit betekent niet dat het niet is gecomprimeerd; zowel verliesloze als verliesgevende bestanden zullen een compressieproces hebben doorlopen om ervoor te zorgen dat het digitale bestand een beheersbare grootte heeft om betrouwbaar te kunnen streamen. Het is de grootte van het bestand na compressie die bepaalt of het verliesvrij is of niet. In dit geval zijn er twee cijfers relevant.
De eerste is de ‘sampling rate’, het aantal keren per seconde dat het analoge audiosignaal wordt onderzocht terwijl het wordt omgezet in digitale informatie. Hoe hoger de bemonsteringssnelheid, hoe nauwkeuriger de digitale informatie zou moeten zijn: een compact disc heeft bijvoorbeeld een bemonsteringssnelheid van 44,1 kHz, wat betekent dat het analoge signaal 44.100 keer per seconde wordt bemonsterd terwijl het wordt omgezet naar digitaal.
Vervolgens is er de ‘bitdiepte’, die aangeeft hoeveel van de analoge geluidsgolf door elke sample van het signaal wordt opgevangen. Hoe hoger het getal, hoe meer analoge audiosignalen worden onderzocht en hoe nauwkeuriger de transcriptie van informatie van analoog naar digitaal zal zijn. Het zorgt ook voor een groter dynamisch bereik, oftewel de afstand tussen de stilste en luidste momenten in een opname. De compact disc maakt gebruik van 16-bits audio.
De 16-bit/44,1 kHz-resolutie die door compact discs wordt gebruikt, werd ten tijde van de ontwikkeling van de technologie erkend als het beste compromis tussen het vastleggen van zoveel mogelijk gegevens die voor het menselijk oor hoorbaar zijn en het op een beheersbare grootte houden van digitale audiobestanden. En dat heeft stand gehouden: elk digitaal audiobestand met een resolutie van minimaal 16 bit/44,1 kHz kan als lossless worden omschreven, zolang het maar is opgeslagen in een lossless formaat zoals FLAC (Free Lossless Audio Codec) of zelfs op een compact disc. Alles wat kleiner is dan dit, vaak anders uitgedrukt, in kbps, kan gerust “lossy” worden genoemd, terwijl alles wat groter is ons meeneemt naar de sfeer van “hoge resolutie” audio (wat uiteindelijk alles is boven cd-kwaliteit, maar over het algemeen wordt beschouwd als alles met een bitdiepte van 24 bits of hoger).
Is verliesloze audio beter dan normale audio?
Kort antwoord: ja. Informatie is immers kennis, en kennis is macht, of in dit geval kennis is toegang tot zoveel mogelijk audio-informatie, waardoor je muziek klinkt zoals de artiest het bedoeld heeft.
Het iets langere antwoord: ja, zolang je apparatuur gebruikt die alle informatie in een audiobestand zonder verlies kan onthullen, zal het beter klinken* dan het verliesgevende equivalent. Dit betekent alles, van uw muziekbron tot de manier waarop digitale informatie wordt omgezet naar analoog, tot de versterking ervan, en uiteindelijk tot de luidsprekers of hoofdtelefoons die deze informatie naar uw oren sturen.
