MILAAN– De laatste persoon die een schilderij in handen heeft gekregen dat aan Leonardo da Vinci wordt toegeschreven, is uitgevallen meer dan $ 450 miljoen op een veiling. Nu maken Italiaanse culturele functionarissen het mogelijk om een gecertificeerde digitale kopie in beperkte oplage van het renaissancegenie ‘Lady with Shaggy Hair’ te kopen voor ongeveer de prijs van een Lamborghini.
De Italiaanse non-profitorganisatie Save the Artistic Heritage biedt samen met haar technische partner Cinello rijke verzamelaars de kans om een letterlijke projectie van originele Italiaanse meesterwerken te bezitten, op maat en ingelijst om te passen bij de museumervaring.
Deelnemende musea ondertekenen een echtheidscertificaat en ontvangen in ruil daarvoor 50% van de winst.
“We willen geen stukje technologie verkopen. We willen een kunstwerk verkopen”, zegt John Blem, de Deense ondernemer van Italiaanse afkomst die het initiatief heeft opgericht en die voorzitter is van Cinello en vice-president van de non-profitorganisatie.
Het delen van inkomsten is een integraal onderdeel van het project, dat tot doel heeft musea met weinig geld toegang te geven tot nieuwe inkomstenstromen, en is een belangrijk onderdeel van het verkooppraatje, aldus Blem. De afgelopen twee jaar heeft Save the Artistic Heritage 300.000 euro ($347.000) bijgedragen aan de Italiaanse partnermusea, met prijzen voor digitale meesterwerken variërend van 30.000 tot 300.000 euro.
Elk exemplaar draagt bij aan de waarde en wordt verkocht in een beperkte serie van negen, wat het conventionele aantal beelden vertegenwoordigt dat uit één enkele mal kan worden gegoten en nog steeds als origineel kan worden beschouwd.
De catalogus met ongeveer 250 Italiaanse kunstwerken is afkomstig van ongeveer 10 Italiaanse musea en stichtingen, waaronder de Pinacoteca Ambrosiana in Milaan, Capodimonte in Napels en Pilotta in Parma, die eigenaar is van Leonardo’s onvoltooide paneelschilderij van een vrouw met haar haar wapperend in de wind, die voor 250.000 euro (bijna $ 290.000) is verkocht.
Blem en een partner zijn bezig met het opzetten van een soortgelijke non-profitorganisatie in de Verenigde Staten, die naar verwachting volgend jaar van start zal gaan.
Digitale kunstwerken verschijnen met achtergrondverlichting op schermen van hetzelfde formaat als de originele, waarbij het luminescerende effect grenst aan Technicolor voor felgekleurde meesterwerken zoals Raffaelo’s ‘Het huwelijk van de Maagd’, hangend in Brera Art Gallery in Milaan.
Anderen die in de kantoren van de non-profitorganisatie in Milaan te zien zijn, zoals het winderige portret van Leonardo en Andrea Mantegna’s ‘Klaagzang over een dode Christus’, zijn ingetogener. Bij nadere beschouwing zijn de details zichtbaar tot aan de penseelstreek, maar zonder enige textuur die bij het origineel zou kunnen horen.
“Ik moet zeggen dat de digitale kopie van ‘Het huwelijk van de Maagd’ veel belangstelling heeft gewekt bij mij en bij iedereen die het heeft gezien – zei Angelo Crespi, directeur van de Pinacoteca di Brera – De perfectie, de helderheid, de zichtbaarheid van het schilderij is verrassend. Maar tegelijkertijd bedriegt het niet. … Als ze dichterbij komen, kunnen mensen zien dat het een digitale kopie op een scherm is. ‘
Digitale technologie wint terrein in de kunstwereld, waaronder digitale doeken en zelfs televisies waarop roterende kunstwerken en foto’s worden weergegeven.
Het Van Gogh Museum in Amsterdam heeft twee tijdelijke projecten uitgevoerd: gestructureerde, multidimensionale scans van geselecteerde meesterwerken als onderdeel van het Relievo-partnerschap met Fujifilm en de interactieve ‘Meet Vincent Van Gogh’-ervaring die door meer dan 1 miljoen mensen over de hele wereld wordt gezien.
Luke Gartlan, voorzitter van de afdeling kunstgeschiedenis van de Universiteit van St. Andrews, zei dat het Save the Artistic Heritage-project deel uitmaakt van een lange traditie van Italiaanse instellingen die kopieën van kunstwerken gebruiken om hun activiteiten te ondersteunen en hun collecties te behouden.
“Italiaanse musea en instellingen lopen voorop op het gebied van deze technologieën,” zei hij, daarbij verwijzend naar het Alinari-archief van Florence, een verzameling van meer dan vijf miljoen fotografisch materiaal daterend uit het midden van de 19e eeuw, en de Vaticaanse Musea, die samenwerkten aan digitale fotografie met ultrahoge resolutie om een gedetailleerde documentatie van de Sixtijnse Kapel te creëren.
Het Brera Museum lanceerde vorige week een nieuwe fase met Save the Artistic Heritage, met een tweede serie van negen werken die kunnen worden gebruikt om donateurs te werven en voor promotionele doeleinden, waardoor de fondsenwervende missie wordt versterkt. De Romeinse cijfers onderscheiden ze van de commerciële series.
Brera ontvangt 30% van haar budget van zo’n 14 miljoen euro uit donaties, sponsors en andere projecten, en slechts 10% van de staat. De rest komt van kaartjes. Elke nieuwe bron van inkomsten is waardevol.
‘Save the Heritage is niet zomaar een verkoop, legt Crespi, directeur van Brera uit, maar het creëren van een systeem waarmee iedereen die een kunstwerk koopt, kan bijdragen aan het museum.’
Digitale kopieën worden geprojecteerd op schermen op schaalformaat met originele kunstwerken in replicaframes. De gepatenteerde technologie omvat een doos met daarin de digitale kopie die wordt ontgrendeld wanneer deze in communicatie is met het mainframe van Cinello. De computercode maakt elke digitale kopie uniek.
De technologie is gepatenteerd in Europa, de Verenigde Staten en China, plaatsen waar Blem wil uitbreiden.
In een later stadium hoopt Blem zogenaamde digitale tentoonstellingen van meesterwerken die slechts zelden of nooit worden uitgeleend, te kunnen ondersteunen en deze naar afgelegen locaties te brengen waar toegang tot tentoonstellingen van museumkwaliteit zeldzaam is. Hij noemt ze ‘onmogelijke tentoonstellingen’.
